Οδυνηρή εκλογική ήττα υπέστη ο πρωθυπουργός της Βρετανίας, Ρίσι Σούνακ. Οι Συντηρητικοί έχασαν στις αναπληρωματικές εκλογές δύο κοινοβουλευτικές έδρες σε ισάριθμες περιφέρειες, όπου παραδοσιακά «κάνουν περίπατο».
Το αναγεννημένο Εργατικό Κόμμα κέρδισε στο Σέλμπι και το Έινστι, περιοχή στη βόρεια Αγγλία, η οποία θεωρείται οχυρό των Τόρις, κάνοντας λόγο για ιστορική νίκη, καθώς και για «ισχυρό αίτημα αλλαγής».
Congratulations Steve, a much deserved result after a great campaign.
— Rishi Sunak (@RishiSunak) July 21, 2023
I look forward to welcoming you in Westminster as our new Conservative MP for Uxbridge and South Ruislip! https://t.co/rpxLTc3zgv
Η δεύτερη έδρα, Σόμερτον και Φρόουμ, πέρασε στους κεντρώους Φιλελεύθερους Δημοκράτες.
Οι Συντηρητικοί κατάφεραν να διατηρήσουν την τρίτη έδρα στο Άξμπριτζ και Νότιο Ράισλιπ στο δυτικό Λονδίνο, την οποία κατείχε ο πρώην πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον μέχρι την παραίτησή του από το κοινοβούλιο τον περασμένο μήνα, αν και οι Εργατικοί ενίσχυσαν σημαντικά το ποσοστό τους.
Κάτι που πάντως δεν απέτρεψε τον Τζόνσον από το να πανηγυρίσει στο Twitter, υποστηρίζοντας ότι οι Συντηρητικοί «μπορούν να κερδίσουν στο Λονδίνο και σε ολόκληρη τη χώρα».
Fantastic news from Uxbridge. Well done @tuckwell_steve and the amazing Conservative council and association members. This shows the Conservatives can win in London and around the country.
— Boris Johnson (@BorisJohnson) July 21, 2023
Ο Βρετανός πρωθυπουργός Ρίσι Σούνακ δήλωσε ότι το αποτέλεσμα των εθνικών εκλογών, που είναι προγραμματισμένες για το επόμενο έτος, δεν είναι «τελειωμένη υπόθεση».
«Κανείς δεν περίμενε ότι θα κερδίζαμε εδώ», δήλωσε ο Σούνακ, σχολιάζοντας το αποτέλεσμα στο Άξμπριτζ και τονίζοντας ότι «οι κάτοικοί του μόλις έστειλαν μήνυμα ότι τίποτα δεν έχει τελειώσει».
Σε τροχιά ήττας
Παρά τις δηλώσεις της ηγεσίας και στελεχών των Τόρις, τα αποτελέσματα των αναπληρωματικών εκλογών, που δημοσιοποιήθηκαν το πρωί της Παρασκευής, αναμένεται ότι θα αυξήσουν την πίεση στην κυβέρνηση του Σούνακ, καθώς επιβεβαιώνουν ότι η παράταξή του βρίσκεται σε τροχιά ήττας.
Ο Σούνακ προσπαθεί να ανακόψει την πτώση των Συντηρητικών στους εννέα μήνες που βρίσκεται στην εξουσία. Τα σκάνδαλα, η παραπαίουσα οικονομία και η παρακμή των βρετανικών δημόσιων υπηρεσιών έχουν καταστήσει το κόμμα του βαθιά αντιδημοφιλές.
Τα εκλογικά αποτελέσματα δείχνουν ότι το αντιπολιτευόμενο Εργατικό Κόμμα, υπό την ηγεσία του Κιρ Στάρμερ, βρίσκεται σε τροχιά κατάκτησης της εξουσίας.
Οι κυβερνώντες Συντηρητικοί επιβίωσαν στο Άξμπριτζ και Νότιο Ράισλιπ, όπου οι Εργατικοί διεκδίκησαν την έδρα που κατείχε ο Τζόνσον για οκτώ συνεχόμενα χρόνια. Ο υποψήφιος του Συντηρητικού Κόμματος Στιβ Τάκγουελ, τον οποίο συνεχάρη ο Σούνακ για την εκστρατεία του, κέρδισε εκεί το 45,16% των ψήφων.
Ο Τζόνσον παραιτήθηκε οργισμένος, καθώς κοινοβουλευτική επιτροπή διαπίστωσε ότι είχε πει ψέματα σχετικά με το «Partygate», το σκάνδαλο που επιτάχυνε την πολιτική του πτώση.
Αλλά στο Σέλμπι, στη βόρεια Αγγλία, οι Εργατικοί ανέτρεψαν τα δεδομένα και κέρδισαν την έδρα με ποσοστό 46%, υποσχόμενοι πως μπορούν να χτίσουν μία «καλύτερη Βρετανία».
Polls have now closed in Uxbridge, Selby and Somerton and Frome.
— The Labour Party (@UKLabour) July 20, 2023
To the thousands of Labour campaigners who have knocked on doors, phoned up voters and supported our brilliant by-election candidates; thank you.
Together, we can build a better Britain. pic.twitter.com/4cuY5W3wG8
Τα ψέματα
Οι αναπληρωματικές ψηφοφορίες προκλήθηκαν, καθώς επιτροπή βουλευτών διαπίστωσε ότι ο Τζόνσον είπε ψέματα στο Κοινοβούλιο, σε μια καταδικαστική και πρωτοφανή ετυμηγορία εναντίον πρώην πρωθυπουργού.
Ο Τζόνσον επρόκειτο να τεθεί σε διαθεσιμότητα για 90 ημέρες, αλλά απέφυγε την ποινή παραιτούμενος.
Ο Νάιτζελ Άνταμς, πρώην βουλευτής των Συντηρητικών για το Σέλμπι και στενός σύμμαχος του Τζόνσον, παραιτήθηκε λίγες ώρες αργότερα σε μια προφανή κίνηση αλληλεγγύης.
Στα δεινά των Συντηρητικών ήρθε να προστεθεί η συντριπτική ήττα στο Σόμερτον και Φρόουμ, εύπορη περιοχή στη νοτιοδυτική Αγγλία, από τους Φιλελεύθερους Δημοκράτες που πανηγύρισαν για τη νίκη τους με ποσοστό σχεδόν 55%.
Αυξάνεται η πίεση
Τα αποτελέσματα ισοδυναμούν με σημαντική απόρριψη του Συντηρητικού Κόμματος του Σούνακ, το οποίο βρίσκεται στην εξουσία εδώ και 13 χρόνια και είδε τα ποσοστά του στις δημοσκοπήσεις να πέφτουν κατακόρυφα μετά το τέλος της θητείας του Τζόνσον.
Ο Σούνακ θα προσπαθήσει τώρα να αντιμετωπίσει τις φωνές αμφισβήτησης εντός του κόμματός του.
Αλλά ο χρόνος για να αντιστρέψει την κατάσταση εκπνέει, ενώ τα κόμματα της αντιπολίτευσης θα αυξήσουν την πίεση, ζητώντας πιο επίμονα πρόωρες βουλευτικές εκλογές.
Πτώση 21 μονάδων
Οι Συντηρητικοί αντιμετωπίζουν «βαθύ εκλογικό πρόβλημα» μετά τις ήττες τους στις επαναληπτικές εκλογές, σχολίασε ο πολιτικός αναλυτής, καθηγητής Σερ Τζον Κέτις.
«Συνολικά, τα αποτελέσματα των επαναληπτικών εκλογών δείχνουν ότι οι Συντηρητικοί παραμένουν σε βαθύ εκλογικό πρόβλημα, επιβεβαιώνοντας την τάση που είχε φανεί στις δημοσκοπήσεις», εξήγησε ο ίδιος, μιλώντας στο BBC Radio 4 την Παρασκευή.
Στις τρεις έδρες, η ψήφος των Συντηρητικών μειώθηκε συνολικά κατά 21 μονάδες, ποσοστό συγκρίσιμο με των δημοσκοπήσεων σε εθνικό επίπεδο, όπως τόνισε.
Σημείωσε πάντως ότι οι Εργατικοί πρέπει να αναρωτηθούν γιατί η επιρροή τους στο εκλογικό σώμα υπήρξε «τόσο αδύναμη» στο Άξμπριτζ. «Δεν αποδίδουν όπως θα έπρεπε», είπε χαρακτηριστικά.
Στροφή στο κέντρο
Οι Εργατικοί διατηρούν ευρύ προβάδισμα στις δημοσκοπήσεις και προαλείφονται για την εξουσία υπό την ηγεσία του Κιρ Στάρμερ, έχοντας κάνει σαφή στροφή προς το κέντρο, μετά την ηγεσία του Τζέρεμι Κόρμπιν, ο προσανατολισμός του οποίου είχε χαρακτηριστεί πολύ αριστερός.
Ωστόσο, ο Κιρ Στάρμερ προκάλεσε δυσαρέσκεια αυτή την εβδομάδα σε τμήμα της βάσης των Εργατικών εκφράζοντας την αντίθεσή του στην αύξηση των κοινωνικών επιδομάτων για πολύτεκνους. Δεν θεωρείται χαρισματικός και κρίνεται μάλλον αρνητικά από την πλειοψηφία των Βρετανών.
Με πληροφορίες από BBC, Guardian, Independent