Kathimerini.gr
Βασίλης Κωστούλας
«Ο Τραμπ θα είναι περισσότερο καλός παρά κακός για την Αμερική, για τη χώρα μου και για την ειρήνη στον κόσμο», δηλώνει μέσα από έρευνα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων – ECFR η πλειονότητα των ερωτηθέντων σε χώρες από την Ινδία και την Κίνα μέχρι την Τουρκία και τη Βραζιλία. Μοναδικές εξαιρέσεις η Ευρώπη και η Νότια Κορέα – μια χώρα η οποία επίσης εξαρτάται από τις ΗΠΑ για τη δική της ασφάλεια. Με άλλα λόγια, για την επιστροφή του Τραμπ στον Λευκό Οίκο θρηνούν αποκλειστικά οι μακροχρόνιοι σύμμαχοι των ΗΠΑ.
«Η Ευρώπη είναι αρκετά μοναχική στην αγωνία της για την επιστροφή του Τραμπ στον Λευκό Οίκο. Την ώρα που πολλοί Ευρωπαίοι βλέπουν τον εκλεγμένο πρόεδρο ως διαταρακτικό παράγοντα, σε άλλα μέρη του κόσμου τον βλέπουν ως ειρηνοποιό. Το γεγονός αυτό αφήνει την Ευρώπη σε ένα σταυροδρόμι ως προς τις σχέσεις της με τη νέα αμερικανική κυβέρνηση», σχολιάζει ο Ιβάν Κράστεφ, πρόεδρος στο Centre for Liberal Strategies και ένας από τους συντάκτες της έκθεσης με αφορμή την έρευνα του ECFR.
«Θα κινηθεί γρήγορα»
Απαντώντας σε ερώτηση της «Κ» ο κ. Κράστεφ εξέφρασε την εκτίμηση ότι, μετά την ορκωμοσία του, ο Τραμπ θα κινηθεί πολύ γρήγορα: «Κάθε τρεις ημέρες θα ακούμε από αυτόν πράγματα που θα ασκούν πίεση στην Ευρώπη, ενώ –αντιθέτως– η Ε.Ε. είναι αργή. Θα αντιμετωπίζει χρονικό χάσμα ανάμεσα σε όσα θα πρέπει να κάνει και σε όσα θα “τρέχουν” εκείνη τη στιγμή στο πεδίο. Ο συναλλακτικός κόσμος είναι πιο δύσκολο εγχείρημα για την Ευρώπη, η οποία δεν είναι κράτος, αλλά ένωση κρατών».
Στο μεταξύ, οι Ουκρανοί που πιστεύουν ότι η ειρήνη με τη Ρωσία συγκεντρώνει μεγαλύτερες πιθανότητες υπό τον Τραμπ είναι λίγο περισσότεροι από τους Ουκρανούς που πιστεύουν το αντίθετο. Ωστόσο δεν συμφωνούν μεταξύ τους για τους όρους υπό τους οποίους μπορεί να τερματιστεί ο πόλεμος μετά από παρέμβαση του νεοεκλεγέντος Αμερικανού προέδρου. Πάντως, ανάμεσα σε διαφορετικά περιγράμματα συμφωνίας που τους έθεσε η έρευνα, η πλειονότητα των ερωτηθέντων στην Ουκρανία απάντησε πιο θετικά στο σενάριο η χώρα τους «να ανακτήσει όλα τα κατεχόμενα εδάφη της στα σύνορα του 1991, με αντάλλαγμα να συμφωνήσει να μην καταστεί μέλος του ΝΑΤΟ, διατηρώντας όμως ανοιχτή τη δυνατότητα ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ενωση».
Παράλληλα, η έρευνα καταδεικνύει ότι οι Ευρωπαίοι έχουν επίγνωση των διακριτών συμφερόντων τους τόσο στις σχέσεις με τις ΗΠΑ όσο και στις σχέσεις με άλλες δυνάμεις. Ειδικότερα θεωρούν τις ΗΠΑ τον κύριο φίλο της Ευρωπαϊκής Ενωσης, τη Ρωσία τον κύριο εχθρό της, και χώρες όπως η Τουρκία, η Κίνα και η Ινδία απαραίτητους εταίρους της Ενωσης. Ειδικότερα για την Τουρκία το 43% των Ευρωπαίων ερωτηθέντων απάντησε ότι είναι ένας αναγκαστικός εταίρος, με τον οποίο η Ευρώπη θα πρέπει να έχει στρατηγική συνεργασία.
«Αντί να προσπαθούν να ηγηθούν μιας παγκόσμιας αντίστασης στον Τραμπ, οι Ευρωπαίοι θα πρέπει να αναλάβουν την ευθύνη για τα δικά τους συμφέροντα και να βρουν τρόπους να οικοδομήσουν νέες σχέσεις σε έναν πιο συναλλακτικό κόσμο», σχολιάζει ο συνιδρυτής και διευθυντής του ECFR, Μαρκ Λέοναρντ. Σε συζήτηση με αναλυτές ο ίδιος εξήγησε ότι ο λόγος για τον οποίο οι εκτός Ευρώπης χώρες εμφανίζονται πιο αισιόδοξες για τον αντίκτυπο που θα έχει ο Τραμπ είναι ακριβώς το γεγονός ότι πρόκειται να μετριαστεί ο ρόλος των ΗΠΑ ως ηγεμονικής δύναμης στο παγκόσμιο στερέωμα, κάτι που θα λειτουργήσει προς το συμφέρον τους. Αξιοσημείωτο είναι πάντως το γεγονός ότι, σε αντίθεση με την Ευρώπη, η πλειονότητα των ερωτηθέντων στον υπόλοιπο κόσμο θεωρεί την Ευρωπαϊκή Ενωση παίκτη που μπορεί να σταθεί με ίσους όρους απέναντι σε παγκόσμιες δυνάμεις, όπως οι ΗΠΑ και η Κίνα.
Νέες ευκαιρίες
«Υπάρχουν ευκαιρίες για συμμαχίες και επιρροή σε αυτόν τον νέο, συναλλακτικό κόσμο. Το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση απολαύει τόσο μεγάλης εκτίμησης από ανθρώπους σε τόσο πολλές χώρες θα πρέπει να δώσει στους Ευρωπαίους ηγέτες την ελπίδα ότι υπάρχει χώρος για μια ισχυρή και ανεξάρτητη Ευρώπη», παρατηρεί ο ιστορικός Τίμοθι Γκάρτον Ας, επίσης συντάκτης της έκθεσης γύρω από την έρευνα. Ο ίδιος θεωρεί ότι θα πρέπει πλέον να εγκαταλειφθεί ο όρος «Παγκόσμιος Νότος», υπό την έννοια ότι κάθε χώρα του μπλοκ θα απαιτεί ξεχωριστή πολιτική από την Ευρωπαϊκή Ενωση: «Θα πρέπει να βρει τρόπους να κάνει “business” μαζί τους».
Η δημοσκόπηση του ECFR διενεργήθηκε τον Νοέμβριο του 2024 σε 16 ευρωπαϊκές και 8 μη ευρωπαϊκές χώρες, με δείγμα 28.549 ερωτηθέντες 18 ετών και άνω.
