Η νίκη του κ. Λούλα στις προεδρικές εκλογές της Βραζιλίας φέρνει το τέλος μιας πολυτάραχης τετραετίας με πρόεδρο τον Ζαΐρ Μπολσονάρο, αλλά και ανοίγει μια εν πολλοίς άγνωστη περίοδο με την επιστροφή του 77χρονου αριστερού ηγέτη στο προεδρικό μέγαρο της Μπραζίλια.
Οι New York Times επισημαίνουν ότι επί χρόνια, ο αμφιλεγόμενος κ. Μπολσονάρο προσέλκυσε την παγκόσμια προσοχή με πολιτικές που επιτάχυναν την καταστροφή του τροπικού δάσους του Αμαζονίου και επιδείνωσαν την πανδημία, η οποία άφησε σχεδόν 700.000 νεκρούς στη Βραζιλία, ενώ έγινε επίσης μια σημαντική διεθνής προσωπικότητα της ακροδεξιάς για τις σκληρές επιθέσεις του στην αριστερά, στα μέσα ενημέρωσης και τους δημοκρατικούς θεσμούς της Βραζιλίας.
Πιο πρόσφατα, οι προσπάθειές του να υπονομεύσει το εκλογικό σύστημα της Βραζιλίας προκάλεσαν ιδιαίτερη ανησυχία στο εσωτερικό και στο εξωτερικό, καθώς και την παγκόσμια προσοχή στην ψηφοφορία της Κυριακής ως μια σημαντική δοκιμασία για μια από τις μεγαλύτερες δημοκρατίες του κόσμου (156 εκατομμύρια ψηφοφόροι).
Τα αποτελέσματα της Κυριακής έδειξαν ότι δεκάδες εκατομμύρια Βραζιλιάνοι είχαν κουραστεί από το πολωτικό του στυλ και τη συχνή αναταραχή της διοίκησής του. Ήταν η πρώτη φορά που νυν πρόεδρος απέτυχε να επανεκλεγεί στα 34 χρόνια της σύγχρονης δημοκρατίας της Βραζιλίας.
Ωστόσο, ο κ. Λούλα κέρδισε με το μικρότερο περιθώριο νίκης την ίδια περίοδο, σηματοδοτώντας το βαθύ χάσμα που θα αντιμετωπίσει ως πρόεδρος. Η νίκη του είχε εύρος μόνο 1,8 ποσοστιαίων μονάδων (50,9% έναντι 49,1% του κ. Μπολσονάρο).
Η εκλογή του φέρνει ένα τέλος σε μια μονομαχία που θεωρήθηκε μια από τις πιο σημαντικές στη Λατινική Αμερική εδώ και δεκαετίες, μια αναμέτρηση μεταξύ των δύο ίσως μεγαλύτερων εν ζωή πολιτικών προσωπικοτήτων της Βραζιλίας, με εντελώς διαφορετικά οράματα για τη χώρα.
Η νίκη του σπρώχνει επίσης τη Βραζιλία πίσω στα αριστερά, επεκτείνοντας μια σειρά από νίκες της αριστεράς σε ολόκληρη τη Λατινική Αμερική, που τροφοδοτούνται από ένα κύμα αντιδράσεων κατά του κατεστημένου. Έξι από τις επτά μεγαλύτερες χώρες της περιοχής έχουν πλέον αναδείξει αριστερούς ηγέτες από το 2018.
Παρά τη νίκη του, μεγάλο μέρος των 217 εκατομμυρίων κατοίκων της Βραζιλίας εξακολουθεί να θεωρεί τον κ. Λούλα ως διεφθαρμένο λόγω του τεράστιου κυβερνητικού συστήματος διαφθοράς που αποκαλύφθηκε χρόνια μετά την αποχώρησή του από την εξουσία. Και ενώ οι καταδίκες του για διαφθορά ακυρώθηκαν, ο κ. Λούλα δεν κρίθηκε ποτέ αθώος.
Ωστόσο η ισχυρή αντίθεση στον Μπολσονάρο και το ακροδεξιό κίνημά του ήταν αρκετή για να τον επαναφέρει στην προεδρία.
Άγνωστες προοπτικές
Η αλήθεια πάντως είναι ότι ενώ ο αριστερός ηγέτης έχει ορκιστεί να «αποκαταστήσει την αρμονία» στη χώρα, τα συγκεκριμένα σχέδιά του ήταν ασαφή. Η ομιλία του κ. Λούλα αποδεχόμενος τη νίκη περιστράφηκε γύρω από την επέκταση των υπηρεσιών για τους φτωχούς, συμπεριλαμβανομένων περισσότερων πληρωμών κοινωνικής πρόνοιας, υψηλότερου κατώτατου μισθού και προγραμμάτων για τη σίτιση και τη στέγαση περισσότερων ανθρώπων. Για να το πληρώσει, είπε ότι θα αυξήσει τους φόρους για τους πλούσιους αλλά απλώς θα αυξήσει τις κρατικές δαπάνες.
Το πόσο θα μπορέσει να εφαρμόσει είναι ασαφές. Το δεξιό κόμμα του κ. Μπολσονάρο ελέγχει τις περισσότερες έδρες στο Κογκρέσο και ένα ισχυρό κεντρώο μπλοκ ελέγχει τόσο τη Βουλή όσο και τη Γερουσία. Η χώρα αντιμετωπίζει χειρότερες οικονομικές συνθήκες από ό,τι κατά την πρώτη διακυβέρνηση του κ. Λούλα και οι παρεμβατικές πολιτικές της διαδόχου του ως προέδρου οδήγησαν τη Βραζιλία σε ύφεση το 2014 από την οποία δεν έχει ακόμη ανακάμψει πλήρως.
Η εκλογή του, ωστόσο, πιθανότατα θα είναι καλά νέα για την υγεία του τροπικού δάσους του Αμαζονίου, που είναι ζωτικής σημασίας για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Ο κ. Μπολσονάρο υπερασπίστηκε τις βιομηχανίες που εξάγουν τους πόρους του δάσους, ενώ περικόπτουν τα κεφάλαια και το προσωπικό για τις υπηρεσίες που είναι επιφορτισμένες με την προστασία του. Ως αποτέλεσμα, η αποψίλωση των δασών εκτινάχθηκε στα ύψη κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησής του.
Ο κ. Λούλα έχει πολύ καλύτερο ιστορικό όσον αφορά την προστασία και τη μείωση της αποψίλωσης των δασών όταν ήταν πρόεδρος. Διεξήγαγε εκστρατεία υποσχόμενος για την εξάλειψη της παράνομης εξόρυξης και της υλοτομίας και είπε ότι θα ωθήσει τους αγρότες να χρησιμοποιήσουν περιοχές του δάσους που είχαν ήδη καθαριστεί.
Επίσης ο νέος πρόεδρος της Βραζιλίας αναμένεται να αρχίσει ενδελεχή έρευνα για τα πεπραγμένα του απερχόμενου. Κάποια αρχεία που ο κ. Μπολσονάρο χαρακτήρισε απόρρητα για πάνω από 100 έτη, περιλαμβανομένου του εάν έχει εμβολιαστεί, αναμένεται να βρεθούν στο σόχαστρο. Ο κ. Λούλα έχει δεσμευθεί να αποχαρακτηρίσει αυτά τα αρχεία όταν θα γίνει πρόεδρος. «Όταν σηκώσουμε το χαλί, θα δείτε τη σήψη από κάτω», είπε στην τελευταία τηλεμαχία, της Παρασκευής.
Πηγή: New York Times
