Kathimerini.gr
Χιλιάδες χρήστες του Facebook ξύπνησαν σοκαρισμένοι την περασμένη εβδομάδα, ανακαλύπτοντας πως δημοσιεύσεις τους με χρήσιμες πληροφορίες για τον κορωνοϊό είχαν εξαφανιστεί εντελώς από την πλατφόρμα.
«Είχα κοινοποιήσει δύο αναρτήσεις από το BBC News σχετικές με τις επιστημονικές έρευνες από τα εργαστήρια της Αυστραλίας, τα οποία εντόπισαν τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος που καταπολεμούν τον ιό», αναφέρει η μεταφράστρια και ποιήτρια Κρυστάλλη Γλυνιαδάκη, συμπληρώνοντας πως είχε πλαισιώσει τα άρθρα με την αισιόδοξη ετικέτα «τα καλά νέα της ημέρας». Σε λίγες ώρες οι κοινοποιήσεις της - όπως και αμέτρητων άλλων χρηστών που μοιράστηκαν άρθρα από έγκυρες πηγές όπως το USA Today - είχαν λογοκριθεί από τον αλγόριθμο. Την ίδια στιγμή μια θεωρία που ήθελε τον covid-19 να είναι βιολογικό όπλο ανεπτυγμένο σε αμερικανικά εργαστήρια γινόταν viral στις κλειστές διαδικτυακές ομάδες των συνομοσιολόγων, μαζί με δεκάδες δημοσιεύσεις γεμάτες παραπληροφόρηση.
Η εταιρεία αναγνώρισε άμεσα το λάθος και ζήτησε συγνώμη, ωστόσο οι απαντήσεις της χαρακτηρίστηκαν από μία σχετική σύγχυση. «Προέκυψε ένα σφάλμα στο αυτόματο σύστημα κατά των spam, και δουλεύουμε πυρετωδώς για να διορθωθεί και να αποκατασταθούν όλες οι δημοσιεύσεις», ανέφερε μέσω ανάρτησης του ο Αντιπρόεδρος του τεχνολογικού κολοσσού, Γκάι Ρόζεν, συμπληρώνοντας ωστόσο πως «το λάθος δεν σχετίζεται με τις αλλαγές στο εργατικό δυναμικό λόγω των συνθηκών απομόνωσης». Νωρίτερα μέσα στην εβδομάδα, το Facebook είχε ανακοινώσει πως όλοι οι συντονιστές περιεχομένων θα εργαστούν από το σπίτι και πως η πλατφόρμα θα βασίζεται πλέον περισσότερο στα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης. Προειδοποίησε, μάλιστα, προκαταβολικά τους χρήστες για τα λάθη που ενδέχεται να προκύψουν. Παρά τις διαψεύσεις των στελεχών, διάφορες πηγές μοιράστηκαν με τα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης, υπό την προϋπόθεση της ανωνυμίας, πως το σφάλμα προέκυψε από τον μη ανεπτυγμένο αλγόριθμο του Facebook.
Πέρα από το εξαιρετικά ατυχές στιγμιότυπο, και παρά τις προσπάθειες των τιτάνων της Σίλικον Βάλει να καταπολεμήσουν την παραπληροφόρηση, δεκάδες θεωρίες συνομωσίας εξακολουθούν να κυκλοφορούν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο παραπληροφόρησης EUvsDisinfo κάνει λόγο για οργανωμένη εκστρατεία από ρωσικά μέσα, με δεκάδες άρθρα που φέρουν τίτλους όπως «η αντιπολίτευση στην Λευκορωσία σχεδιάζει να μολύνει εκατομμύρια με τον covid-19 για να αποτρέψει τις προεδρικές εκλογές». Παράλληλα, αναλυτές στο Politico επισημαίνουν πως οι τεχνολογικές εταιρείες επωφελούνται - συνειδητά και μη - απο το κύμα ψευδών ειδήσεων. H Google, για παράδειγμα, εξακολουθεί να κερδίζει έσοδα από διαφημίσεις ιστοσελίδων ομοιοπαθητικής που υποστηρίζουν ότι ο ιός μπορεί να θεραπευτεί με "αριθμητικούς κωδικούς".
Λόγω της άνθησης των ψευδών ειδήσεων στις αμερικανικές εκλογές του 2016, και το σκάνδαλο της Cambridge Analytica που ακολούθησε δύο χρόνια μετά, οι τεχνολογικοί κολοσσοί έχουν περάσει εδώ και καιρό στο μικροσκόπιο. Η οκνηρία των αντιδράσεων τους στα κύματα διαδικτυακής παραπληροφόρησης εξετάζεται προσεκτικά, και η πανδημία του κορωναίου έρχεται πλέον να δοκιμάσει τα εργαλεία που έχουν αναπτύξει για να την καταπολεμήσουν. Μέχρι στιγμής, τα αποτελέσματα είναι - στην καλύτερη περίπτωση - μικτά.