Kathimerini.gr
Ο δρ Λιρόι Τσάο ήταν ένας από τους επτά αστροναύτες του διαστημικού λεωφορείου «Ντισκάβερι», οι οποίοι τοποθέτησαν κυριολεκτικά τις βάσεις για την κατασκευή του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (ΔΔΣ) τον Οκτώβριο του 2000. Το πλήρωμα του «Ντισκάβερι» ήταν το πρώτο που διανυκτέρευσε στον ΔΔΣ, παρότι ο Σταθμός είχε ήδη αρχίσει να κατασκευάζεται δύο χρόνια νωρίτερα. «Μύριζε όπως ένα ολοκαίνουργιο αυτοκίνητο», θυμάται σήμερα ο δρ Τσάο. Στις αρχές Νοεμβρίου εκείνου του έτους, ο Αμερικανός αστροναύτης Ουίλιαμ Σέπερντ και οι Ρώσοι κοσμοναύτες Σεργκέι Κρικάλεφ και Γιούρι Γκιτσένκο εγκατέλειπαν τη Γη χάρη στο διαστημόπλοιο «Σογιούζ» με προορισμό το ΔΔΣ, όπου παρέμειναν για τέσσερις μήνες. Ο Σταθμός κατοικείται έκτοτε αδιάκοπα. Ο ΔΔΣ αποτέλεσε έμπρακτη απόδειξη της προσέγγισης –σε επιστημονικό τουλάχιστον επίπεδο– μεταξύ των πάλαι ποτέ αντιπάλων του Ψυχρού Πολέμου, αν και το υπέρογκο κόστος κατασκευής του (περισσότερα από 100 δισ. δολάρια) προκάλεσε επικρίσεις για κρατικές σπατάλες σε συμβολικά φαραωνικά έργα. Την τελευταία δεκαετία, όμως, αποδείχθηκε ικανός να προσελκύει ιδιώτες επενδυτές, πυροδοτώντας νέα –ειρηνική αυτή τη φορά– κούρσα του Διαστήματος.
Το ερευνητικό έργο στον ΔΔΣ δεν οδήγησε στην ανακάλυψη φαρμάκου κατά του καρκίνου ή της οστεοπόρωσης, ενώ δεν προκάλεσε τεχνολογική επανάσταση, ικανή να μεταμορφώσει τη ζωή στη Γη, όπως ήλπιζαν πολλοί υποστηρικτές του στις αρχές του 21ου αιώνα. Προσέφερε, όμως, ανεκτίμητες γνώσεις στη NASA και άλλες διαστημικές υπηρεσίες, που απέκτησαν χάρη στον Σταθμό εμπειρία κατασκευής πολύπλοκων μηχανημάτων στο Διάστημα, προωθώντας την ίδια ώρα την ιατρική έρευνα γύρω από τις επιπτώσεις της μικροβαρύτητας στο ανθρώπινο σώμα. «Το εγχείρημα είναι ένα πείραμα γύρω από την ικανότητα του ανθρώπου να ζήσει στο Διάστημα για πολύ καιρό, να λειτουργεί στο ιδιαίτερα απαιτητικό αυτό περιβάλλον και να το κάνει με ασφάλεια. Αν αυτοί ήταν οι στόχοι του προγράμματος, τότε εκτιμώ ότι υπήρξε πολύ επιτυχημένο», λέει ο πρώην αστροναύτης Σκοτ Κέλι.
Παρότι ο ΔΔΣ αποτελεί αναμφισβήτητα σημαντικό τεχνολογικό επίτευγμα, τα πράγματα δεν εξελίσσονται πάντα ομαλά σε τροχιά γύρω από τη Γη. Υπολογιστές που ελέγχουν κρίσιμες λειτουργίες έχουν εμφανίσει βλάβες, συστήματα κλιματισμού έπαψαν να λειτουργούν, διαρροές έχουν απειλήσει την τροφοδοσία του Σταθμού σε αέρα, ενώ ακόμη και η τουαλέτα χάλασε κάποια στιγμή. Το 2007, καθώς το πλήρωμα προσπαθούσε να εγκαταστήσει ηλιακά κάτοπτρα μήκους 30 μέτρων, το εύθραυστο ικρίωμα έσπασε. Αντί να απορρίψουν το κάτοπτρο, οι αστροναύτες επέλεξαν να το επισκευάσουν πρόχειρα, διατηρώντας την τροφοδοσία ηλεκτρικού στα επιθυμητά επίπεδα. Ο ΔΔΣ παραμείνει σε τροχιά τουλάχιστον μέχρι το 2024, όταν θα αντικατασταθεί από κάψουλα ιδιωτικής εταιρείας, η οποία θα αποτελέσει το «θεμέλιο» για τη δημιουργία νέου διαστημικού σταθμού.
