ΑΜΠΕ
Η NASA ζητάει τη βοήθεια όλων όσων είναι λάτρεις του Διαστήματος για να εντοπίσει αστεροειδείς μέσα από χιλιάδες δεδομένα. Πρόκειται για το πρόγραμμα «The Daily Minor Planet project», στο πλαίσιο του οποίου ο κάθε ενδιαφερόμενος καλείται να δει μια σειρά εικόνων και να αποφασίσει αν οι κηλίδες φωτός μοιάζουν με αστεροειδείς, αυτά τα κομμάτια βράχου που πέφτουν στο Διάστημα ως απομεινάρια του σχηματισμού του Ηλιακού μας Συστήματος, ή αν αντίθετα είναι ψευδείς ανιχνεύσεις που οφείλονται σε αστέρια στο φόντο που τρεμοπαίζουν, σκόνη στον καθρέφτη του τηλεσκοπίου ή άλλα αίτια.
Οι εθελοντές επισκέπτονται την ιστοσελίδα zooniverse.org και, αφού παρατηρήσουν μια σειρά εικόνων, απαντούν με «ναι» ή «όχι» για το αν βλέπουν σε αυτές αστεροειδείς. Επίσης, μπορούν να γράψουν σχόλια ή να ανταλλάξουν σκέψεις και πληροφορίες με άλλους συμμετέχοντες.
Look! Up in the sky! It’s a bird! It’s a plane! It’s an – asteroid?! Okay, okay, you can’t just look up to find asteroids, but you *can* help our brand new project, the Daily Minor Planet, identify them in a huge collection of images. Let's make the news: https://t.co/jrPp7oBO8N pic.twitter.com/bxyJLexsfW
— NASA Citizen Science (@DoNASAScience) May 16, 2023
Οι εικόνες που καλούνται να αξιολογήσουν προέρχονται από το αστρονομικό πρόγραμμα του Πανεπιστημίου της Αριζόνα «Catalina Sky Survey», που χρηματοδοτείται από τη NASA. Στο πλαίσιο του προγράμματος αυτού συλλέγονται στο Αστεροσκοπείο Steward στην Αριζόνα περισσότερες από 1.000 εικόνες κάθε βράδυ. Οι εικόνες αυτές προστίθενται καθημερινά στην ιστοσελίδα.
Αυτός ο τεράστιος όγκος εικόνων που συλλέγεται δυσχεραίνει τους ερευνητές, οι οποίοι ζητούν τη βοήθεια του κοινού για να εντοπίσουν τους κοντινούς στη γη αστεροειδείς (γεωπλήσιους), οι οποίοι «ξεγλιστρούν» από το σύστημα ανίχνευσης.
Το λογισμικό ανίχνευσης αστεροειδών μπορεί να εντοπίζει πιθανούς αστεροειδείς, ωστόσο οι επιστήμονες σημειώνουν ότι πολλές από αυτές τις ανιχνεύσεις είναι ψευδώς θετικές. Μάλιστα, υπολογίζεται ότι μόλις το 1% των εικόνων που παρουσιάζονται στους χρήστες απεικονίζει αληθινούς αστεροειδείς.
«Παίρνουμε τόσες πολλές εικόνες του ουρανού κάθε βράδυ που δεν είναι εφικτό να τις εξετάσουμε όλες για να εντοπίσουμε πιθανούς αστεροειδείς», σημειώνει ο Κάρσον Φουλς, επικεφαλής του προγράμματος «Catalina Sky Survey». «Σκέφτηκα ότι θα ήταν υπέροχο αν οι άνθρωποι μπορούσαν να κάνουν αυτό που κάνουμε εμείς κάθε βράδυ. Αυτή η ιστοσελίδα ανοίγει τις πόρτες. Θέλετε να ψάξετε και εσείς για αστεροειδείς; Αν ναι, ελάτε μέσα», προσθέτει ο ίδιος.
Η αξία του εντοπισμού των αστεροειδών
Οι μεγαλύτεροι αστεροειδείς αντανακλούν περισσότερο φως και έχουν ανακαλυφθεί από τους επιστήμονες, ωστόσο οι μικρότεροι είναι πιο πολυάριθμοι και λιγότερο εύκολο να εντοπιστούν. Οι περισσότεροι αστεροειδείς του Ηλιακού μας Συστήματος εντοπίζονται στην Κύρια Ζώνη, που βρίσκεται ανάμεσα στις τροχιές του Άρη και του Δία. Συχνότερα, οι αστεροειδείς αυτοί περιφέρονται γύρω από τον Ήλιο ακίνδυνα, χωρίς ποτέ να διασταυρωθούν με τις τροχιές των μεγάλων πλανητών. Όμως, άλλοι, οι γεωπλήσιοι αστεροειδείς, έχουν τροχιές που μπορούν να τους φέρουν κοντά στη Γη ή που τέμνουν την τροχιά της Γης.
Υπάρχουν τόσοι πολλοί λόγοι για να βρούμε αυτά τα αντικείμενα, λέει η NASA. Ορισμένοι αστεροειδείς αποτελούν κίνδυνο πρόσκρουσης στη Γη, ενώ άλλοι είναι απαραίτητοι στην προσπάθεια της ανθρωπότητας να εξερευνήσει το Διάστημα. Το ενδιαφέρον για το συγκεκριμένο πρότζεκτ είναι τόσο μεγάλο που στις πρώτες τέσσερις μέρες από την έναρξη λειτουργίας της ιστοσελίδας συμμετέχουν στην αναζήτηση περισσότεροι από 1.200 εθελοντές, οι οποίοι έχουν ολοκληρώσει ήδη το 56% του πρότζεκτ.
Δεν είναι η πρώτη φορά που η NASA ζητάει τη βοήθεια του κοινού στον εντοπισμό αντικειμένων στο Διάστημα. Είχε προηγηθεί το πρότζεκτ «Catalina Outer Solar System Survey project», στο οποίο οι συμμετέχοντες καλούνταν να αναζητήσουν σε φωτογραφίες ουράνια σώματα που βρίσκονται πέρα από την τροχιά του πλανήτη Ποσειδώνα. Επίσης, σε εξέλιξη βρίσκεται το πρόγραμμα «Active Asteroids» για την αναζήτηση ενεργών αστεροειδών, μια κατηγορία αντικειμένων που εντοπίζεται σπάνια.
Τέτοιου είδους προγράμματα ανήκουν στη λεγόμενη «Επιστήμη των πολιτών», που αφορά στη συμμετοχή των πολιτών σε δραστηριότητες και διαδικασίες, οι οποίες λαμβάνουν χώρα κατά τη διάρκεια μιας επιστημονικής έρευνας. Μέσω σχετικών προγραμμάτων της NASA, περισσότεροι από 410 πολίτες έχουν συμπεριληφθεί ως συγγραφείς σε επιστημονικές δημοσιεύσεις της. Αυτή την περίοδο η NASA έχει 36 τέτοια πρότζεκτ ενεργά, που απευθύνονται σε ενδιαφερόμενους πολίτες σε όλο τον κόσμο, από την καταγραφή πληθυσμών πιγκουίνων και την παρατήρηση λιμνών μέχρι την ανάλυση της ποιότητας του αέρα και την καταγραφή ήχων πουλιών.
