Kathimerini.gr
Γιάννης Σουλιώτης
Φώτισε και σε τι βαθμό η εισαγγελική έρευνα τη σκοτεινή υπόθεση των τηλεφωνικών υποκλοπών; Αφησε ή όχι κενά η πολύμηνη έρευνα του αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Αχιλλέα Ζήση;
Στην έρευνά του ο αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου αναγνωρίζει ότι έγινε χρήση του κατασκοπευτικού λογισμικού στην Ελλάδα, καθώς και ότι η εταιρεία Intellexa Α.Ε. συνδέεται με το παράνομο λογισμικό Predator. Στο πόρισμα παραθέτει ακόμα στοιχεία που πιστοποιούν τη σύνδεση της Intellexa με την ελληνική εταιρεία Krikel, βασικό προμηθευτή του ελληνικού Δημοσίου, στο διάστημα από το 2018 έως το 2022. Με βάση τα παραπάνω κλήθηκαν να απολογηθούν ως ύποπτοι οι συνολικά τέσσερις επιχειρηματίες, που κατά τον κ. Ζήση συνδέονται με τις εν λόγω εταιρείες: τρεις με την Intellexa και ο τέταρτος με την Krikel.
«Είναι δεδομένη η δράση της εταιρείας Ιntellexa Α.Ε. στη διακίνηση κατασκοπευτικού λογισμικού», αναφέρεται στο εισαγγελικό πόρισμα, ενώ ο κ. Ζήσης παρατηρεί ότι «προκύπτουν επαρκείς κατά την κρίση μας ενδείξεις ότι ανάλογη δράση αναπτύχθηκε και στην Ελλάδα από την ίδια εταιρεία και τις συνεργαζόμενες με αυτή εταιρείες, μεταξύ των οποίων και η Krikel».
Η εισαγγελική έρευνα επομένως επιβεβαίωσε την ύπαρξη παράνομων παρακολουθήσεων και απέδωσε κομβικό ρόλο σε τέσσερις ιδιώτες επιχειρηματίες. Ωστόσο, ο κ. Ζήσης ζήτησε την ποινική τους δίωξη για τρία πλημμελήματα. Τους παραπέμπει για «παραβίαση του απορρήτου τηλεφωνικής επικοινωνίας» και «παράνομη πρόσβαση σε σύστημα πληροφοριών», ενώ για την τρίτη κατηγορία που τους αποδίδεται, αυτή της παραβίασης των προσωπικών δεδομένων, θεωρεί ότι δεν πληρούνται τα κριτήρια για τη δίωξή τους σε βαθμό κακουργήματος.
Νομικοί κύκλοι επισήμαιναν ότι δεν έχει σταθμιστεί από τον εισαγγελέα το ενδεχόμενο οι κατηγορούμενοι να αποκόμισαν περιουσιακό όφελος άνω των 120.000 ευρώ, γεγονός που θα σήμαινε την αναβάθμιση της κατηγορίας σε κακούργημα. Παράλληλα, η παρακολούθηση δημοσιογράφων, πολιτικών και της ηγεσίας του στρατεύματος θα μπορούσε να εμπίπτει και στις διατάξεις περί απειλής για την ελεύθερη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος και την εθνική ασφάλεια, που επίσης οδηγούν σε αναβάθμιση της κατηγορίας.
Επιπλέον, ενώ ο κ. Αχιλλέας Ζήσης αποδέχεται ότι τέσσερις ιδιώτες συνδέονται με απόπειρες ή την παγίδευση κινητών τηλεφώνων με παράνομο κατασκοπευτικό λογισμικό, δεν προχώρησε σε άσκηση εναντίον τους ποινικής δίωξης για το αδίκημα της κατασκοπείας. Κι αυτό διότι θεωρεί πως μόνο τα κινητά του δημοσιογράφου Θανάση Κουκάκη και της πρώην υπαλλήλου της εταιρείας Meta Αρτεμις Σίφορντ μολύνθηκαν από το παράνομο λογισμικό Predator, χαρακτηρίζοντας όλες τις άλλες περιπτώσεις ως απόπειρες: «Tα links που είχαν λάβει και είχαν ανοίξει η Αρτεμις Σίφορντ και ο Αθανάσιος Κουκάκης ήταν αντίστοιχα τα emvolio-gov.gr και blogspot.edolio.com, ενώ οι υπόλοιποι αποδέκτες μηνυμάτων δεν άνοιξαν τα links που έλαβαν», σημειώνει ο κ. Ζήσης.
Πώς όμως κατέληξε σε αυτό το συμπέρασμα; Ο κ. Κουκάκης και η κ. Σίφορντ παρέδωσαν στις εισαγγελικές αρχές τις εκθέσεις του εργαστηρίου Citizen Lab που επιβεβαίωναν την επιμόλυνση των τηλεφωνικών συσκευών τους με το παράνομο λογισμικό. Για τους υπόλοιπους 114 στόχους του Predator που δεν εισέφεραν στη δικογραφία αντίστοιχες εκθέσεις, ο κ. Αχιλλέας Ζήσης θεωρεί ότι η προσπάθεια παγίδευσής τους δεν καρποφόρησε, καίτοι δεν κάλεσε κανέναν από αυτούς να καταθέσει ως μάρτυρας.
Η μη κλήση κρίσιμων μαρτύρων αποτελεί σημείο έντονης κριτικής στην εισαγγελική έρευνα. Πολλώ δε μάλλον όταν ο ρόλος ορισμένων από αυτούς περιγράφεται στο πολυσέλιδο εισαγγελικό πόρισμα. Χαρακτηριστικά είναι όσα εκτυλίχθηκαν τη 16η Δεκεμβρίου 2021, ημέρα που δημοσιεύθηκε στο Διαδίκτυο το πόρισμα του εργαστηρίου Citizen Lab του Πανεπιστημίου του Τορόντο και αποκάλυπτε τη λειτουργία του Predator στην Ελλάδα. Περιγράφεται στη σελίδα 88 του εισαγγελικού πορίσματος ότι: «Ομάδα τριών ατόμων εκ μέρους της Intellexa Α.Ε., με επικεφαλής το φυσικό πρόσωπο συνοδευόμενο από δύο ακόμα φυσικά πρόσωπα αιφνίδια, χωρίς δηλαδή να ενημερώσει πρώτα τη Hostmein (εταιρεία συνεγκατάστασης εξοπλισμού – colocation) όπως θα όφειλε, προσήλθε στις εγκαταστάσεις και απομάκρυνε τον εξοπλισμό της από τον χώρο. Από τότε ο χώρος έμεινε κενός εξοπλισμού».
Παρότι υπάρχουν υπόνοιες ότι πρόκειται για χειριστές του παράνομου λογισμικού και τα στοιχεία τους είναι γνωστά, δεν αναζητήθηκαν. Οπως δεν κλήθηκαν να εξεταστούν κι άλλοι υπάλληλοι της Intellexa A.E., τα ονόματα των οποίων αποκαλύπτονται π.χ. από επαγγελματικές κάρτες που εκτύπωσε διαφημιστική εταιρεία ή από μικροβιολογικό εργαστήριο που τους υπέβαλε σε COVID test. Δεν κλήθηκε ούτε ο Ισραηλινός Meron H., που σε επίσημα έγγραφα περιγράφεται ως γενικός διευθυντής της Intellexa.
Ο αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου περιγράφει εκτενώς τη σύνδεση των εταιρειών Intellexa και Krikel, όπως και τη σχέση της Krikel με το ελληνικό Δημόσιο και το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη. «Απ’ όλα τα παραπάνω προκύπτει συνεργασία των εταιρειών Krikel και Intellexa με εξαγορές και μεταβιβάσεις και με εμπλεκόμενα τα ίδια πρόσωπα», αναφέρεται στο πόρισμα. «Ο βασικός πελάτης της Krikel είναι η Ελληνική Αστυνομία, με την οποία έχει συνάψει πλήθος συμβάσεων», περιγράφεται σε άλλο σημείο. Αντιθέτως, οι εισαγγελικές αρχές δεν εντόπισαν σύνδεση της Intellexa με το ελληνικό Δημόσιο και την ΕΥΠ. Δεν διαπίστωσε η έρευνα την κατάρτιση σύμβασης ανάμεσα στην ΕΥΠ και στην Krikel, παρότι η ΕΥΠ προμηθεύτηκε το 2021 το νέο σύστημα επισυνδέσεων από την ιταλική RCS, χρησιμοποιώντας ως υπεργολάβο την Krikel. Στο πόρισμα δεν γίνεται εκτενής αναφορά στο προσχέδιο μνημονίου συνεργασίας που επρόκειτο να υπογράψει η ΕΥΠ με την ομόλογη υπηρεσία της Βόρειας Μακεδονίας, παρότι το σχετικό έγγραφο έχει κατατεθεί στη δικογραφία. Σύμφωνα με στοιχεία που έχουν δημοσιευθεί στον Τύπο (Inside Story), διορθώσεις και παρατηρήσεις επί του προσχεδίου είχε πραγματοποιήσει Ισραηλινός εργαζόμενος της Intellexa με μακρά θητεία στο υπουργείο Αμυνας της χώρας του. Επ’ αυτού ο κ. Ζήσης σημειώνει ότι ο εν λόγω Ισραηλινός είναι πιθανό να ενεπλάκη στην υπόθεση με την ιδιότητα του εμπειρογνώμονα.
Σε συνέχεια των παραπάνω, ο αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου δεν διαπίστωσε σχέση των παράνομων παρακολουθήσεων με τις νόμιμες διατάξεις άρσης τηλεφωνικού απορρήτου για λόγους εθνικής ασφάλειας. Η ύπαρξη 28 τηλεφωνικών αριθμών σε ταυτόχρονη παρακολούθηση από την ΕΥΠ και το Predator, σε σύνολο 116 συνδέσεων που έλαβαν παγιδευμένα sms, χαρακτηρίζεται «έλασσον ποσοστό».
Ο τέως διοικητής της ΕΥΠ Παναγιώτης Κοντολέων και η εισαγγελέας της Υπηρεσίας Βασιλική Βλάχου δεν ρωτήθηκαν από τον αντεισαγγελέα για την παρακολούθηση συγκεκριμένων «στόχων», όπως ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, ούτε βέβαια ο κ. Ζήσης ζήτησε τους φακέλους και τα πληροφοριακά δελτία των υποθέσεων αυτών. «Δεν προέκυψε καμία ύπαρξη κοινού κέντρου παρακολούθησης προσώπων με νόμιμες και παράνομες μεθόδους εκ μέρους της διοίκησης της ΕΥΠ…» σημειώνει στην αρχή του κειμένου συμπερασμάτων, και ακολουθεί αναφορά στον τέως γραμματέα του πρωθυπουργού, Γρηγόρη Δημητριάδη, ο οποίος είχε την πολιτική ευθύνη λειτουργίας της ΕΥΠ. «Ουδέποτε τον ενημέρωσε ο διοικητής ή κάποιος άλλος για τις επισυνδέσεις κάποιου προσώπου, αλλά και γενικότερα δεν είχε ενημέρωση για την έκδοση διατάξεων νόμιμης επισύνδεσης, για ποια πρόσωπα αφορούν οι διατάξεις, χρονικά διαστήματα αυτών κ.ο.κ.».
