Kathimerini.gr
Σταύρος Παπαντωνίου
Μια νέα κατάσταση διαμορφώνεται μετά τις εκλογές σε Ελλάδα και Τουρκία, όπως φάνηκε να σκιαγραφείται και κατά το τετ α τετ που είχε ο Κυριάκος Μητσοτάκης με τον πρόεδρο Ερντογάν. Ο Έλληνας πρωθυπουργός δείχνει την πρόθεση να θέσει τα ελληνοτουρκικά σε νέες βάσεις από την αρχή της νέας θητείας του, εκμεταλλευόμενος το θετικό μομέντουμ που υπάρχει και στις δύο χώρες και την ισχυρή πολιτική νομιμοποίηση που διαθέτει μετά τις πρόσφατες εκλογές.
«Επιβεβαιώθηκε η άποψή μου ότι η Τουρκία φαίνεται να είναι έτοιμη για μια στροφή στην εξωτερική της πολιτική», είπε ο πρωθυπουργός στον ΣΚΑΪ, αφήνοντας ανοιχτό παράθυρο εξομάλυνσης των σχέσεων και σημειώνοντας ότι η Ελλάδα «μόνο ωφελημένη μπορεί να βγει από μια τέτοια στροφή», καθώς «είναι καλύτερα να ζούμε σαν φίλοι».
Η κοινωνία, άλλωστε, όπως έχουν δείξει όλες οι μετρήσεις, δεν θέλει έριδες και αντιπαλότητες με την Αγκυρα, υποστηρίζοντας κατά κανόνα την ειρηνική επίλυση των διαφορών. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός, όπως είπε στην πρόσφατη συνέντευξή του στον ΣΚΑΪ, προτιμά να βλέπει το ποτήρι μισογεμάτο και όχι μισοάδειο, επιδιώκοντας τη λύση του προβλήματος με την Τουρκία, που είναι η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας μέσω της Χάγης, και όχι τη διαιώνιση προβλημάτων που ανά διαστήματα μπορεί να οδηγήσουν σε επιδείνωση των σχέσεων, όπως συνέβη το καλοκαίρι του 2021.
Για τον πρωθυπουργό η προσπάθεια επίλυσης των προβλημάτων με την Τουρκία αποτελεί win-win πολιτικό στόχο. Εάν το επιτύχει, τότε η εξομάλυνση των σχέσεων μπορεί να έχει πολλαπλά θετικά αποτελέσματα: από την ενίσχυση των σχέσεων με τους εταίρους της χώρας έως και τη νηνεμία στην Ανατολική Μεσόγειο και στο Αιγαίο. Εάν δεν επιτευχθεί, τότε μπορεί να έχει οικοδομηθεί μια σχέση που θα διαφυλάξει το μίνιμουμ καλού κλίματος και θα διαμορφωθεί μια θετική ατζέντα.
Το ρίσκο
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έδειξε πως δεν θέλει να κάνει απλώς διαχείριση στα ελληνοτουρκικά και να ακολουθήσει τη λογική «κλωτσάω το τενεκεδάκι ώστε να περάσει ο χρόνος», αλλά θα ήθελε να μπει στην ουσία του θέματος και, γιατί όχι, να υπάρξει παραπομπή στη Χάγη. «Ο μεγάλος στόχος είναι να λύσουμε τον πυρήνα της διαφοράς», είπε στην προχθεσινή συνέντευξη στον ΣΚΑΪ, ενώ πρόσθεσε πως «η μεγάλη μας διαφορά εξακολουθεί να είναι η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών», καταλήγοντας πως «σκοπός μου είναι να μπούμε στον πυρήνα της βασικής μας διαφοράς, εφόσον καταφέρουμε να συμφωνήσουμε να πάμε στη Χάγη, δεν είναι μια απλή υπόθεση». Η πρόθεση όμως εμπεριέχει και ρίσκο. Κατά τη διάρκεια των προγραμματικών δηλώσεων την περασμένη εβδομάδα στη Βουλή, κατεγράφη μια λεπτομέρεια που αποτυπώνει τη δυσκολία του θέματος για τη Νέα Δημοκρατία. Συγκεκριμένα, όταν ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε στην προσφυγή στη Χάγη, λέγοντας πως «αν η Ιστορία μάς δώσει την ευκαιρία, δεν θα της γυρίσουμε την πλάτη», δεν υπήρξε καθόλου χειροκρότημα από την Κοινοβουλευτική Ομάδα, δείχνοντας πως το βαθύ κόμμα ακούει τη λέξη «Χάγη» με επιφύλαξη. Ο πρωθυπουργός γνωρίζει καλά ότι το θέμα είναι ευαίσθητο και είναι πολύ προσεκτικός στις δια-τυπώσεις του.
Στη συνέντευξη στον ΣΚΑΪ είπε χαρακτηριστικά πως «υπάρχει μια τολμηρή ατζέντα με την Τουρκία που είμαι διατεθειμένος να διερευνήσω». Η λέξη «διερευνήσω» είναι σαφής, όπως και το γεγονός ότι απέφυγε να πει ευθέως πως εμπιστεύεται τον πρόεδρο Ερντογάν. Από εκεί και πέρα, η ύπαρξη τριών κομμάτων δεξιά της Ν.Δ. στη Βουλή σαφώς δεν βοηθάει τη θέση της Ν.Δ., καθώς είναι βέβαιο πως τα κόμματα αυτά θα επιχειρήσουν να εκμεταλλευθούν το παραμικρό ώστε να ενισχύσουν τα ποσοστά τους.
