Του Βασίλη Νέδου
Με γοργούς ρυθμούς συνεχίζονται οι ελληνοαμερικανικές επαφές σε μια σειρά από επίπεδα, μετά την επιστολή του υπουργού Εξωτερικών Αντονι Μπλίνκεν προς τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη που περιγράφει την απόφαση των ΗΠΑ να ενισχύσουν την αποτρεπτική δυνατότητα των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων.
Ο σημερινός, πέμπτος στρατηγικός διάλογος υπό τους δύο υπουργούς Εξωτερικών Αντονι Μπλίνκεν και Γιώργο Γεραπετρίτη, είναι και μια καλή αφορμή προκειμένου να συνεχιστούν αυτές οι συζητήσεις για την αμυντική ενίσχυση της Ελλάδας με διάφορους τρόπους.
Η πλέον ενδιαφέρουσα, πολύπλοκη αλλά και οραματική πτυχή των συγκεκριμένων επαφών, αφορά τη συμπαραγωγή των φρεγατών «Constellation», με την οποία η αμερικανική πλευρά ασχολείται σοβαρά. Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, την περασμένη εβδομάδα βρέθηκε στην Αθήνα ο υποναύαρχος Αντονι Ρόσι, επικεφαλής του Γραφείου Διεθνών Προγραμμάτων του αμερικανικού ναυτικού (Naval International Programs Office), το οποίο έχει βασικό αντικείμενο τη συνεργασία με συμμαχικά ναυτικά πάνω σε κοινές πλατφόρμες.
Αντικείμενο συζητήσεων ήταν, προφανώς, οι «Constellation», που θα συζητούνται για τουλάχιστον έναν χρόνο και με επανειλημμένες επισκέψεις Αμερικανών στην Αθήνα, καθώς και τα υπόλοιπα ναυτικά στοιχεία της προσφοράς των ΗΠΑ, όπως τα πλοία παράκτιων επιχειρήσεων (LCS) κλάσης Freedom αλλά και τα περιπολικά Marine Protector, που θα χρησιμοποιηθούν για την ενίσχυση του Π.Ν.
Στον πέμπτο στρατηγικό διάλογο Ελλάδας – ΗΠΑ αναμένεται να υπογραμμιστεί εκ νέου η σταθερή θέση της Ελλάδας σε μια σειρά από κρίσεις οι οποίες εκτυλίσσονται και επηρεάζουν την ευρύτερη αρχιτεκτονική ασφαλείας. Υπενθυμίζεται ότι η ίδια η πρόβλεψη για την έναρξη στρατηγικού διαλόγου Ελλάδας – ΗΠΑ ήταν μια απόδειξη της πολύ σημαντικής και στενής σχέσης που έχουν αναπτύξει οι δύο χώρες.
Οι δύο αντιπροσωπείες αναμένεται να αναπτύξουν σήμερα μια σειρά από ζητήματα που ξεκινούν, βεβαίως, από τις περιφερειακές εξελίξεις (Ουκρανία, Νότιος Καύκασος, Μέση Ανατολή και Ερυθρά Θάλασσα) και φθάνουν έως τις πιο σημαντικές πτυχές των διμερών σχέσεων ανάμεσα στις δύο χώρες, με την άμυνα, την ασφάλεια και την έρευνα να δεσπόζουν, όπως φαίνεται και από τις συμφωνίες που προβλέπεται να υπογραφούν (συμμετοχή της Ελλάδας στο διαστημικό πρόγραμμα «Artemis» της NASA).
Οι ΗΠΑ επιθυμούν ενεργότερη εμπλοκή της Ελλάδας στα σημαντικά μέτωπα της ευρύτερης περιοχής, όπως φαίνεται από τις διαπραγματεύσεις για συνέχιση της ενίσχυσης της Ουκρανίας με πυρομαχικά, αλλά και οπλικά συστήματα. Ως προς το δεύτερο σκέλος, η Αθήνα επίμονα απαντάει ότι δίχως αντικατάσταση κάποιου συστήματος από νέο, είναι αδύνατη η μετακίνησή του στο ουκρανικό μέτωπο. Αναλόγως, είναι σαφές ότι η Ελλάδα, ενώ υποστηρίζει όλες τις επιχειρήσεις στην Ερυθρά Θάλασσα, επέλεξε να εμπλακεί πιο ενεργά μόνο σε εκείνη της Ε.Ε., που είναι ξεκάθαρα αμυντικού χαρακτήρα.
