Του Βασίλη Νέδου
Επιπλοκές στην αμυντική πολιτική που χαράσσει η Ε.Ε. έχει η στάση της Αλβανίας στην υπόθεση του εκλεγμένου δημάρχου Χειμάρρας Φρέντι Μπελέρη.
Η Ε.Ε. βρίσκεται σε μια φάση επιτάχυνσης των διαδικασιών υπογραφής συμφωνιών με τρίτες, εκτός της Ενωσης, χώρες με σκοπό την καλύτερη αμυντική συνεργασία.
Πριν από λίγες ημέρες πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες σύσκεψη σε τεχνοκρατικό επίπεδο, που είχε βασικό αντικείμενο τη σύναψη σειράς συμφωνιών άμυνας και ασφάλειας με χώρες εντός και εκτός Ευρώπης και συγκεκριμένα τον Καναδά, την Ιαπωνία, την Γκάνα, τη Μολδαβία, τη Νορβηγία και τη Νότια Κορέα. Από την ελληνική πλευρά εκφράστηκαν ενστάσεις για την Αλβανία, καθώς ως χώρα η οποία επιθυμεί να ενταχθεί στην Ε.Ε. οφείλει να συγκλίνει με το ευρωπαϊκό κεκτημένο, που περιλαμβάνει ως βασικό στοιχείο τον σεβασμό στο κράτος δικαίου.
Η ελληνική αντιπρόταση
Σε αυτό το πλαίσιο η ελληνική πλευρά αντιπρότεινε ως πλέον κατάλληλη χώρα να συνάψει συμφωνία άμυνας και ασφάλειας με την Ε.Ε., τη Βόρεια Μακεδονία, η οποία έχει επιδείξει καλύτερες επιδόσεις στον τομέα του κράτους δικαίου, ενώ η τυποποίηση των ενόπλων δυνάμεων στα δυτικά πρότυπα (μέσω της συμμετοχής της στο ΝΑΤΟ) έχει προχωρήσει με εξαιρετικά ταχύ βηματισμό.
Δεν έγινε δεκτή η ελληνική εισήγηση, ενώ δεν προχώρησε ούτε η περίπτωση της Αλβανίας, παρά την πολύ έντονη υποστήριξη από τους Ιταλούς, που αποτελούν και τον πλέον στενό εταίρο των Τιράνων στην Ε.Ε., γεγονός που φέρνει τη Ρώμη τακτικά σε τριβές με την Αθήνα, ιδιαίτερα λόγω του αδιεξόδου που δημιουργεί η επιμονή της κυβέρνησης Ράμα στην υπόθεση Μπελέρη.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι συμφωνίες συγκρότησης εταιρικής σχέσης της Ε.Ε. με τρίτες χώρες δεν αποτελούν κάποια νέα εξέλιξη, αλλά εντάσσονται στο ευρύτερο πλαίσιο της Στρατηγικής Πυξίδας για το 2030, που αποτελεί και έναν χρονικό ορίζοντα ο οποίος θα κρίνει τη δυνατότητα της Ευρώπης να διαδραματίσει κάποιον ρόλο στις γεωπολιτικές εξελίξεις ή όχι.
Οι εταιρικές σχέσεις είναι τριών επιπέδων. Το πρώτο αφορά συνεργασία με οργανισμούς όπως το ΝΑΤΟ, ο ΟΗΕ και περιφερειακές ενώσεις όπως ο ΟΑΣΕ, η Αφρικανική Ενωση και η ΑΣΕΑΝ (Νοτιοανατολική Ασία). Το δεύτερο αφορά συνεργασία με στρατηγικούς εταίρους, όπως οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Νορβηγία και ο Καναδάς, με τους οποίους η Ε.Ε. –με τον έναν ή τον άλλον τρόπο– ήδη συνεργάζεται.
Και στο τρίτο επίπεδο, στο οποίο εντάσσονται και τα Δυτικά Βαλκάνια (μαζί με την Αφρική και τη Λατινική Αμερική), υφίσταται κατά κύριο λόγο η συνεργασία σε αποστολές της ΚΠΑΑ (Κοινή Πολιτική Ασφάλειας και Αμυνας) αλλά και η ανάπτυξη κοινών δυνατοτήτων. Αποτελεί, εν ολίγοις, μια προσπάθεια της Ε.Ε. να αποκτήσει εταιρική σχέση στον τομέα της άμυνας με τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, έως ότου (και αν) αυτές κατορθώσουν να ενταχθούν πλήρως στις δομές της.
Οι συζητήσεις αυτές βρίσκονται σε αρχικό στάδιο και –λόγω της υφιστάμενης αμυντικής συνεργασίας των περισσοτέρων χωρών της Ε.Ε. με κράτη όπως η Αλβανία μέσω ΝΑΤΟ– δεν δημιουργεί κάποιο πρακτικό πρόβλημα, τουλάχιστον όχι σ’ αυτή τη φάση. Η εξέλιξη αυτή αποτελεί, ωστόσο, ένδειξη της στάσης αρχής που επιθυμεί να κρατήσει η Ελλάδα σε ό,τι αφορά τις χώρες που επιθυμούν να ενταχθούν στην Ε.Ε.
Ως προς καθαυτή την υπόθεση Μπελέρη, μετά το ουσιαστικό ναυάγιο της λύσης που επιχείρησε να δρομολογήσει ο πρωθυπουργός της Αλβανίας Εντι Ράμα, τηρείται στάση αναμονής μέχρι τις 25 Ιανουαρίου, όταν αναμένεται να ξεκινήσει ξανά η δίκη του εκλεγμένου δημάρχου Χειμάρρας. Παρασκηνιακά, πάντως, οι επαφές εξακολουθούν να συνεχίζονται, πάντα με απαραίτητη προϋπόθεση την ορκωμοσία του κ. Μπελέρη στο αξίωμά του.
