Kathimerini.gr
Σοφία Σπίγγου
Θάνατος από παθολογικά αίτια ή εγκληματική ενέργεια; Κεραυνοβόλος ηπατική ανεπάρκεια και αγενεσία φλεβοκόμβου ή ασφυκτικός θάνατος; Σε αυτά τα ερωτήματα, που βασίζονται σε αντίστοιχες ιατροδικαστικές εκθέσεις, καλείται να απαντήσει το Μεικτό Ορκωτό Δικαστήριο της Αθήνας σχετικά με τους θανάτους των δύο μικρότερων παιδιών της οικογένειας Δασκαλάκη, Ιριδας και Μαλένας. Τακτικοί και λαϊκοί δικαστές γίνονται μάρτυρες μιας «μάχης» επιστημονικών απόψεων μεταξύ ιατροδικαστών, που αμφισβητούν σε ακραίο βαθμό ο ένας τις διαπιστώσεις του άλλου και καλούνται να λύσουν τον γρίφο γύρω από τους θανάτους των παιδιών της Ρούλας Πισπιρίγκου.
Οι ιατροδικαστικές εκθέσεις των Χριστίνα Τσάκωνα και Αγγελικής Τσιόλα, που εξέτασαν τα σώματα των παιδιών, απέδωσαν τον θάνατό τους σε παθολογικά αίτια. Αρκετό καιρό αργότερα κι κατόπιν παραγγελίας της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Αθηνών εκδόθηκε το πόρισμα των Νίκου Καρακούκη – Νίκου Καλόγρηα, που κατέληγε σε ασφυκτικούς θανάτους, έπειτα από μελέτη των φακέλων των δύο υποθέσεων.
Εκείνη η εξέλιξη οδήγησε στη διενέργεια πειθαρχικής έρευνας με στόχο να ελεγχθεί η ορθότητα των αναφορών και των εκθέσεων των δύο ιατροδικαστών. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», για την κ. Τσάκωνα η υπόθεση δεν προχώρησε, αφού δεν προέκυψε κάτι εις βάρος της. Μάλιστα, το συμπέρασμα του πειθαρχικού ελέγχου φέρεται να καταλήγει στο ότι δεν υπέπεσε σε παράπτωμα, αλλά «εξέφρασε απλώς την επιστημονική της άποψη», φράση που ακούγεται συχνά και στη δικαστική αίθουσα.
Διαφορετική κατάληξη, όμως, φέρεται να είχε η πειθαρχική έρευνα για την Αγγελική Τσιόλα, που σύμφωνα με πληροφορίες φέρεται με αθέμιτα μέσα να είχε πρόσβαση στη δικογραφία, αλλάζοντας στην πορεία της έρευνας τη δική της κατάθεση. Μάλιστα, η υπόθεση φέρεται να έχει οδηγηθεί στο αρμόδιο πειθαρχικό συμβούλιο, στο οποίο προεδρεύει δικαστής και αποτελείται από εκπρόσωπο του υπουργείου Δικαιοσύνης, του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, αλλά και της ιατροδικαστικής υπηρεσίας, προκειμένου να εξεταστεί αν πρέπει να της επιβληθεί ποινή.
Η πρώτη φάση
Ο πρώτος κύκλος του ιατροδικαστικού «πολέμου» έκλεισε αυτή την εβδομάδα με την ιατροδικαστή Χριστίνα Τσάκωνα να έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τους Νίκο Καρακούκη και Νίκο Καλόγρηα. Τον τελευταίο μήνα οι δικαστές έχουν μετατραπεί σε φοιτητές ιατρικής που επιχειρούν να κατανοήσουν όρους, όπως η στεάτωση του ήπατος και η κενοτοπιώδης εκφύλιση ηπατικών κυττάρων για να συμπεράνουν αν μπορεί ένας άνθρωπος να καταλήξει μέσα σε λίγες ώρες νεκρός από κεραυνοβόλο ηπατική ανεπάρκεια. Πολύωρες καταθέσεις, εξαντλητικές ερωτήσεις ιατρικού περιεχομένου και εκ διαμέτρου αντίθετες απόψεις για το τι συνέβη τελικά στα δύο παιδιά εκφράζονται εντός της δικαστικής αίθουσας, με δικαστές και ακροατήριο να παρακολουθούν μάλλον σαστισμένοι τους ειδικούς.
«Υπάρχει υφέρπουσα ατμόσφαιρα για διαφωνία μεταξύ των συναδέλφων. Δεν συμφωνώ με αυτό. Εδώ υπάρχουν ευρήματα. Αν δεν είχαμε κανένα εύρημα και πάλι η ασφυξία θα έμπαινε σε πρώτο πλάνο», ανέφερε σε σημείο της κατάθεσής του ο Νίκος Καλόγρηας. Ο ίδιος, ακούγοντας από την πρόεδρο του δικαστηρίου τον συλλογισμό μέσω του οποίου η συνάδελφός του, Χριστίνα Τσάκωνα, κατέληξε στο συμπέρασμα της ηπατικής ανεπάρκειας ως αιτίας θανάτου της Μαλένας Δασκαλάκη, και καλούμενος να τον σχολιάσει, είχε δηλώσει πως τον πιάνει «επιστημονικός ίλιγγος».
Βέβαια, λίγο αργότερα χαρακτήρισε «δύσκολη» τη διάγνωση της ασφυξίας και επιχειρώντας να στηρίξει τη συνάδελφό του που είχε διαφορετική άποψη, παρά τον «επιστημονικό ίλιγγο» που του προκάλεσαν οι διαπιστώσεις της, σημείωσε πως «δεν είναι ότι η Τσάκωνα έκανε ακραίο λάθος, δεν είναι εύκολη η διάγνωση. Δεν είναι ότι εμείς (σ.σ.: Καρακούκης – Καλόγρηας) είμαστε πιο ευφυείς, υπήρχαν ευρήματα. Δεν έχει δόλο ένα σφάλμα ιατροδικαστή ούτε φέρει πειθαρχική ευθύνη».
Οι εκδορές
Ενα σημείο στο οποίο εκφράστηκαν αντίθετες απόψεις ήταν και οι εκδορές στο πρόσωπο του παιδιού, αλλά και ο χρόνος κατά τον οποίο αυτές προκλήθηκαν. Για παράδειγμα, ο ιατροδικαστής Σωκράτης Τσαντίρης, στον οποίο είχε απευθυνθεί το τότε ζευγάρι Δασκαλάκη – Πισπιρίγκου, αμέσως μετά τον θάνατο της Μαλένας, υποστήριξε στην κατάθεσή του πως οι εκδορές έχουν γίνει σε ώρα «πέριξ θανάτου», δηλαδή ακόμη και λίγο πριν από τον θάνατο.
«Η συμπίεση δίνει κάποιον σφυγμό. Ανεξαρτήτως εάν δεν πήρε μπροστά η καρδιά. Οσο συμπιέζεται η καρδιά, εάν υπάρχει ανοικτό τραύμα θα μπορούσε να αιμορραγήσει. Εδώ φαίνεται ότι δεν είναι τυπική αιμορραγία, εγώ θα το έλεγα λόγω της, πορτοκαλόφιλης χροιάς, ότι είναι πέριξ θανάτου. Οσο υπάρχει παλμός, ακόμη και τεχνικός παλμός λόγω της ΚΑΡΠΑ, θα μπορούσε να συμβεί αυτό», κατέθεσε ο κ. Τσαντίρης.
Η τοποθέτησή του ήρθε σε πλήρη αντίθεση με εκείνη του προϊσταμένου της ιατροδικαστικής υπηρεσίας, Νίκου Καρακούκη, ο οποίος ανέφερε πως «το χρώμα δεν είναι καστανόφαιο, όπως είχε υποστηρίξει στην έκθεσή του ο κ. Τσαντίρης. Αυτό σημαίνει ότι ο θάνατος είχε επέλθει λίγο πριν. Οι εκδορές είναι κόκκινες, άρα είναι εν ζωή αντίδραση». Πάντως, ο κ. Καρακούκης υποστήριξε εμφατικά πως η Μαλένα Δασκαλάκη δεν έφυγε από τη ζωή από ηπατική ανεπάρκεια, αποδομώντας την άποψη της Χριστίνας Τσάκωνα. «Δεν έχω συναντήσει ξανά ηπατική ανεπάρκεια σε μια μέρα, το παιδί ήταν καλά», είπε και επέμεινε πως όλα τα σημάδια «δείχνουν ασφυξία».
Την ίδια βεβαιότητα περί ασφυξίας εξέφρασε και ο Νίκος Καλόγρηας, απαριθμώντας τα επτά ευρήματα που καταλήγουν σε ασφυκτικό θάνατο. «Αν πάρεις ένα ένα τα ευρήματα μπορεί να έχεις αμφιβολίες, αλλά όταν έχεις επτά μαζί οδηγούν κάπου. Δεν μπορεί το κάθε εύρημα να προκαλείται από κάτι άλλο. Δεν υπάρχει τίποτα άλλο που να συνδυάζει αυτά τα ευρήματα. Η αιτία θανάτου είναι σαφής», είπε χαρακτηριστικά.
Το δικαστήριο, λίγες ημέρες νωρίτερα είχε ακούσει τη Χριστίνα Τσάκωνα να απορρίπτει το ενδεχόμενο ασφυξίας και να σχολιάζει δηκτικά πως «αν υπήρχε ασφυξία θα έπρεπε η καρδιά να είναι σαν “άδεια καπνοσακούλα”». Από τη δικαστική αίθουσα έχουν ήδη παρελάσει τέσσερις ιατροδικαστές (Τσαντίρης, Τσάκωνα, Καρακούκης, Καλόγρηας) και αναμένονται τέσσερις ακόμη προκειμένου οι επτά δικαστές του Μεικτού Ορκωτού Δικαστηρίου να καταλήξουν σε ετυμηγορία για τη Ρούλα Πισπιρίγκου, που έχει ήδη καταδικαστεί για τον θάνατο του μεγαλύτερου παιδιού της.
Η φράση-κλειδί
Αυτό που σίγουρα προκαλεί αίσθηση είναι η επαναλαμβανόμενη φράση όλων των ιατροδικαστών, περί απλής διατύπωσης επιστημονικής άποψης –που δεν επισύρει καμία πειθαρχική ευθύνη–, η οποία θεωρητικά τουλάχιστον είναι αυτή που πρέπει να βοηθήσει τον δικαστή στο να διαμορφώσει κρίση. Πόσο εύκολο μπορεί να είναι όμως για κάποιον να αποφασίσει να αποκλείσει έναν ασφυκτικό θάνατο επειδή η καρδιά θα έπρεπε να είναι «σαν άδεια καπνοσακούλα» ή να καταλήξει στην εγκληματική ενέργεια γιατί η αντίθετη εκδοχή προκαλεί «επιστημονικό ίλιγγο»;
