Kathimerini.gr
Του Μανώλη Κωστίδη
Σε περιοχή ανοιχτά της Κύπρου με συνοδεία πλοίων του τουρκικού ναυτικού αναμένεται να ξεκινήσει τις γεωτρήσεις το πλωτό γεωτρύπανο «Αμπντούλ Χαμίτ Χαν», το οποίο απέκτησε πρόσφατα η Τουρκία. Στις 9 Αυγούστου ο ίδιος ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα πραγματοποιήσει ομιλία, στην τελετή απόπλου του γεωτρύπανου από το λιμάνι Τάσουτζου της Μερσίνης, και θα ανακοινώσει την περιοχή όπου θα εκτελεστούν οι πρώτες εργασίες.
Θεωρείται πιθανότερο ότι το «Αμπντούλ Χαμίτ Χαν», που αποπλέει στις 9 Αυγούστου, θα κινηθεί ανοιχτά της Κύπρου.
Πληροφορίες αναφέρουν πως το συγκεκριμένο γεωτρύπανο θα πραγματοποιήσει διερευνητικές γεωτρήσεις, καθεμία εκ των οποίων μπορεί να έχει διάρκεια τριών μηνών και, σε περίπτωση που βρεθεί κάποιο πιθανό κοίτασμα φυσικού αερίου στην περιοχή, τότε θα ξεκινήσουν οι οριστικές γεωτρήσεις για την εξόρυξή του.
Ο υπουργός Ενέργειας της Τουρκίας Φατίχ Ντονμέζ ανακοίνωσε πως το «Αμπντούλ Χαμίτ Χαν» θα εκτελέσει τις γεωτρήσεις «εντός τουρκικών θαλασσίων περιοχών ευθύνης» και σε περιοχές όπου έχουν προηγηθεί οι έρευνες από τα σεισμογραφικά σκάφη της χώρας.
Ηδη έχουν εντοπιστεί 6 σημεία με πιθανά κοιτάσματα και αναλυτές εκτιμούν πως η περιοχή όπου θα σταλεί το γεωτρύπανο θα είναι αποτέλεσμα και πολιτικής απόφασης που θα λάβει ο ίδιος ο πρόεδρος της χώρας. Τα σεισμογραφικά σκάφη της Τουρκίας έχουν πραγματοποιήσει 10 σεισμικές έρευνες στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και τα δεδομένα του υπουργείου Ενέργειας τώρα δείχνουν τις συγκεκριμένες 6 περιοχές. Τούρκοι αξιωματούχοι αναφέρουν ότι όπως σε προηγούμενες έρευνες τα τουρκικά ερευνητικά και γεωτρύπανα συνοδεύονταν από πλοία του τουρκικού ναυτικού, έτσι και τώρα θα συμβεί το ίδιο «εάν κριθεί απαραίτητο».
Η δήλωση του κ. Ντονμέζ, «για θαλάσσιες περιοχές ευθύνης της Τουρκίας», δεν προκαλεί κανέναν εφησυχασμό, καθώς η Τουρκία με χάρτες που έχει κοινοποιήσει στον ΟΗΕ ισχυρίζεται πως η υφαλοκρηπίδα της εκτείνεται από περιοχές εντός της κυπριακής αποκλειστικής οικονομικής ζώνης (ΑΟΖ) και φτάνει μέχρι και σε απόσταση 6 μιλίων από Ρόδο, Κάσο, Κάρπαθο, Κρήτη, δίχως να αναγνωρίζει την υφαλοκρηπίδα τους, ενώ αγνοεί την ύπαρξη του Καστελλόριζου. Το 2020 το σεισμογραφικό σκάφος «Ορούτς Ρέις» πραγματοποίησε έρευνες σε συγκεκριμένες περιοχές, με αποτέλεσμα να προκληθεί ένταση μεταξύ Αθήνας και Αγκυρας.
Ωστόσο, εκτιμήσεις αναφέρουν πως στην παρούσα φάση η Τουρκία θα επιχειρήσει να ξεκινήσει τις εργασίες σε περιοχές κοντά στην Κύπρο, δίχως να αποκλείουν και το μικρό ενδεχόμενο η περιοχή των πρώτων ερευνών να βρίσκεται και εκτός κυπριακής AOZ.
Στόχος της Αγκυρας είναι εντός του 2023 να καταφέρει να έχει διοχετεύσει στην τουρκική αγορά τα πρώτα κυβικά αερίου, γεγονός που θα μπορούσε να βοηθήσει και στον προεκλογικό αγώνα του κ. Ερντογάν για τις προεδρικές εκλογές του Ιουνίου.
Σήμερα, η Τουρκία το 44,9% του αερίου της το αγοράζει από τη Ρωσία, το 16,1% από το Ιράν και το 15% από το Αζερμπαϊτζάν.
Νέα επιστολή στον ΟΗΕ
Εν τω μεταξύ, η Αγκυρα φαίνεται πως θα συνεχίσει να κρατά υψηλούς τόνους και να αμφισβητεί την κυριαρχία των ελληνικών νησιών λόγω της στρατιωτικοποίησής τους. Ηδη η Τουρκία έχει ετοιμάσει νέα επιστολή που θα στείλει στον ΟΗΕ, που θα απαντά στην επιστολή την οποία επέδωσε στις 25 Μαΐου η μόνιμη αντιπρόσωπος της Ελλάδας στον ΟΗΕ Μαρία Θεοφίλη, σε απάντηση σχετικής επιστολής που είχε απευθύνει ο Τούρκος μόνιμος αντιπρόσωπος στον ΟΗΕ στις 30 Σεπτεμβρίου 2021.
Ο κ. Τσαβούσογλου ανέφερε σε συνέντευξή του στο τηλεοπτικό δίκτυο ΤV100 ότι τα στελέχη της ελληνικής κυβέρνησης κατηγορούν την Τουρκία καθημερινά, ενώ σημείωσε ότι «ετοιμάσαμε νέα επιστολή και θα τη στείλουμε στα πέντε μόνιμα μέλη του ΟΗΕ. Θα τη στείλουμε και στην Ε.Ε. Κατά περιόδους κάνουμε και ενημερώσεις εναντίον αυτών των ψεμάτων και των συκοφαντιών».
Εμπειροι πολιτικοί αναλυτές της γειτονικής χώρας εκτιμούν πως στην παρούσα φάση η Αγκυρα δεν θα επιλέξει να ανεβάσει την ένταση στο μέτωπο με την Ελλάδα στην περιοχή του Αιγαίου, όπως έκανε το 2020, καθώς υπενθυμίζουν πως έχουν γίνει δύο παρεμβάσεις των ΗΠΑ για να αποφευχθεί αυτό το ενδεχόμενο. Η πρώτη ήταν αυτή του Τζο Μπάιντεν, στη συνάντησή του με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο περιθώριο της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη τον Ιούνιο, ο οποίος ζήτησε ζήτησε από τον Τούρκο πρόεδρο «τη διατήρηση της σταθερότητας στο Αιγαίο».
Η δεύτερη παρέμβαση έγινε την περασμένη εβδομάδα από τον υπουργό Αμυνας των ΗΠΑ Τζέιμς Οστιν, ο οποίος συνομίλησε τηλεφωνικά με τον Τούρκο ομόλογό του Χουλουσί Ακάρ και συζήτησαν και τα θέματα ελληνοτουρκικών σχέσεων όπως και το θέμα εκσυγχρονισμού και πώλησης F-16 στην Τουρκία. O κ. Οστιν, μετά τη συνάντησή του με τον Ελληνα ομόλογό του Νίκο Παναγιωτόπουλο στις 18 Ιουλίου, είχε κάνει την προαναγγελία της επαφής του με τον υπουργό Αμυνας της Τουρκίας Χουλουσί Ακάρ σχετικά με τα ελληνοτουρκικά και είχε εκφράσει την άποψη πως οι δύο πλευρές μπορούν «να διερευνήσουν πραγματιστικές λύσεις σε μακροχρόνιες διαφορές».
Ο στόλος
Το νέο γεωτρύπανο «Αμπντούλ Χαμίτ Χαν» έχει μήκος 238 μέτρα και πλάτος 42 μέτρα, είναι 7ης γενιάς και θεωρείται το ισχυρότερο στον στόλο των γεωτρύπανων που διαθέτει η Τουρκία. Το γεωτρύπανο αυτό έχει πιο προηγμένη τεχνολογία από τα πλοία 6ης γενιάς, τα οποία διαθέτουν ικανότητα θαλασσίων γεωτρήσεων υπό πολύ υψηλή πίεση σε βάθος 12.000-12.500 μέτρων. Τα 7ης γενιάς θα μπορούν να κάνουν θαλάσσια γεώτρηση σε μεγαλύτερο βάθος. Το 2021 η Τουρκία συνήψε συμφωνία με τη νοτιοκορεατική Daewoo για την αγορά τέταρτου πλωτού γεωτρύπανου, το οποίο είχε τότε την ονομασία «West Cobalt».
Η Αγκυρα διαθέτει άλλα τρία γεωτρύπανα, το «Γιαβούζ», το «Κανουνί» και το «Φατίχ», τα οποία είναι 6ης γενιάς και ήδη πραγματοποιούν έρευνες στη Μαύρη Θάλασσα. Πέρυσι, επίσης, η Αγκυρα ανακοίνωσε πως έχει ανακαλύψει κοιτάσματα 400 δισ. κυβικών μέτρων στη Μαύρη Θάλασσα. Η τουρκική κυβέρνηση στοχεύει το 2026 να καλύπτει το 25% των αναγκών της σε φυσικό αέριο από τα συγκεκριμένα κοιτάσματα. Τουρκικές πηγές αναφέρουν πως σε περίπτωση που το «Aμπντούλ Χαμίτ Χαν» εντοπίσει νέα κοιτάσματα, αυτό το ποσοστό μπορεί να φτάσει και το 30%.
