Του Γιάννη Ιωάννου
Μπορεί το σκάκι να μην είναι τόσο δημοφιλές όπως το ποδόσφαιρο, το τένις ή η Φόρμουλα 1 στον ιδιαίτερο κόσμο του ωστόσο ο ανταγωνισμός -και τα χρηματικά έπαθλα στο επαγγελματικό επίπεδο- δημιουργεί συχνά μυθικές κόντρες -ακόμη και με πολιτικές προεκτάσεις όπως η ιστορική, ψυχροπολεμική, κόντρα Φίσερ-Σπάσκι ή οι συγκρούσεις Δύσης-Ρωσίας για τον έλεγχο της διεθνούς σκακιστικής ομοσπονδίας, FIDE, τις περασμένες δεκαετίες. Στην εποχή ωστόσο που όλα στριμάρονται διαδικτυακά η saga που ξεκίνησε τις τελευταίες εβδομάδες με αφορμή την ήττα του παγκόσμιου πρωταθλητή, Μάγκνους Κάρλσεν, από έναν 19χρονο Αμερικανό σκακιστή επαναφέρει το παιχνίδι στο επίκεντρο του παγκόσμιου ενδιαφέροντος. Μαζί με μια συζήτηση περί κλοπής, ηθικής, τεχνολογίας καθώς και των ορίων του ίδιου του παιχνιδιού σε σχέση με την τεχνολογία.
Το ιστορικό
Ο 19χρονος Αμερικανός Χανς Νίμαν κέρδισε τον καλύτερο σκακιστή του κόσμου, Μάγκνους Κάρλσεν, που μεσουρανεί την τελευταία δεκαετία έχοντας μάλιστα ένα σερί, εκατοντάδων, παρτίδων χωρίς ήττα. Στη συνέχεια ο παγκόσμιος πρωταθλητής αποχώρησε και από το Sinquefield Cup ενώ δήλωσε, ξεκάθαρα, πως ο αντίπαλός του έχει κλέψει. Το γεγονός στάθηκε αφορμή για να διχαστεί η παγκόσμια σκακιστική κοινότητα με κολοσσούς όπως το Chess.com, διεθνείς κριτές και προπονητές αλλά και διάσημους σκακιστές να ερίζουν σε σχέση με το αν η εκτόξευση του νεαρού Νίμαν αποτέλεσε πεδίο σκληρής δουλειάς ή σκακιστικής απάτης.
Ο ίδιος ο Νίμαν παραδέχτηκε πως σε νεαρότερη ηλικία έκλεψε διαδικτυακά συμμετέχοντας σε τουρνουά ή στριμς αλλά ζήτησε να παίξει ακόμη και… γυμνός προκειμένου να αποδείξει πως πλέον έχει εγκαταλείψει την εν λόγω πρακτική.
Αναλυτές παγκοσμίως εξέτασαν τον τρόπο ανέλιξης του παιχνιδιού του Νίμαν σημειώνοντας την θεαματική του άνοδο των τελευταίων χρόνων στο αμερικανικό σκάκι με την συζήτηση να εστιάζει στο αν υπάρχουν τρόποι κλοπής σε τουρνουά μέσω σημάτων, υψηλής τεχνολογίας ακόμη και… δονητών -σε φυσική μορφή- που κρύβονταν στο σώμα του, με διάφορες διοργανώσεις -με ανθρώπινη παρουσία ή διαδικτυακές- να αναλαμβάνουν νέα μέτρα σε σχέση με τον έλεγχο των παικτών ή την διαδικτυακή μετάδοση των αγώνων. Ο Νίμαν προχώρησε προ ημερών και σε νομικά μέτρα εναντίον του Κάρλσεν ενώ αυτό που διαμορφώνεται, πλέον, ως το μεγαλύτερο σκακιστικό σκάνδαλο όλων των εποχών ενέχει το μυστήριο του αν όντως μπορεί να αποδειχτεί πως ο Νίμαν έκλεψε ή όχι. Με την απάντηση να περνάει μέσα κι από την διάσταση της ήττας του Κάρλσεν (με την ανάλυση της πατρίδας να δείχνει πως υπήρξαν λάθη εκ μέρους του στο αγωνιστικό κομμάτι).
Iντερνετικό φαινόμενο
Τόσο στο YouTube όσο και στο Twitter η ιστορία της σύγχρονης αυτής σκακιστικής κόντρας δείχνει να έχει αποκτήσει τεχνογνωσιακές προεκτάσεις αλλά και να αποτελεί ένα debate για το πως το σκάκι -ως προϊόν στριμ- εμπεριέχει τεράστια κέρδη πέραν των τουρνουά με χρηματικά έπαθλα. Η συνέχεια μάλιστα της ιστορίας, που πέραν της κόντρας Κάρλσεν-Νίμαν έχει μετεξελιχθεί και σε μια κόντρα του τελευταίου με την μεγαλύτερη σκακιστική πλατφόρμα, διεθνώς, το Chess.com, έχει πλέον καταστεί κι ένα viral ιντερνετικό φαινόμενο όπου κάθε πλευρά υποστηρίζει το δικό της αφήγημα με μια ρομαντική ωστόσο αίσθηση:
Αυτή του «αν δεν έκλεψε, τότε ένας 19χρονος κέρδισε τον παγκόσμιο πρωταθλητή». Υπάρχουν βέβαια και τα chess politics, πάντα παρόντα στο παιχνίδι από τον 20ο αιώνα, που βλέπουν ότι πίσω από την κόντρα υπάρχει η στάση του Κάρλσεν -ως ενός επιτυχημένου επαγγελματία παγκόσμιου πρωταθλητή που δεν θέλει να αμφισβητηθεί η πρωτοκαθεδρία του.
Σε κάθε περίπτωση αυτό που συμβαίνει έχει πλέον αποκτήσει τεράστιο ενδιαφέρον κι εκτός του κόσμου του σκακιού -φέρνοντας ουσιαστικά μια ολόκληρη γενιά εγγύτερα στο δημοφιλές παιχνίδι προκειμένου να το ανακαλύψει.
Το σίγουρο είναι πως αν αποδειχτεί πως ο Νίμαν έκλεψε προκειμένου να κερδίσει τον Κάρλσεν -θα ξεχαστεί γρήγορα από την ίδια την σκακιστική κοινότητα. Αν, στον αντίποδα, παραμένει ενεργός και νικηφόρος -πέραν πάσης αμφιβολίας- τότε το παιχνίδι θα αποκτήσει ξανά ενδιαφέρον στη μετά-Κάρλσεν εποχή.
