Οι φόβοι και οι ανησυχίες που εκφράζονταν από την πρώτη φάση της πανδημίας, ήταν η Κύπρος να μην βρεθεί στα χνάρια άλλων ευρωπαϊκών χωρών, όσον αφορά στον αριθμό των επιβεβαιωμένων περιστατικών COVID-19, καθώς και σε αυτόν που αφορά στους νοσηλευόμενους, κάτι που τελικά επιβεβαιώνεται. Η προστασία του συστήματος υγείας αποτελούσε και αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα για τους αρμόδιους, επιστήμονες και Κυβέρνηση, οι οποίοι καλούνται να λάβουν ακόμα σκληρότερες αποφάσεις προς την κατεύθυνση του περιορισμού της περαιτέρω εξάπλωσης της πανδημίας. Το βράδυ της Τετάρτης, μετά την σύσκεψη του Υπουργικού Συμβουλίου, θα γίνουν ανακοινώσεις που θα αφορούν στην επιβολή αυστηρότερων μέτρων, με το επικρατέστερο σενάριο να αφορά σε ένα lockdown τοπικού χαρακτήρα στις περιοχές με το υψηλότερο επιδημικό φορτίο, καθώς και την αυστηροποίηση των μέτρων στις υπόλοιπες περιοχές. Πλέον, η προσοχή στρέφεται όσο ποτέ άλλοτε στην προστασία του συστήματος υγείας, καθώς η επιδείνωση των δεικτών στην κοινότητα έχει αρχίσει να στέλνει περισσότερο κόσμο στα νοσοκομεία. Η κατάσταση στα νοσηλευτήρια είναι πολύ καλή μέχρι στιγμής, ωστόσο βρίσκεται σε οριακό σημείο, είναι η θέση που εκφράζεται από τον ΟΚΥπΥ.
Επικρατέστερα σενάρια
Ήδη, εδώ και περισσότερο από δύο εβδομάδες, από τότε, δηλαδή, που η επιδημιολογική εικόνα της Κύπρου είχε αρχίσει να επιδεινώνεται και να δείχνει ότι ο ιός είχε διασπαρεί σε επίπεδο κοινότητας, η Συμβουλευτική Επιστημονική Επιτροπή επεξεργαζόταν διάφορες πιθανές λύσεις. Μεταξύ αυτών, βρισκόταν και το ενδεχόμενο της καθολικής απαγόρευσης μετακινήσεων, το οποίο, ωστόσο, θεωρείτο ακραίο, ενώ αυτή η αίσθηση δίνεται μέχρι και σήμερα, λίγες ώρες πριν από την ανακοίνωση των νέων μέτρων.
Περισσότερο έδαφος φαίνεται ότι κερδίζει η επιβολή του μέτρου του lockdown με στόχευση τις περιοχές όπου το επιδημικό φορτίο είναι πολύ ψηλό, δηλαδή τις πόλεις και επαρχίες Λεμεσού και Πάφου. Ακόμα και σε αυτή την περίπτωση, όμως, εξετάζεται κατά πόσο θα μπει λουκέτο σε ολόκληρη την οικονομική δραστηριότητα ή κάποιοι τομείς θα παραμείνουν ανοικτοί, όπως το λιανικό εμπόριο και τα σχολεία. Υπενθυμίζεται παράλληλα ότι το προηγούμενο διάστημα αρκετές αλυσίδες μετάδοσης είχαν ξεκινήσει από τους εργασιακούς χώρους, γι’ αυτό επιστήμονες και Υπουργείο Υγείας είχαν προβεί σε συστάσεις προς τους εργοδότες όπως προέβαιναν σε συγκεκριμένες ρυθμίσεις που αφορούν το ωράριο εργασίας, τα διαλείμματα, ακόμα και την ιχνηλάτηση σε περίπτωση εντοπισμού κρουσμάτων εντός τους. Όσον αφορά στις άλλες επαρχίες, δεν αποκλείεται να απαγορευθούν οι μετακινήσεις των κατοίκων των συγκεκριμένων περιοχών από και προς αυτές, για την αποφυγή διασποράς του ιού. Παράλληλα, πολύ πιθανόν να επιβληθούν αυστηρότεροι περιορισμοί σε Λευκωσία, Λάρνακα και Αμμόχωστο, για καλύτερο έλεγχο της πανδημίας.
Σε σχέση με τον τομέα της Εκπαίδευσης, πηγές από την Συμβουλευτική Επιστημονική Επιτροπή αναφέρουν στην «Κ» ότι θα καταβληθεί προσπάθεια όπως τα σχολεία παγκύπρια παραμείνουν ανοιχτά, παρά το γεγονός ότι σε Γυμνάσια και Λύκεια της πόλης και επαρχίας Λεμεσού παρατηρήθηκαν μεγάλοι αριθμοί περιστατικών της νόσου COVID19. Μάλιστα, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, αναφορικά με τα σχολεία, στην διεθνή βιβλιογραφία είναι καταγεγραμμένες περιπτώσεις κατά τις οποίες τα σχολεία αποτέλεσαν την κύρια πηγή διασποράς του ιού, ενώ σε άλλες χώρες συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο. Στην Κύπρο υπήρξαν περιπτώσεις που δημιουργήθηκαν αλυσίδες μετάδοσης εντός των σχολείων, με τον ιό ωστόσο να εισβάλλει σε αυτά από τους ενήλικες, αντί από τα παιδιά.
Μοτίβο κλεισίματος-ανοίγματος
Τις προηγούμενες μέρες, πηγές από την Συμβουλευτική Επιστημονική Επιτροπή, μιλώντας στην «Κ», κατέστησαν ξεκάθαρο το ότι για τους επόμενους μήνες και μέχρι να ξεκινήσει η κάλυψη του πληθυσμού της Κύπρου με το εμβόλιο – θεωρείται ότι βρισκόμαστε κοντά – η λύση θα είναι η λήψη μέτρων στην βάση ενός μοτίβου αυστηροποίησης και χαλάρωσης. Αυτό σημαίνει ότι θα αποφασίζεται το κλείσιμο και το άνοιγμα τομέων της οικονομικής δραστηριότητας, με γνώμονα πάντα τα επιδημιολογικά δεδομένα. Ειδικότερα, θα εξετάζεται ποιοι τομείς υποτροπίασαν και θα καταστέλλεται πιο στοχευμένα τυχόν νέα έξαρση σε αυτούς.
Έλεγχος στα αεροδρόμια
Από την περίοδο της σταδιακής άρσης των περιοριστικών μέτρων, είχε τεθεί η εισήγηση εκ μέρους του μέλους της Συμβουλευτικής Επιστημονικής Επιτροπής, δρος Πέτρου Καραγιάννη, να τίθενται όλοι όσοι ταξιδεύουν προς την Κύπρο σε καραντίνα 14 ημερών. Ωστόσο, αυτή η λύση απερρίφθη λόγω της μεγάλης οικονομικής επιβάρυνσης των δημοσίων οικονομικών. Αυτή την περίοδο η πρόταση επανήλθε στο προσκήνιο διαφοροποιημένη, ενόψει της επικείμενης αγοράς των γρήγορων τεστ αντιγόνων. Όπως πληροφορείται η «Κ», εξετάζεται στο άμεσο μέλλον η διενέργεια ελέγχου όλων ανεξαιρέτως των αφικνούμενων στα αεροδρόμια με τα συγκεκριμένα rapid tests.
Υψιστη προτεραιότητα η προστασία του συστήματος υγείας
Όλα τα μέτρα τα οποία λαμβάνονται και τα επιπρόσθετα που θα ληφθούν την Τετάρτη αφορούν κυρίως στην προστασία του συστήματος υγείας. Τα νοσοκομεία, αν και βρίσκονται σε εξαιρετικά καλή κατάσταση, όπως την χαρακτήρισε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μετά την σύσκεψη με τους επιστήμονες και τον ΟΚΥπΥ την Δευτέρα, πρέπει να διατηρηθούν σε θέση να ανταπεξέλθουν τόσο σε συνθήκες πανδημίας, όσο και στην ανάγκη για νοσηλεία άλλων περιστατικών.
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία που εξασφάλισε η «Κ», η δυνατότητα του Γενικού Νοσοκομείου Αμμοχώστου για νοσηλεία ασθενών COVID-19 είναι 88 κλίνες, ενώ η Μονάδα Αυξημένης Φροντίδας διαθέτει 6 κλίνες. Στην περίπτωση που το Νοσοκομείο Αναφοράς φτάσει στο 100% της πληρότητάς του, θα αρχίσει η αξιοποίηση θαλάμων του Γενικού Νοσοκομείου Λεμεσού, με δυνατότητα 70 κλινών. Παράλληλα, σύμφωνα με τον σχεδιασμό, τα προγραμματισμένα χειρουργεία και άλλα σοβαρά περιστατικά του Γενικού Νοσοκομείου Αμμοχώστου, θα παραπέμπονται στο Γενικό Νοσοκομείο Λάρνακας, κάτι που ήδη συμβαίνει καθώς το Νοσοκομείο Αναφοράς, πλέον, έχει εκκενωθεί και διατίθεται μόνο για την νοσηλεία ασθενών από κορωνοϊό.
Στην συνέχεια, εάν πληρωθούν και οι 70 κλίνες του Γενικού Νοσοκομείου Λεμεσού, το οποίο, προς το παρόν έχει προετοιμαστεί για να υποδεχθεί ασθενείς με COVID-19, θα γίνει «υπερχείλιση» ασθενών στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας. Συγκεκριμένα, θα αξιοποιηθεί το χειρουργικό τμήμα του που διαθέτει 28 κλίνες.
Επάρκεια σε ΜΕΘ
Αυτή την στιγμή είναι διαθέσιμες 120 κλίνες σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας και 200 αναπνευστήρες και εκτιμάται ότι, για να εξαντληθούν τα πιο πάνω περιθώρια, θα πρέπει ο αριθμός των ασθενών που θα νοσήσουν σοβαρά να αυξηθεί απότομα, εξαιτίας ενός πιθανού «κτυπήματος» του νέου κορωνοϊού σε νοσοκομεία ή οίκους ευγηρίας. Αξίζει να αναφερθεί, ωστόσο, ότι γύρω στους 20 αναπνευστήρες δεν θα διατεθούν για ανάγκες ασθενών με COVID-19, για να υπάρχει η δυνατότητα νοσηλείας και άλλων περιστατικών.
Η νέα ΜΕΘ του Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας με χωρητικότητα μέχρι 28 κλίνες θα διατεθεί αποκλειστικά για τις ανάγκες που πιθανόν να προκύψουν από την πανδημία, ενώ η πρώτη Μονάδα θα καλύπτει τις ανάγκες άλλων ασθενών. Συνολικά, οι κλίνες ΜΕΘ που μπορούν να δημιουργηθούν στα Γενικά Νοσοκομεία Λεμεσού και Λευκωσίας είναι 200 και μπορούν να εξοπλιστούν πλήρως.
Λίγο το προσωπικό
Παρά το γεγονός ότι υπάρχει χώρος για μεγάλο αριθμό κλινών ΜΕΘ, το ζήτημα που προκύπτει αφορά στην αριθμητική επάρκεια των επαγγελματιών υγείας που θα πρέπει να τις στελεχώσουν. Συγκεκριμένα, βάσει των στοιχείων που εξασφάλισε η «Κ», για κάθε αναπνευστήρα αντιστοιχεί ένας Εντατικολόγος και πέντε νοσηλευτές, κάτι που καθιστά το έργο πολύ δύσκολο σε περίπτωση που το σύστημα υγείας θα κληθεί να ανταποκριθεί σε τόσο αυξημένες ανάγκες. Υπό τέτοιες συνθήκες, θα κληθούν ιατροί άλλων ειδικοτήτων για να εκτελέσουν χρέη Εντατικολόγων. Όσον αφορά στο νοσηλευτικό προσωπικό, ήδη έχουν εκπαιδευτεί περί τους 150 νοσηλευτές για συνθήκες ΜΕΘ, ούτως ώστε να είναι έτοιμοι να ανταποκριθούν. Εκπαιδεύσεις, όμως, γίνονται συνεχώς, επισημαίνουν αρμόδιες πηγές.
