Η επόμενη ημέρα της καταστροφικής πυρκαγιάς που ξέσπασε το μεσημέρι του Σαββάτου (3/7) στον Αρακαπά και επεκτάθηκε στις κοινότητες Επταγώνιας, Ακαπνού, Οράς, Μελίνης, Συκόπετρας, Οδού, Αγίων Βαβατσινιάς και Βαβατσινιάς αφήνοντας πίσω της ανθρώπινες απώλειες, τεράστιες ζημιές και καμένη γη 55 τετραγωνικών χιλιομέτρων, ανοίγει το κεφάλαιο των αναγκών που υπάρχουν σε ό,τι αφορά στα πτητικά μέσα που διαθέτει η Κυπριακή Δημοκρατία. Αν και οι αρμόδιοι αναφέρουν ότι η σαρωτική πυρκαγιά είχε τόσο μένος και κινείτο με μεγάλη ταχύτητα που ευνοείτο από τους σφοδρούς ανέμους, την πυκνή βλάστηση αλλά και τη μορφολογία του εδάφους, απορρίπτοντας ολιγωρία αλλά και πρόβλημα συντονισμού, η ανάγκη για εξασφάλιση περισσότερων πτητικών μέσων δεν μπορεί να μην γίνει παραδεκτή. Εξάλλου, ίδιος ο Διευθυντής του Τμήματος Δασών, Χαράλαμπος Αλεξάνδρου αναφέρει στην «Κ» ότι υπάρχουν ανάγκες για ακόμη τέσσερα πτητικά μέσα και γίνονται προσπάθειες για εξασφάλιση τους.
«Άνιση» μάχη
Αν και η ανταπόκριση των πυροσβεστικών δυνάμεων υπήρξε άμεση, λόγω των σφοδρών ανέμων, της πυκνής βλάστησης αλλά και της μορφολογίας του εδάφους η πυρκαγιά εξαπλώθηκε ραγδαία με το σχέδιο «Ήφαιστος» και «Ίκαρος ΙΙ» να τίθενται σε εφαρμογή.
Με τέσσερα εναέρια μέσα να ρίχνονται άμεσα στη μάχη με τις φλόγες το μεσημέρι του Σαββάτου, η Κυπριακή Δημοκρατία ζητεί λίγο αργότερα βοήθεια από γειτονικά κράτη, με την Ελλάδα και το Ισραήλ να ανταποκρίνονται. Λίγο μετά τις 5 το απόγευμα του Σαββάτου, το Ισραήλ απάντησε ότι προτίθεται να στείλει δύο πτητικά μέσα για ενίσχυση της μάχης πυρόσβεσης τα οποία έφθασαν στην Κύπρο το απόγευμα της Κυριακής (4/7). Το δεύτερο Canadair από την Ελλάδα αλλά και η βοήθεια από την Ιταλία είχε φθάσει επίσης την Κυριακή. Για την κατάσβεση της πυρκαγιάς συμμετείχαν εκτός απ' αυτά, συνολικά 11 πτητικά μέσα.
«Η αντίδραση των δυνάμεων πυρόσβεσης και εν γένει του κρατικού μηχανισμού υπήρξε ταχεία και υπό τις περιστάσεις αποτελεσματική, καθώς, παρά το μέγεθος των ζημιών, είναι βέβαιο ότι τυχόν αποτυχία αντίδρασης θα είχε ως αποτέλεσμα απείρως πιο τραγικά αποτελέσματα», σημειώνει η κυβέρνηση διά στόματος του κυβερνητικού της εκπροσώπου, Μάριου Πελεκάνου.
Τίθεται, ωστόσο, το εξής ερώτημα: Aν η Κύπρος διέθετε περισσότερα πτητικά μέσα, θα μπορούσε να προλάβει την τεράστια επέκταση της τραγωδίας που εκτυλίχθηκε; Η απάντηση από τον εκπρόσωπο τύπου της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, Ανδρέα Κεττή αλλά και τον Διευθυντή του Τμήματος Δασών, Χαράλαμπο Αλεξάνδρου, είναι αρνητική.
Μιλώντας για την τεράστια έκταση που έλαβε η πυρκαγιά η οποία χαρακτηρίζεται ως η χειρότερη στην ιστορία της Κύπρου, ο κ. Αλεξάνδρου είχε χαρακτηριστικά δηλώσει στην «Κ», ότι «ο Αρακαπάς κάηκε σε 10 λεπτά». Όπως σημειώνει ο ίδιος, είναι πιο εύκολο να κατασβεστεί μια πυρκαγιά στο αρχικό της ξέσπασμα. «Από τη στιγμή που πήρε τέτοια έκταση, ήταν αδύνατο». Ο ίδιος προσθέτει ότι έγινε μια κλιμάκωση με βάση τα διάθεσιμα μέσα που υπήρχαν τονίζοντας ότι «ναι μεν τα πτητικά μέσα βοηθούν, ωστόσο δεν μπορούν να κατασβήσουν από μόνα τους μια πυρκαγιά».
«Η αποτελεσματικότητα της αντίδρασης διαφαίνεται και από το γεγονός ότι κατέστη εφικτός ο έλεγχος της πυρκαγιάς σε λιγότερο από 18 ώρες, με την φωτιά να έχει περίμετρο 44 χιλιομέτρων και να έχει κατακάψει 55 τετραγωνικά χιλιόμετρα, τριπλάσιο μέγεθος από την αντίστοιχη πυρκαγιά στη Σολιά το 2016, που απαιτήθηκαν τέσσερις ημέρες μέχρι να τεθεί σε έλεγχο», αναφέρει παράλληλα, η κυβέρνηση.
Η περιβόητη έκθεση
Μετά από την καταστροφική πυρκαγιά της Σολιάς το 2016, η έκθεση της διμερούς επιτροπής που είχε συσταθεί εισηγείτο να αγοραστούν ή εξασφαλιστούν με ενοικιαγορά ακόμη δύο πυροσβεστικά αεροπλάνα.
Απόσπασμα από την έκθεση:
«Η Κυπριακή Δημοκρατία, λόγω μεγέθους, διάρθρωσης της οικονομίας της αλλά και λόγω της πρόσφατης εξόδου της από το Οικονομικό Πρόγραμμα Στήριξης, διαθέτει ένα συγκεκριμένο δημοσιονομικό οικονομικό πλαίσιο. Συνεπώς, ενώ θεωρητικά, η περαιτέρω ενίσχυση της ΚΔ σε πτητικά μέσα θα απέδιδε μεγαλύτερη αποτρεπτική δύναμη και αυξημένες δυνατότητες στο θέατρο των επιχειρήσεων, τίθεται το ερώτημα αν είναι πρακτικά δυνατό να εξευρεθούν πόροι για την αγορά ή ενοικίαση νέων και περισσότερων πτητικών μέσων. Σήμερα, η Κυπριακή Δημοκρατία διαθέτει δύο (2) αεροπλάνα τα οποία είναι υπό τη διαχείριση του Τμήματος Δασών. Τα αεροπλάνα αυτά με τις υπάρχουσες υποδομές ανεφοδιασμού, μπορούν να μεταφέρουν περίπου 10 τόνους νερού ανά ώρα με ένα νεκρό χρόνο να φθάνει και μέχρι τα 30 λεπτά ανά ώρα. Αν υπολογισθούν και τα ελικόπτερα που ενοικιάζονται τότε ο όγκος νερού που μπορεί να μεταφερθεί στην πυρκαγιά φθάνει περίπου στους 25-30 τόνους ανά ώρα. Η ποσότητα αυτή δεν είναι αρκετή σε περίπτωση μεγάλων πυρκαγιών. Η Επιτροπή με βάση τη δική τη μελέτη αλλά και λαμβάνοντας υπόψιν τις εισηγήσεις της επιτροπής που ορίστηκε για «μελέτη των δυνατοτήτων των εναέριων πτητικών μέσων και τις ανάγκες της Κυπριακής Δημοκρατίας σε πτητικά μέσα πυρόσβεσης» εισηγείται όπως αγορασθούν ή εξασφαλιστούν με ενοικιαγορά ακόμη δύο (2) πυροσβεστικά αεροπλάνα παρόμοια με αυτά που υπάρχουν, τα οποία είναι ευέλικτα και επιχειρούν με μεγαλύτερη ευχέρεια και των οποίων το κόστος αγοράς και συντήρησης είναι μικρό σε σύγκριση με άλλα εναέρια μέσα πυρόσβεσης. Επαγωγικά αυτό σημαίνει την ανάγκη για πιθανή επέκταση των χώρων στάθμευσης και συντήρησης των αεροσκαφών αυτών στους αερολιμένες Πάφου και Λάρνακας. Γίνεται εισήγηση όπως μελετηθεί η αγορά του αμφίβιου τύπου των αεροπλάνων αυτών».
Ο Διευθυντής του Τμήματος Δασών ξεκαθαρίζει στην «Κ» ότι ο σχεδιασμός του τμήματος δασών για απόκτηση πτητικών μέσων πυρόσβεσης είναι πιο προχωρημένος. Παράλληλα, διευκρινίζει ότι από τότε μέχρι σήμερα, έχουν εξασφαλιστεί δύο πυροσβεστικά αεροπλάνα.
Έχει επίσης συμπεριληφθεί στον Προϋπολογισμό το 2022 πρόνοια για αγορά επιπλέον αεροσκάφους, ενώ το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας προβλέπει την αγορά ακόμη ενός. Η Κύπρος αιτήθηκε πέρυσι στήριξη μέσω του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού RescEU για την αγορά ακόμη δύο αεροπλάνων, ωστόσο η αίτηση απορρίφθηκε τον περασμένο Σεπτέμβριο λόγω της απόστασης από τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες. Ο κ. Αλεξάνδρου σημειώνει ότι βρίσκεται σε εξέλιξη προσπάθεια εξασφάλισης άλλων τεσσάρων αεροπλάνων.
Στο μεταξύ, τη Δευτέρα (5/7), ο Πρόεδρος της Αιγύπτου, Άμπντελ Φατάχ Αλ Σίσι εξέδωσε διαταγή για την αποστολή δύο ελικοπτέρων, πλήρως εξοπλισμένων για να συμμετάσχουν τις κυπριακές αρχές στην κατάσβεση των πυρκαγιών, σε συντονισμό με τις αρμόδιες αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Συζήτηση σε Προεδρικό και Βουλή
Την ερχόμενη Δευτέρα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αναμένεται να προεδρεύσει της ετήσιας συνάντησης με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς σχετικά με το ζήτημα των πυρκαγιών. Επιπλέον, κατά τη συνεδρία του Υπουργικού Συμβουλίου την ερχόμενη Τετάρτη αναμένεται να κατατεθούν εισηγήσεις για τη λήψη των πρώτων μέτρων με στόχο την οικονομική στήριξη των πληγέντων, καθώς και την αξιολόγηση των υπολοίπων πτυχών που προκύπτουν από την τραγωδία.
Παράλληλα, η πρόεδρος της Βουλής, Αννίτα Δημητρίου έχει συγκαλέσει εκτάκτως τις επιτροπές Εσωτερικών, Γεωργίας και Περιβάλλοντος, με αφορμή την καταστροφική πυρκαγιά. Όπως αναφέρει η ίδια στην επιστολή, απαραίτητη κρίνεται επίσης η επισκόπηση του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου με στόχο την εξαγωγή συμπερασμάτων για τυχόν υπάρχοντα κενά και αδυναμίες και ταυτόχρονη ενημέρωση για το ακολουθηθέν εν προκειμένω σχέδιο επιχειρηματικής δράσης πυρόσβεσης».
Η σχετική επιστολή:
