Το άχρονο και άτοπο των συναισθημάτων

Η μουσικός Αναστασία Δημητριάδου και η αφηγήτρια Μαρίνα Κατσαρή συνεργάζονται για το πρότζεκτ «Ιστορίες από τη σπηλιά», που παρουσιάζουν στο Artos House για όλο τον Οκτώβριο. Οι δύο τους θα ταξιδέψουν το κοινό από την ευρασιατική στέπα στις ερήμους της Αφρικής και από εκεί στις χώρες των Εσκιμώων, όπως λέει η Μαρίνα, και συμπληρώνει η Αναστασία πως οι ιστορίες που διηγούνται στην παράσταση είναι παρμένες από τη ζωή και από τον κόσμο. Η Μαρίνα μού λέει πως η γυναίκα ως θέμα είναι μόνο η αφορμή. «Νομίζω όμως ότι το ευρύτερο ερώτημα είναι γιατί οι άνθρωποι αρνούμαστε διαχρονικά να συνυπάρξουμε και καταφεύγουμε με την πρώτη ευκαιρία στη βία» και η Αναστασία σημειώνει: «νιώθω πως τα ερωτήματα που προσπαθώ να απαντήσω είναι πολλά μέσα σε αυτό το ταξίδι. Κάποια ερωτήματα για τα οποία είμαι πολύ έντονη τελευταία είναι: «Είναι ποτέ ανώδυνος ο έρωτας;». «Πόσο κοντά είναι η αγάπη με τη βία;»...

–Πώς ήλθε η ιδέα για τη δημιουργία του πρότζεκτ «Ιστορίες από τη σπηλιά»;

ΜΑΡΙΝΑ ΚΑΤΣΑΡΗ: Είδα live την Αναστασία σ’ ένα από τα εκρηκτικά της solos ως «Nama Dama». Όση αλήθεια και ειλικρίνεια φώναζε η όλη της παρουσία, τόσο… άφωνη έμεινα με το ταλέντο της, την ορμή της, το πάθος της. Μου ενέπνευσε μία άγρια ηρεμία. «Πρέπει να κάνουμε κάτι μαζί», είπα στον εαυτό μου.

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΥ: Πιστεύω πως η ιδέα εξελισσόταν στο μυαλό της Μαρίνας εδώ και αρκετό καιρό. Θυμάμαι είχαμε μαζευτεί σπίτι της ένα βράδυ και μου διάβασε μια ιστορία, η οποία και κατέληξε να είναι μία από τις τρεις ιστορίες της παράστασης. Με άγγιξε πολύ… Θεωρώ έχουμε και οι δύο μια βαθιά ανάγκη να αναλύσουμε τη γυναίκα σαν ενέργεια και σαν οντότητα.

–Πώς συνυπάρχουν επί σκηνής μία αφηγήτρια και μία μουσικός;

–Μ.Κ.: Με τον τρόπο που συνυπήρχαν πάντα η μουσική και η αφήγηση. Τα χορικά της αρχαίας τραγωδίας, οι τραγουδιστάδες με τις ιπποτικές τους μπαλάντες στις αυλές της Ευρώπης, οι μυθολογικές αναφορές του Βάγκνερ, οι μουσικές ιστορίες του Bob Dylan.

–Α.Δ.: Αυτός ο συνδυασμός είναι και που κάνει μια παράσταση πλουσιότερη. Το ότι δεν συμβαίνει αρκετά συχνά στις μέρες μας, είναι άλλη ιστορία. Στη δική μας περίπτωση, η μία δίνει οξυγόνο στην άλλη και κάποιες φορές, οι ρόλοι μοιράζονται.

–Τι είδους ιστορίες έρχεστε να μας διηγηθείτε; Είναι υπαρκτές;

–Μ.Κ.: Θα αρκεστώ –με δυσκολία– να πω ότι τις επιλέξαμε μετά από εντατική έρευνα σε ποικίλης προέλευσης βιβλιογραφία. Ταξιδεύουμε από την ευρασιατική στέπα στις ερήμους της Αφρικής και από εκεί στις χώρες των Εσκιμώων. Είναι όσο υπαρκτά είναι και τα ανεπίλυτα ζητήματα που πραγματεύονται.

–Α.Δ.: Οι ιστορίες που διηγούμαστε στην παράσταση είναι παρμένες από τη ζωή και από τον κόσμο. Είμαι σίγουρη πως οι θεατές θα μπορέσουν να ταυτιστούν με χαρακτήρες από τις ιστορίες, αφού αντικατοπτρίζουν την ανθρώπινη, αλλά και θεία φύση.

–Αισθάνομαι ότι στη δουλειά σας αυτή υπάρχει έντονο το φιλοσοφικό στοιχείο, υπάρχει ερώτημα που έχετε θέσει και στο οποίο αναζητάτε απαντήσεις;

–Μ.Κ.: Όντως υπάρχει κάτι το έντονα πνευματικό. Η γυναίκα ως θέμα είναι μόνο η αφορμή. Νομίζω όμως ότι το ευρύτερο ερώτημα είναι – και πάλι – γιατί οι άνθρωποι αρνούμαστε διαχρονικά να συνυπάρξουμε και καταφεύγουμε με την πρώτη ευκαιρία στη βία.

–Α.Δ.: Προσωπικά, νιώθω πως τα ερωτήματα που προσπαθώ να απαντήσω είναι πολλά μέσα σε αυτό το ταξίδι. Κάποια ερωτήματα για τα οποία είμαι πολύ έντονη τελευταία είναι: «Γιατί η γυναίκα φροντίζει να θυσιάζεται διαχρονικά για τον άντρα; Είναι αυτοκαταστροφική εκ φύσεως; Η αιωνίως καταπιεσμένη;». «Είναι ποτέ ανώδυνος ο έρωτας;». «Πόσο κοντά είναι η αγάπη με τη βία;»...

–Το αχρονικό στοιχείο συναντά, λέτε, το διαχρονικό... θα θέλατε να μου το εξηγήσετε περισσότερο;

–Μ.Κ.: Παρακολουθώντας το τι συνέβη στην 22χρονη που δολοφονήθηκε στο Ιράν για τον τρόπο που φορούσε τη μαντίλα της, τις Ουκρανές μητέρες που τρέχουν να σωθούν με τα παιδιά στα χέρια αλλά και τις Ρωσίδες που χάνουν συζύγους, αδελφούς και φίλους στα πεδία αυτού του παρανοϊκού πολέμου, βλέπω ότι τα παραμύθια μας εμφανίζουν μια τραγική διαχρονικότητα.

–Α.Δ.: Η παράσταση μας βασίζεται σε θέματα, τα οποία απασχολούν την ανθρωπότητα και μένουν στο προσκήνιο: Ο πόνος, η βία, ο έρωτας, ο εγωισμός, η οικογένεια, η πείνα, η επιμονή, το θάρρος, η αγάπη… Όλα αυτά είναι μέρος της ανθρώπινης φύσης και μπορούμε να τα δούμε γύρω μας, όπως τα έβλεπε και ο κόσμος χιλιάδες χρόνια πριν.

–Παρουσιάζετε ένα αρχέγονο θέαμα... άρα υπάρχει μία χρονική αρχή και μία μήτρα...;

–Μ.Κ.: Όχι χρονική με την έννοια της ιστορικής περιόδου. Γυναίκες που αδικούνται αλλά μάχονται κόντρα σε θύελλες, κόντρα σε ακραία αδικία και κακομεταχείριση. Όχι επειδή θεωρούν ότι κάνουν κάτι σπουδαίο αλλά από αρχέγονο ένστικτο να επιβιώσουν.

–Α.Δ.: Οι ιστορίες αυτές δεν έχουν χρονικό πλαίσιο. Γι’ αυτό και η προσέγγιση μας ήταν αρκετά οικουμενική στο θέμα «χρόνου». Ωστόσο, μέσα από την παράστασή μας, κατάλαβα πως και οι τρεις ιστορίες αρχίζουν από τη σχέση ενός άντρα και μιας γυναίκας (είτε είναι ζευγάρι, είτε είναι πατέρας και κόρη.) Αυτό με προβληματίζει αρκετά, αλλά και επιβεβαιώνει πολλά.

–Τι ανακαλύψατε σε αυτό το ταξίδι στον χρόνο σχετικά με τη γυναίκα;

–Μ.Κ.: Ότι αντέχει πολύ περισσότερο απ’ ό,τι πίστευα. Ωστόσο, αυτό αντί να το «τιμούμε», συνήθως το εκμεταλλευόμαστε.

–Α.Δ.: Η γυναίκα είναι δύναμη και σοφία. Είναι συνδεδεμένη με τη φύση και τη θεϊκή της ύπαρξη. Ιστορικά, όλοι οι πόλεμοι και οι καταστροφές είναι παράγωγα ανδρικής ενέργειας. Όλοι μας έχουμε θηλυκή και αρσενική ενέργεια μέσα μας. Ίσως είναι καιρός να ακούσουμε λίγο και να αγκαλιάσουμε τη θηλυκή μας θεότητα και να αφήσουμε πίσω τα μεσαιωνικά/σκοταδιστικά στερεότυπα.

–Είναι εύκολο να αποδράσει μια γυναίκα από εκεί όπου έχει εγκλωβιστεί;

–Μ.Κ.: Αν δεν έχεις πέσει θύμα trafficking ή άλλου αντίστοιχου είδους βίας, τότε τη φυλακή σου τη συντηρείς εσύ η ίδια, ασχέτως του ποιοι την έχουν χτίσει. Η απόδραση είναι δύσκολη: θα γδάρεις τα χέρια σου, τα πόδια σου, το πρόσωπό σου καθώς θα βγαίνεις από τα κομμένα κάγκελα. Αλλά η μέσα άγρια ομορφιά που θα ανακαλύψεις, αργά ή γρήγορα θα σε αναστήσει.

–Α.Δ.: Είναι δύσκολο, ναι. Βλέπουμε σήμερα πως η γυναίκα, αν και στα περισσότερα μέρη του κόσμου έχει ισότητα, καταπιέζεται σε άλλα τόσα. Η καταπίεση για μένα είναι πρωτίστως εγκεφαλική και την έχω δεχτεί από άντρες, αλλά και από γυναίκες. Για να αποδράσεις, χρειάζεται να αντισταθείς. Για να αντισταθείς, χρειάζεται να δεχτείς χτυπήματα. Για να δεχτείς χτυπήματα, χρειάζεται να έχεις θάρρος και αντοχές. Για να έχεις θάρρος και αντοχές, χρειάζεται να έχεις πίστη. Πίστη σε ένα καλύτερο μέλλον, όπου το φύλο σου δεν καθορίζει τη υπόλοιπη σου ζωή.

Πληροφορίες

«Ιστορίες από τη σπηλιά», μουσικοαφηγηματική παράσταση με τις Μαρίνα Κατσαρή και Αναστασία Δημητριάδου.
Παραστάσεις: 15,16, 22, 23, 29, 30 Οκτωβρίου, ώρα 8:00 μ.μ.

ARTos House, Αγίων Ομολογητών 64, Λευκωσία. Κρατήσεις τηλέφωνο 96130158