Του Απόστολου Κουρουπάκη
Ο Χρήστος Πολυμενάκος, δημιουργός, ερμηνευτής, ερευνητής και εκπαιδευτής, δημιουργός της μεθόδου body/word – Performance Writing, παρουσιάζει στη Στέγη Χορού Λευκωσίας από την Τρίτη 4 Οκτωβρίου έως το Σάββατο 8 Οκτωβρίου το εργαστήρι «Do you speak dance?», το οποίο απευθύνεται σε επαγγελματίες, σπουδαστές και ερασιτέχνες του ευρύτερου πεδίου του χορού και του σώματος: χορογράφους, δραματουργούς, ερευνητές, δημοσιογράφους, προγραμματιστές, ερμηνευτές, εκπαιδευτικούς, arts managers, προγραμματιστές, performance artists, γιατρούς, επαγγελματίες ψυχικής υγείας, καθηγητές φυσικής αγωγής και συγγραφείς. Είναι επίσης προσβάσιμο σε άτομα με κινητικές δυσκολίες τα οποία μπορούν να γράφουν, κατόπιν συνεννόησης. Ο Χρήστος Πολυμενάκος μίλησε στην www.Kathimerini.com.cy για το εργαστήρι και για τη μέθοδο του body/word – Performance Writing.
Σημαντικά μέρη του συγκεκριμένου εργαστηρίου έκαναν τα πρώτα τους βήματα στη Στέγη Χορού Λευκωσίας, τον Μάρτιο του 2015. Φωτ. Χρ. Πολυμενάκος
–Να μιλήσουμε κατ’ αρχάς για τη μέθοδο του body/word – Performance Writing, που θα παρουσιάσετε στο Το Do You Speak Dance?, στη Στέγη Χορού Λευκωσίας;
–Η μεθοδολογία μου, το body/word – Performance Writing είναι ένας δικός μου τρόπος να βιώνω τα σώματα και τις λέξεις. Στην πορεία διαμορφώθηκε από την εκπαίδευση μου και τις επαγγελματικές μου εμπειρίες, κατά κύριο λόγο συνδυάζοντας στοιχεία από τη συγγραφή, τον χορό και το θέατρο αρχικά. Ξεκίνησα να τη συστηματοποιώ, να την εμπλουτίζω με στοιχεία από διαφορετικά πεδία όπως η νευροεπιστήμη, η ψυχολογία, η παραγωγή και η επικοινωνία μεταξύ άλλων και να τη μοιράζομαι με αυτό το όνομα τον Δεκέμβριο του 2009, ως υπότροφος του Εθνικού Κέντρου Θεάτρου και Χορού της Ελλάδας, στο πλαίσιο του μοναδικού στον κόσμο μεταπτυχιακού προγράμματος Performance Writing στο ιστορικό Dartington College of Arts.
Με πολύ απλά λόγια, κάνω τις συστάσεις με ερωτήσεις: Είναι ίδια η λέξη ελευθερία γραμμένη με αίμα σε μισογκρεμισμένο τοίχο και η λέξη ελευθερία γραμμένη με τα δάχτυλα του ποδιού στο σημείο όπου το κύμα κρύβει και αποκαλύπτει την αμμουδιά; Ποια ταιριάζει περισσότερο σε αυτό που θέλω να μοιραστώ με την κοινότητά μου και τι μπορώ να πάρω ως εργαλείο από τέτοιες επιλογές;
Η μεθοδολογία body/word – Performance Writing, λοιπόν, είναι ένα ανοιχτό σύστημα εργαλείων, πρωτότυπων και δανεισμένων από διαφορετικά πεδία των τεχνών, των επιστημών και της ζωής το οποίο αναδεικνύει τις σχέσεις μεταξύ σώματος και λέξεων. Σχέσεις αντικειμενικές, υποκειμενικές, φαντασιακές, συμπεριληπτικές. Όλα αυτά στο πνεύμα του Performance Writing, όπως εφαρμόστηκε στο Dartington College of Arts, προς όφελος της συνδυαστικής εφαρμογής στην εκπαίδευση, την έρευνα και τη δημιουργία.
Έργα, έρευνες και εργαστήρια, όπως το “Do You Speak Dance?” που φιλοξενεί η Στέγη Χορού Λευκωσίας, έχουν φιλοξενηθεί από κρατικούς και ιδιωτικούς φορείς, φεστιβάλ και ανεξάρτητες δράσεις, αλλά και άτομα σε διάφορα μέρη του κόσμου, διά ζώσης και διαδικτυακά, ήδη από το 2010. Πολλά από αυτά ήταν στην Κύπρο. Θέλω να εξομολογηθώ κάτι: η χαρά και η έμπνευση που μου δίνουν οι άνθρωποι που εμπιστεύονται και εμπλουτίζουν τη μέθοδο, για τη μετεκπαίδευσή τους ή την προετοιμασία τους για ανώτερες και ανώτατες σπουδές, ή όταν την κάνουν μέρος των δικών του δημιουργικών και ερευνητικών διαδρομών, αυτά όλα είναι ανεκτίμητα για εμένα.
Στο σημείο αυτό, θα ήθελα να ευχαριστήσω ιδιαίτερα τη Στέγη Χορού Λευκωσίας και τον Πέτρο Κονναρή για τη σταθερή εμπιστοσύνη και την πρόσκληση σ’ ένα πρόγραμμα επαγγελματικής εξέλιξης. Είναι τιμητικό, ιδιαίτερα τροφοδοτικό και συγκινητικό. Αν δεν το γνωρίζετε, σημαντικά μέρη του συγκεκριμένου εργαστηρίου έκαναν τα πρώτα τους βήματα σε αυτή τη Στέγη, τον Μάρτιο του 2015. Η σύνδεση και η αμοιβαία εκτίμηση μέσα στα χρόνια είναι καθοριστικές ποιότητες της ζωής για εμένα και αναπόσπαστο μέρος του καθόλου δεδομένου επαγγελματισμού.
Ίσως το μόνο που χρειάζεται είναι να ανοιχτούμε σε αυτόν τον τρόπο, να βλέπουμε δηλαδή το ίδιο το κείμενο ως σώμα που κινείται (ή στέκεται) στον χώρο και τον χρόνο, καθορισμένο από τα υλικά γραφής και την επιθυμία αυτών που γράφουν.
–Ποια είναι τα απαραίτητα εργαλεία που χρειάζεται τα άτομα που θεραπεύουν την τέχνη του χορού;
–Κάθε τέχνη, είτε είναι επάγγελμα, είτε είναι στάση ζωής, είναι τρόπος για να εκφράζουμε τη σύνδεσή μας ή να την εξελίσσουμε. Η ειλικρινής διαθεσιμότητά μας για τη σύνδεση και την εξέλιξη δεν είναι εργαλείο, αλλά χωρίς αυτήν δεν μπορώ να φανταστώ φροντίδα, θεραπεία, σύνδεση και εξέλιξη. Ίσως το σημαντικό είναι να αντικαταστήσουμε την έννοια του κοινού με αυτήν της κοινότητας και να συμπεριλάβουμε περισσότερα υποκείμενα και φαντασιακά σε αυτήν.
–Το σώμα και οι κινήσεις του ή ακόμα και η ακινησία πώς μπορούν να υπάρχουν σε ένα κείμενο, να υπάρχουν ως λέξεις;
–Η σελίδα, κυριολεκτικά και μεταφορικά, και τα μέσα ή υλικά γραφής, είναι και αυτά σώματα. Πάμε λοιπόν σε διαδικασίες μετάφρασης και απόδοσης, ή αναπαραγωγής και μίμησης των λειτουργιών και των αποτελεσμάτων της δράσης του κάθε σώματος στο πλαίσιο στο οποίο δραστηριοποιείται.
Στοπ!
Για παράδειγμα.
Μπορεί, επίσης, ως αντιγραφή ή περιγραφή και σίγουρα ως ποιητική απόδοση της υποκειμενικής σωματικότητας, της ιστορίας δηλαδή κάθε διαφορετικού σώματος, ανθρώπινου και μη, αλλά και των σωμάτων που θεωρούμε άψυχα στο περιβάλλον μας. Μπορεί ακόμα με αναπαραγωγή της κινητικής συμπεριφοράς καθενός από αυτά τα σώματα στον χρόνο, τη σελίδα/χώρο όπου εμφανίζεται ένα κείμενο, για όσο χρόνο είναι εκεί, στον τρόπο που λειτουργεί και αλληλεπιδρά.
Τελικά, ίσως το μόνο που χρειάζεται είναι να ανοιχτούμε σε αυτόν τον τρόπο, να βλέπουμε δηλαδή το ίδιο το κείμενο ως σώμα που κινείται (ή στέκεται) στον χώρο και τον χρόνο, καθορισμένο από τα υλικά γραφής και την επιθυμία αυτών που γράφουν. Και, κυρίως, τη συγγραφή και την ανάγνωση ως σωματικές διαδικασίες και εμπειρίες.
Όπως σε κάθε έκφανση της ζωής και της τέχνης, σημασία έχει τι επιθυμούμε εμείς από την επαφή μας. Είναι μάλλον απίθανο να προσφέρεις κάτι για το οποίο δεν έχει χώρο κάποιος άλλος και δεν θέλει να γνωρίσει. Φωτ. Εστέλ Παπαδημητρίου
–Τι μπορεί να προσφέρει το perfoming art στο κοινό;
–Μπορώ να μιλήσω για το body/word Performance Writing. Για τον τρόπο που έχω δει όλα αυτά τα χρόνια να δημιουργεί το αίσθημα της σύνδεσης, την επιθυμία για από κοινού εξέλιξη, για τη δυνατότητα να επικοινωνεί, να μοιράζεται αποτελεσματικά «πράγματα» ακόμα και όταν δεν τα ονοματίζει, όταν ούτε καν τα φωτογραφίζει. Αλλά, όπως σε κάθε έκφανση της ζωής και της τέχνης, σημασία έχει τι επιθυμούμε εμείς από την επαφή μας. Είναι μάλλον απίθανο να προσφέρεις κάτι για το οποίο δεν έχει χώρο κάποιος άλλος και δεν θέλει να γνωρίσει.
–Το σώμα μας είναι ένας ναός, κατά τη χριστιανική και όχι μόνο παράδοση... τι άλλο μπορεί να είναι για τον καλλιτέχνη;
–Ό,τι και για κάθε υποκείμενο και την προσωπική του παράδοση, σε συνεχή διάλογο με το περιβάλλον του. Δεν έχω βρει τίποτα στην τέχνη που δεν υπάρχει και στη ζωή. Αλλά, δεν ψάχνω κάτι τέτοιο κιόλας, για να είμαι ειλικρινής.
–Αναρωτιέμαι, ένας απλός θεατής ή ένας μη ειδικός στον χορό και στην τέχνη του performance, μπορεί να γράψει μία καλή κριτική ή ακόμα και να παρουσιάσει μία χορογραφική δουλειά;
–Αν καλή κριτική είναι εκείνη που ενεργοποιεί δημιουργικά και συλλογικά τον επαναπροσδιορισμό ή την ενδυνάμωση, αν η παρουσίαση λειτουργεί αυθεντικά ως απόπειρα σύνδεσης δημιουργών και κοινοτήτων με διάθεση συμπεριληπτικά εξελικτική, αν λαμβάνεται ως δεδομένο –και στις δύο περιπτώσεις– το γεγονός ότι κάθε άποψη είναι πάντα υποκειμενική και σχετιζόμενη με ένα ορισμένο πλαίσιο, είναι πολύ πιθανό να ξεκινάμε από μια πρόσφορη βάση. Η συνεχής επιμόρφωση βοηθά.
Φωτ. Δέσποινα Αλεξάνδρου
–Υπάρχουν μυστικά τα οποία βοηθούν ένα κείμενο να παρουσιαστεί σε ένα ευρύ κοινό;
–Μυστικά δεν υπάρχουν, μόνο μυστήρια, τρόποι εισόδου και τους ανακαλύπτουμε και γινόμαστε μέρος τους και κοινωνοί τους στην προσωπική μας πορεία, στον βαθμό και τον τρόπο που επιθυμούμε. Όσο για το «ευρύ», είναι για εμένα έννοια πολύ σχετική. Βρίσκω ωστόσο ενδιαφέρον το ότι και σε μια κερδοσκοπική προσέγγιση του κόσμου, αυτή του κοινού και όχι της κοινότητας, βασική αρχή είναι η εξατομικευμένη προσέγγιση. Επιλέγουμε.
Πληροφορίες
Για δήλωση ενδιαφέροντος μαζί με το βιογραφικό σας, στείλτε και ένα σύντομο σημείωμα απαντώντας στην ερώτηση: «Τι με φέρνει σε αυτό το εργαστήρι;» στο info@dancehouselefkosia.com με θέμα DO YOU SPEAK DANCE?
Για περισσότερες πληροφορίες επικοινωνήστε στο info@dancehouselefkosia.com ή στο 22780960 (Δευ-Παρ 10:00-13:00).
Κόστος Συμμετοχής: 60 ευρώ/ 50 ευρώ για φίλους της Στέγης
O αριθμός συμμετεχόντων είναι περιορισμένος / Θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας.
Ο Χρήστος Πολυμενάκος είναι κάτοχος μεταπτυχιακού στο Performance Writing (Merit) από το University College Falmouth Incorporating Dartington College of Arts, όπου σπούδασε ως υπότροφος του Εθνικού Κέντρου Θεάτρου και Χορού της Ελλάδας.
