Του Απόστολου Κουρουπάκη
H Fresh Target Theatre Ensemble σε σκηνοθεσία Πάρι Ερωτοκρίτου ανεβάζει το έργο του David Ireland «Cyprus Avenue», ένα έργο το οποίο πραγματεύεται ζητήματα θεμελιακά του ανθρώπου, όπως αυτό της ταυτότητας και πώς αυτή επηρεάζει έναν συνταξιούχο που ζει στο Μπέλφαστ. Πώς ο εθνικός εξτρεμισμός μπορούν να επηρεάσουν και να εν τέλει να διαβρώσουν ολόκληρες ζωές. Ο Πάρις Ερωτοκρίτου με την ιδιαίτερη σκηνοθετική ματιά του έδωσε στο έργο μια περίεργη «ζωντάνια», μέσα σε μία ζοφερή ατμόσφαιρα, τη βοηθεία και του χώρου του θεάτρου Σπούτνικ in Orbit. Οι ηθοποιοί της παράστασης Κωνσταντίνος Δημητρίου, Βαρνάβας Κυριαζής, Ντέμπορα Οντόγκ, Λένια Σορόκου και Μαρία Φιλίππου, στάθηκαν με σύνεση στους ρόλους τους, με τον Βαρνάβα Κυριαζή να ξεχωρίζει, έχοντας απέναντί του τον χαρακτήρα του, τον Έρικ Μίλλερ, δείχνοντας ότι η δραματική του σκευή είναι πολύ πλούσια.
Για την παράσταση μίλησαν στο www.kathimerini.com.cy οι ηθοποιοί της παράστασης Κωνσταντίνος Δημητρίου και Μαρία Φιλίππου και ο σκηνοθέτης Πάρις Ερωτοκρίτου.
–Πάρι, μπορείς να μας δώσεις μια ιδέα για την ιδιαίτερη θεατρική φόρμα αυτού του έργου;
–Το έργο ξεκινά ως μια μαύρη κωμωδία στην οποία δεν λείπουν και κάποια φαρσικά στοιχεία αλλά ενόσω το έργο προχωρά γίνεται όλο και πιο τραγικό. Καθ’ όλη όμως τη διάρκειά του δεν σταματά να είναι αστείο, πολλές φορές με ένα χιούμορ το οποίο κάνει τον θεατή να νιώθει –στην καλύτερη– κάπως αμήχανα. Την ίδια στιγμή το έργο έχει ένα μυστήριο – δεν γνωρίζουμε αν όλα όσα έχουμε παρακολουθήσει έγιναν ή απλώς είναι στο κεφάλι του πρωταγωνιστή Έρικ Μίλλερ (Βαρνάβας Κυριαζής).
–Ποιοι είναι οι παραλληλισμοί που έκανες με την πρώτη σου επαφή με το έργο;
–Αν αλλάξεις τις πολιτικές αναφορές και τα ονόματα των πραγματικών ανθρώπων που αναφέρονται στο έργο, το έργο αυτό θα μπορούσε αβίαστα να μετατραπεί σε ένα έργο για την κυπριακή εθνική ταυτότητα.
–Πώς ήλθε η ιδέα για το ανέβασμα αυτού του έργου;
–Το έργο αυτό μου το είχε αναφέρει μια φίλη δραματουργός και είδα επίσης ότι έπαιζε σε live stream από το Royal Court την περίοδο της καραντίνας. Μου κίνησε την περιέργεια κι έτσι το διάβασα. Αφού το τέλειωσα κατάλαβα ότι το έργο αυτό ενεργοποίησε τη φαντασία μου με έναν ενθουσιώδη τρόπο, και έτσι αποφάσισα να το ανεβάσω με την ομάδα μου, τη Fresh Target Theatre Ensemble.
–Ποια ήταν η σύνδεσή σας ή τα ερωτηματικά που σας δημιούργησαν οι χαρακτήρες του έργου που υποδύεστε;
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ: Είδα τον χαρακτήρα μου (Σλιμ) από την αρχή ως τον εαυτό μου στην εφηβεία. Υπεράνθρωπες προσπάθειες για αποδοχή, σπασμωδικές κινήσεις για να πείσεις οποιονδήποτε άλλον εκτός από τον εαυτό σου ότι ανήκεις στο δικό τους σύνολο, έστω κι αν δεν είναι αυτό που επιθυμείς πραγματικά. Η επιθυμία όμως και η ανάγκη να ανήκεις κάπου είναι πάντα πιο δυνατή. Κι αυτό μπορεί κάποιες φορές να μας κάνει να θεωρούμε ότι πρέπει να αλλάξουμε τον εαυτό μας για να νιώσουν καλά οι άλλοι και στη συνέχεια –ίσως– εμείς οι ίδιοι.
MΑΡΙΑ ΦΙΛΙΠΠΟΥ: Το έργο πραγματεύεται το θέμα της κρίσης ταυτότητας, όπως περίπου τη βιώνουμε στην Κύπρο. Αν είμαι Ιρλανδός, Βορειοϊρλανδός, Βρετανός ή Βρετανοϊρλανδός, όπως αντίστοιχα είμαι Κύπριος, Ελληνοκύπριος ή Τουρκοκύπριος, και τι είναι αυτό που ορίζει το τι είμαι. Η γνώση της ταυτότητας χάνεται στο βάθος της ιστορίας και μοιάζει αδύνατο να βρεθεί η απάντηση. Κι έτσι παύει να έχει νόημα. «Είμαστε Βορειοϊρλανδοί, είμαστε Ιρλανδοί», αυτό δηλώνει η Τζούλη. Με τη Τζούλη με συνδέει η επιθυμία ν’ αφήσουμε, ως δύο κοινότητες, πίσω μας τις διαφορές μας και να βρούμε τρόπους να συνυπάρξουμε.
–Αλήθεια, πιστεύετε ότι όντως αναζητάμε την ταυτότητά μας ή βολευόμαστε με το να το θεωρούμε ως ένα πρόβλημα, άρα να έχουμε μια καλή δικαιολογία για τα προβλήματά μας;
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ: Ως άνθρωποι επιλέγουμε ενστικτωδώς την ευκολία και τη σιγουριά. Οτιδήποτε μας βγάζει έξω από τα νερά, μας τρομάζει και μας αναστατώνει. Όποιος κάνει το τολμηρό βήμα να αναζητήσει την ταυτότητά του γνωρίζει ότι θα έχει να αντιμετωπίσει εμπόδια, ανασφάλειες, την απειλή της αβεβαιότητας, το φόβο της αντίδρασης των άλλων, ακόμη και τον ίδιο του τον εαυτό που αργά ή γρήγορα θα αρχίσει να αμφιβάλλει κατά πόσο αξίζει να βγει κανείς από το καλούπι και να διεκδικήσει τη δική του μοναδική πραγματικότητα. Είναι επίσης γεγονός ότι ως Κύπριοι έχουμε να αντιμετωπίσουμε και το πρόσθετο βάρος της κλειστής κοινωνίας που ακούσια επιβάλλει νόρμες, προκαταλήψεις, στερεότυπα, τι είναι αποδεκτό και τι είναι πρέπον.
MΑΡΙΑ ΦΙΛΙΠΠΟΥ: Κάποιοι την αναζητάμε, κάποιοι τη θεωρούμε δεδομένη. Κι όταν τη θεωρούμε δεδομένη, ναι, λειτουργεί ως μια καλή δικαιολογία όχι μόνο για τα προβλήματα αλλά και για τις συμπεριφορές μας.
–Πόσο ψύχραιμοι νομίζετε ότι είμαστε ως λαός απέναντι σε λογιών-λογιών κρίσεις;
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ: Εμείς οι Κύπριοι έχουμε μάθει να ζούμε με τις κρίσεις. Οικονομική κρίση, πόλεμος, πολιτική κρίση, εκπαιδευτική κρίση, ανεργία, διαφθορά, σκάνδαλα, μέτρα πανδημίας. Τα δεχόμαστε και τα αποδεχόμαστε. Και σκύβουμε και το κεφάλι. «Θα το περάσουμε κι αυτό» λέμε και ξαναλέμε και θα λέμε. Κάποιες φορές αντιδρούμε και φωνάζουμε, ναι. Κυρίως στο facebook. Εξωτερικά δείχνουμε ψύχραιμοι. Στην πραγματικότητα όμως είμαστε όλοι ένα καζάνι που βράζει και ανά πάσα στιγμή ψάχνουμε αφορμές να ξεσπάσουμε και να βρούμε το δίκιο μας μέσα στην αδικία, κάνοντας μικρούς πολέμους στους γύρω μας.
MΑΡΙΑ ΦΙΛΙΠΠΟΥ: Οι κρίσεις που αντιμετωπίσαμε τα τελευταία χρόνια έδειξαν ότι έχουμε μεγάλα αποθέματα ψυχραιμίας και ανοχής. Μάλλον περισσότερη ανοχή παρά ψυχραιμία - πολύ περισσότερη απ’ όσο θα έπρεπε.
–Ποια ήταν η γεύση του έργου μετά την πρώτη ανάγνωση;
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ: Αίμα. Από το σώμα, αλλά κι από την ψυχή. Και το μυαλό.
MΑΡΙΑ ΦΙΛΙΠΠΟΥ: Είναι ένα υπερβολικά βίαιο έργο, ενοχλητικά ωμό, που όμως καταφέρνει ναι δώσει την πραγματική όψη των πραγμάτων, να περιγράψει την ανεξέλεγκτη τροπή που μπορούν να πάρουν οι ζωές των ανθρώπων που αφιερώθηκαν απόλυτα σε ένα σκοπό τόσο γενικευμένο και μάταιο όπως η εθνική ταυτότητα.
–Γιατί επιλέγουμε να οικοδομούμε πλαστές ζωές και ταυτότητες; Έχετε απάντηση;
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ: Φοβόμαστε να είμαστε αληθινοί. Φοβόμαστε να είμαστε αυθεντικοί. Φοβόμαστε να εκτεθούμε, να βρεθούμε σε μια θέση ευάλωτη. Φοβόμαστε να κλάψουμε. Θεωρούμε πολύ εύκολη λύση το να δημιουργήσουμε ένα προσωπείο. Φοβόμαστε να ρωτήσουμε και να αμφισβητήσουμε.
MΑΡΙΑ ΦΙΛΙΠΠΟΥ: Δεν είμαι σίγουρη ότι επιλέγουμε πλαστές ζωές. Απλώς αποδεχόμαστε αυτό που υπάρχει, το δεδομένο, και προχωρούμε σύμφωνα μ’ αυτό. Είναι λίγες οι περιπτώσεις ανθρώπων που αντιδρούν απέναντι σε ό,τι ορίστηκε από πριν ως το πλαίσιο ύπαρξής τους, και είναι λίγες οι περιπτώσεις στη ζωή του μέσου ανθρώπου που αναρωτιέται αν αυτό που ζει ή αν αυτό που υποτίθεται ότι είναι, αποτελεί όντως το ποιος/α θα μπορούσε να είναι. Είναι γενικώς πιο εύκολο να αποδέχεσαι αυτό που ορίζεται από την κοινωνία και την εποχή που ζεις.
Αγαπημένη ατάκα σας από το έργο;
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ: Είναι η στιγμή που ο Έρικ Μίλλερ μετά από χρόνια ξεσπάει στην οικογένειά του φωνάζοντας για όλα όσα τον απασχολούν και τον τρομάζουν, αλλά ποτέ δεν του επέτρεψαν να τα εκφράσει. Βλέπει εχθρούς παντού και επιτίθεται σε αγαπημένα του πρόσωπα μη μπορώντας πλέον να ελέγξει το θυμό του. Εκτοξεύοντας ανεξέλεγκτα πυρά σε όλους γύρω του, μη γνωρίζοντας κι ο ίδιος αν τα εννοεί εκείνη τη στιγμή ή αν απλά παρασύρεται τυφλά στη δίνη του μίσους και του φόβου προς το άγνωστο και την αόρατη απειλή, ουρλιάζει: «Δεν μεγάλωσα εγώ τα παιδιά μου για να συνουσιάζονται με τους πράκτορες της Ρώμης. Δεν έσπειρα εγώ μια παπική π*****α!».
MΑΡΙΑ ΦΙΛΙΠΠΟΥ: «Κανένας δεν ψηφίζει κανέναν. Δεν νοιάζει κανέναν. Όσο δεν σκοτώνονται άνθρωποι, κανένας δεν ενδιαφέρεται». Η Τζούλη, στην προσπάθειά της να πείσει τον πατέρα της ότι δεν υπάρχει λόγος να ανησυχεί πια για ταραχές στην Ιρλανδία, δεν συνειδητοποιεί ότι στην πραγματικότητα περιγράφει την ανησυχητική απάθεια της πλειοψηφίας απέναντι στα πολιτικά ζητήματα. Κάτι που παρατηρούμε και στην Κύπρο, ιδιαίτερα σε περιόδους εκλογών.
Πληροφορίες
«Cyprus Avenue» του David Ireland
Θέατρο ΣΠΟΥΤΝΙΚ in Orbit, Άρεως 17, Παλιά Λευκωσία.
Παραστάσεις: 14, 15, 16, 17, 18 Απριλίου, καθημερινές ώρα 8:00 μ.μ. και Κυριακή 6:00 μ.μ.
Ηλεκτρονική Αγορά Εισιτηρίου: https://www.soldoutticketbox.com/cyprus-avenue-2022/?lang=en
Φωτογραφίες: clicksnfilms
