ΚΥΠΕ
Για τα κυπριακά έθιμα της τελευταίας Κυριακής των αποκριών μιλάει στο ΚΥΠΕ η Άννα Τσέλεπου, μελετήτρια της παράδοσης, πολλά από τα οποία διατηρούνται μέχρι σήμερα.
Γνωστή ως «Κυριακή της απόκρεω», «Κυριακή της Τυρινής» ή και «Κυριακή της σήκωσης», είναι η τελευταία μέρα πριν την έναρξη της σαρακοστής που είναι η Καθαρή Δευτέρα, αναφέρει.
Σύμφωνα με την παράδοση, κατά τη διάρκεια της ημέρας «γίνεται μεγάλη γιορτή που περιλαμβάνει γλέντια σε σπίτια, χορούς, τραγούδια, μεταμφιέσεις και γαστρονομικά εδέσματα», σημειώνει.
Στο κυπριακό τραπέζι της ημέρας κυριαρχεί το ψητό κρέας, οι ραβιόλες, τα μακαρόνια του φούρνου και άφθονο κρασί, αναφέρει.
«Απαραιτήτως για γλυκό υπάρχει το σπιτικό "κατεΐφι" που οι νοικοκυρές φτιάχνουν με μαεστρία», λέει.
Η κ. Τσέλεπου αναφέρει επίσης πως σύμφωνα με το έθιμο νέοι και νέες μεταμφιέζονται την νύχτα αυτή σε «μασκούδες» ή «πελλόμασκες», δηλαδή παρδαλές μεταμφιέσεις, γυρίζουν τα φιλικά σπίτια και προκαλούν γέλια.
Το βράδυ αυτό, προσθέτει, ακούγονται επίσης πολλά τραγούδια και κυπριακά «τσιαττιστά».
Την επόμενη μέρα, την Καθαρά Δευτέρα, ξεκινάει η μεγάλη Σαρακοστή που είναι αφιερωμένη στην νηστεία. Αναφέρει ότι «την Καθαρά Δευτέρα, όπως αναφέρει η παράδοση, εξαφανίζονται τα κρέατα και τα γαλακτοκομικά και παίρνουν την θέση τους τα ψαρικά και τα λαχανικά».
Σύμφωνα με την ίδια, εξαιρετικό κυπριακό έδεσμα για την μέρα αυτή είναι η γνωστή «μούγκρα», δηλαδή τουρσί από βραστό κουνουπίδι σε δοχεία με προζύμι χυλό. Απαραίτητα στο τραπέζι της Καθαράς Δευτέρας το ζυμωτό ψωμί γνωστό ως λαγάνα και ο χαλβάς.
Οι άνθρωποι του τόπου μας εκδράμουν στους αγρούς και τις ακρογιαλιές όπου στήνουν τραπέζια με νηστίσιμα φαγητά για να γιορτάσουν ενώ τα μικρά παιδιά πετάνε χαρταετό, γνωστό στην κυπριακή διάλεκτο ως «πετάσι».
