Kathimerini.gr
Του Αιμίλιου Χαρμπή
Ηταν φανερό πως οι ομιλητές στη συνέντευξη Τύπου για το 24ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης (10-20/3) είχαν προετοιμάσει κάπως διαφορετικά τους λόγους τους· θα μιλούσαν –και σε ένα βαθμό όντως το έκαναν– πιθανότατα για τη σημασία της ταινίας τεκμηρίωσης σε έναν κόσμο ολότελα αλλαγμένο έπειτα από τη διετή και πλέον επέλαση της πανδημίας. Οι εξελίξεις ωστόσο τους πρόλαβαν. «Η σκιά του πολέμου έπεσε ξανά στην Ευρώπη, στη γειτονιά μας. Η λογική μένει άφωνη μπροστά σε κάτι τέτοιο (…) Ως φεστιβάλ, εμείς αφήνουμε τα ντοκιμαντέρ να μιλήσουν, ευτυχώς ή δυστυχώς έχουν πολλά να πουν», ανέφερε η γενική διευθύντρια της διοργάνωσης, Ελίζ Ζαλαντό.
Πράγματι μπορεί οι αλλαγές στον προγραμματισμό να ήταν αναγκαστικά της τελευταίας στιγμής, ωστόσο το Φεστιβάλ επέδειξε γρήγορα αντανακλαστικά, σπεύδοντας να φωτίσει τις τραγικές πλευρές του πολέμου μέσα από τις ταινίες. Ηδη από σήμερα είναι διαθέσιμο στη διαδικτυακή πλατφόρμα του για 500 θεάσεις το συγκλονιστικό ντοκιμαντέρ με τίτλο «Το μακρινό γάβγισμα των σκύλων», του Σάιμον Λέρενγκ Βιλμόντ. Γυρισμένο σε ένα χωριό της ανατολικής Ουκρανίας, εκεί όπου εδώ και χρόνια τα παιδιά μεγαλώνουν συνηθίζοντας τον ήχο των εκρήξεων και των σειρήνων και παίζοντας με όπλα, το φιλμ κέρδισε τον Χρυσό Αλέξανδρο στη Θεσσαλονίκη, ενώ έφτασε και μέχρι τη βραχεία λίστα των Οσκαρ.
Το ουκρανικό δράμα
Και μέσα στο ίδιο το φεστιβάλ, ωστόσο, θα συμπεριληφθούν τρεις ταινίες άμεσα σχετικές με το ουκρανικό δράμα. Η πρώτη από αυτές, «Το σπίτι από θραύσματα», ανήκει επίσης στον Βιλμόντ, ο οποίος αυτή τη φορά ακολουθεί μια μικρή ομάδα κοινωνικών λειτουργών που δρουν κοντά στην πρώτη γραμμή του Ντονμπάς. Εκεί ακριβώς μας στέλνουν και τα «Χαρακώματα» του Γάλλου πολεμικού ανταποκριτή Λουπ Μπιρό, ενώ το «F@ck this job» της Βέρα Κριτσέφσκαγια παρακολουθεί την πορεία ενός μικρού ρωσικού τηλεοπτικού καναλιού, το οποίο επί χρόνια ασκεί έντονη κριτική στην πολιτική Πούτιν. Αξίζει να σημειωθεί πως όλοι οι δημιουργοί των παραπάνω ντοκιμαντέρ θα βρεθούν στη Θεσσαλονίκη για να κουβεντιάσουν με το κοινό τις εμπειρίες τους.
Η αυλαία του φεστιβάλ ανοίγει με το «Πώς να επιβιώσετε σε μια πανδημία» του υποψηφίου για Οσκαρ Ντέιβιντ Φρανς, από το HBO.
Στο φεστιβάλ βέβαια, το οποίο και φέτος διεξάγεται με τρόπο υβριδικό, τόσο στις αίθουσες όσο και διαδικτυακά, θα δούμε πολλές ακόμα ταινίες. Αρχικά με την έναρξη, η οποία αποτελεί και παγκόσμια πρεμιέρα για το «Πώς να επιβιώσετε σε μια πανδημία», του Ντέιβιντ Φρανς και του ΗΒΟ, φιλμ που ρίχνει μια οξυδερκή ματιά πάνω στον πόλεμο κατά της πανδημίας, επικεντρώνοντας στην παγκόσμια προσπάθεια για την ανάπτυξη και τη διάθεση των εμβολίων. Στη λήξη από την άλλη θα δούμε την «Τυφλή φιλοδοξία» των Γουόρικ Ρος και Ρομπ Κόου, μια ταινία που παρακολουθεί την απίθανη ιστορία μιας ομάδας προσφύγων από τη Ζιμπάμπουε, οι οποίοι καταφέρνουν να γίνουν… σομελιέ στη Νότια Αφρική.
Ξανά τα παιδιά βάζει στο επίκεντρο ο Σάιμον Λέρενγκ Βιλμόντ, στο νέο του ντοκιμαντέρ για την Ουκρανία.
Μετα-πραγματικότητα
Ταιριαστό με τις ποικίλης μορφής εξελίξεις είναι και το μεγάλο αφιέρωμα του φετινού φεστιβάλ. «Ο κόσμος που γνωρίζουμε μπορεί σε πολλές περιπτώσεις να μοιάζει ίδιος, αλλά δεν είναι», σημείωσε ο καλλιτεχνικός διευθυντής, Ορέστης Ανδρεαδάκης, παρουσιάζοντας το «Post Reality», μια συλλογή ντοκιμαντέρ που εξερευνά τη λεγόμενη μετα-πραγματικότητα, την οποία ήδη βιώνουμε μέσα από τους ήρωες, τους αντιήρωες, τα κρυμμένα μυστικά και τις διαφόρων ειδών αλήθειες που ορίζουν τις μεγάλες αλλαγές. Στόχος των δέκα μικρού και μεγάλου μήκους ταινιών, όπως λέγεται, δεν είναι να προκαλέσουν φόβο και αβεβαιότητα για το μέλλον, αλλά, αντιθέτως, να υπενθυμίσουν πως αυτό ανοίγει μπροστά μας όλες τις πιθανότητες.
Η απίθανη ιστορία των προσφύγων από τη Ζιμπάμπουε που ακολουθούν τα όνειρά τους στη Νότιο Αφρική, στην «Τυφλή φιλοδοξία».
Φυσικά, όπως πάντα, το φεστιβάλ διαθέτει πλούσιο διεθνές και ελληνικό πρόγραμμα, διαγωνιστικό και μη, το οποίο κατανέμεται σε τμήματα, όπως το διεθνές διαγωνιστικό (Χρυσός Αλέξανδρος), το τμήμα Newcomers για τους νέους δημιουργούς, το Film Forward για τους πρωτοπόρους, και άλλα. Οπως επισήμανε ο κ. Ανδρεαδάκης, φέτος στη Θεσσαλονίκη θα έχουμε περισσότερες παγκόσμιες, διεθνείς και ευρωπαϊκές πρεμιέρες παρά ποτέ, με τον θεσμό να αναβαθμίζει τη θέση του στο κινηματογραφικό καλεντάρι. Τέλος, μεγάλο βάρος δίνεται ασφαλώς στους Ελληνες ντοκιμαντερίστες, οι οποίοι σύμφωνα με τους διοργανωτές «δεν έχουν κάνει βήματα, αλλά άλματα» τα τελευταία χρόνια, με την προβολή 93 μεγάλου και μικρού μήκους ταινιών, διασκορπισμένων στα διάφορα τμήματα.
