Ζέτα Αιμιλιανίδου: Διαφύλαξε την εργατική ειρήνη εν μέσω κρίσης

Βαρύ πένθος έχει σκεπάσει την Κύπρο από τις 8.30 το βράδυ της περασμένης Δευτέρας όταν τα νέα από την Αθήνα, για την υγεία της Ζέτας Αιμιλιανίδου διαδόθηκαν στο νησί. Οι ευχές του κόσμου που συνόδευαν την Υπουργό Εργασίας από τις 15 Μαΐου δεν στάθηκαν αρκετές προκειμένου να αποφύγει το μοιραίο. Η Ζέτα Αιμιλιανίδου άφησε την τελευταία της πνοή στο θάλαμο εντατικής του ιδιωτικού νοσηλευτηρίου «Υγεία» από καρδιακή ανακοπή. Τα όσα ακολούθησαν τη θλιβερή είδηση απλά ήλθαν να επιβεβαιώσουν τη βαθιά εκτίμηση που απολάμβανε η εκλιπούσα σε κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο. Χωρίς υπερβολή ο θάνατος της Ζέτας Αιμιλιανίδου επέβαλε ένα διάλειμμα στο εσωτερικό πολιτικό σκηνικό, το οποίο σε πνεύμα σύμπνοιας υποκλίθηκε στη γυναίκα και πολιτικό. Παρόμοια η εικόνα και σε κοινωνικό επίπεδο με τα κοινωνικά δίκτυα, χώρο έκφρασης του πένθους απλών πολιτών. Ο θάνατος της Υπουργού Εργασίας πάγωσε κάθε κυβερνητική δραστηριότητα με τον Υπουργό Υγείας να βρίσκεται στην ελληνική πρωτεύουσα προκειμένου να διευθετήσει την επιστροφή της εκλιπούσας στη γενέθλια γη. Η μεταφορά της σορού της Ζέτας Αιμιλιανίδου στην Κύπρο θα γίνει σήμερα Τετάρτη, το αργότερο αύριο Πέμπτη.

Το έργο της

Ο χαμός της Ζέτας Αιμιλιανίδου αφήνει ένα κενό στο Υπουργείο Εργασίας στο πηδάλιο του οποίου βρισκόταν από τον Απρίλιο του 2013. Το ποια ήταν η Ζέτα Αιμιλιανίδου ως πολιτικός το περιγράφουν με τον καλύτερο τρόπο όσοι συνεργάσθηκαν μαζί της. Σε ένα ιδιαίτερα απαιτητικό κυβερνητικό πόστο η Ζέτα Αιμιλιανίδου, κατά γενική παραδοχή φίλων και αντιπάλων, κατάφερε να λειτουργήσει συλλεκτικά και συναινετικά σε μια περίοδο όπου τα εργασιακά δέχθηκαν απίστευτη επίθεση από την οικονομική κρίση. Η εργασιακή ειρήνη που σημειώθηκε σε μια δύσκολη περίοδο για την Κύπρο μπορεί να θεωρηθεί ως ένα από τα σημαντικά επιτεύγματα της Υπουργού Εργασίας. Κάτι που της αναγνωρίσθηκε από εργοδότες και εργαζόμενους, συντεχνίες και άλλους κοινωνικούς φορείς. Άνθρωπος χαμηλών τόνων και εργατική, όπως την περιγράφουν στενοί συνεργάτες της κατάφερε να καταστεί το μακροβιότερο μέλος της κυβέρνησης Νίκου Αναστασιάδη, στις δυο προεδρικές θητείες. Υπουργός για τα δύσκολα, όπως έλεγε σε συνέντευξή του στην «Κ» ο υφυπουργός Έρευνας Κυριάκος Κόκκινος.

Το Ε.Ε.Ε.

Αν κάποιος αναζητήσει τις παρακαταθήκες της Ζέτας Αιμιλιανίδου δεν θα δυσκολευτεί ιδιαίτερα να τις εντοπίσει. Το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα αναμφίβολα αποτελεί μια τεράστια κατάκτηση, η οποία στο μέτρο του δυνατού στήριξε τα εισοδήματα των εργαζομένων σε μια ιδιαίτερα δύσκολη οικονομική συγκυρία για την Κύπρο. Τρεις μήνες μετά την ανάληψη του υπουργικού θώκου, το Υπουργικό Συμβούλιο άναψε το πράσινο φως στο νομοσχέδιο «Ο περί Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος και Γενικότερα περί Κοινωνικών Παροχών Νόμος του 2014». Σκοπός του νομοσχεδίου όπως περιγράφεται στην απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου ήταν «η ρύθμιση της παροχής ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος και παράλληλα ο εξορθολογισμός των επί μέρους επιδομάτων, που παρέχονται με την ανάθεση της ευθύνης για το σχεδιασμό και διαχείρισή τους σε ένα και μοναδικό φορέα, το Υπουργείο Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, έτσι ώστε να επιτευχθεί η απαραίτητη βελτίωση στο προγραμματισμό, συντονισμό, παρακολούθηση και έλεγχο του όλου συστήματος».

Πανδημία

Η πανδημία και η διαχείρισή της, κατά τους πρώτους μήνες, εκτός από το υγειονομικό κομμάτι αποτέλεσε στοίχημα και για τις κοινωνικές υπηρεσίες του Υπουργείου Εργασίας. Με το σύνολο του πληθυσμού σε αυστηρό περιορισμό, το Υπουργείο Εργασίας, σε συνεργασία με άλλα συναρμόδια Υπουργεία, κατάφερε μέσα σε χρόνο ρεκόρ να υλοποιήσει την κυβερνητική απόφαση για πληρωμή επιδομάτων ύψους ενός δισ. ευρώ. Ο Υφυπουργός Έρευνας θυμάται την περίοδο πριν από το Πάσχα του 2020, τις ατελείωτες συσκέψεις με την υπουργό Εργασίας Ζέτα Αιμιλιανίδου προκειμένου να στηθούν οι ψηφιακές υποδομές καταβολής των επιδομάτων, σε πρωτόγνωρες κοινωνικές συνθήκες. Ο Κυριάκος Κόκκινος εκμυστηρευόταν στην «Κ»: «Είπα στην υπουργό Εργασίας θα σχεδιάσουμε εμείς τη λύση, θα φωνάξω από την αγορά δυο-τρεις που γνωρίζω ότι μπορούν να βοηθήσουν, δεν θα ακολουθήσω καμία διαδικασία και θα προσπαθήσουμε μέχρι το Πάσχα να πληρώσουμε τον κόσμο. Είναι από τις λίγες περιπτώσεις που ο σκοπός αγιάζει τα μέσα. Για να κερδίσεις μια μάχη κάποτε πρέπει να ακολουθήσεις και μεθόδους ανορθόδοξου πολέμου, να έχεις όμως και την ευθύνη για την επιλογή σου». Βεβαίως στο κομμάτι της πανδημίας δεν μπορεί να παραγνωρισθεί η συνεισφορά της εκλιπούσας στη διαμόρφωση και υλοποίηση των σχεδίων στήριξης των εργαζομένων και επιχειρήσεων.

Ο Ε.Κ.Μ.

Στις παρακαταθήκες της Ζέτας Αιμιλιανίδου, στα εργασιακά, αναμφίβολα η καθιέρωση Εθνικού Κατώτατου Μισθού θεωρείται μια τεράστια επιτυχία. Το όλο θέμα βρίσκεται στο τελικό στάδιο υλοποίησης με τους κοινωνικούς εταίρους να έχουν συμφωνήσει στα βασικά ζητήματα του ΕΚΜ. Οι τελικές πινελιές σε μια σημαντική κοινωνική και εργασιακή ρύθμιση θα είχαν μπει εάν η Υπουργός Εργασίας δεν μεταφερόταν εσπευσμένα στην Αθήνα για λόγους υγείας. Όπως είχε δηλώσει ο γενικός γραμματέας της ΣΕΚ, οι κοινωνικοί εταίροι ανέμεναν την καταληκτική συνάντηση του εργατικού συμβουλευτικού σώματος, ενώ πριν το τέλος του προηγούμενου μήνα αναμενόταν η συνάντηση με τη Ζέτα Αιμιλιανίδου προκειμένου να καθορισθεί το ύψος του κατώτατου μισθού. Μια συνάντηση που δεν έγινε ποτέ.

Δημιουργία Υφυπουργείου

Η αποστολή του Υπουργείου ως φορέα υλοποίησης της κοινωνικής πολιτικής του κράτους ήταν ένα από τα σοβαρά ζητήματα με τα οποία ασχολήθηκε η εκλιπούσα. Έχοντας ενώπιόν της ζητήματα κοινωνικών παροχών που κατά διαστήματα προκαλούσαν τριβές, η εκλιπούσα κατάφερε να βάλει μια τάξη σε διαδικασίες και δικαιούχους. Στο πνεύμα αυτό περιορίσθηκαν φαινόμενα του παρελθόντος παροχής κοινωνικής στήριξης σε πρόσωπα τα οποία δεν πληρούσαν τα κριτήρια. Ωστόσο, η καθοριστική κίνηση για ορθολογική διαχείριση της κοινωνικής πολιτικής ήταν ο διαχωρισμός του Υπουργείου Εργασίας και η δημιουργία του Υφυπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας, στο οποίο δόθηκε η αρμοδιότητα των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας.

Σπίτι του Παιδιού

Σε κοινωνικό επίπεδο η συμβολή της Ζέτας Αιμιλιανίδου ήταν καθοριστικής σημασίας για τη δημιουργία μηχανισμών προστασίας ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού. Μια τέτοια περίπτωση το Σπίτι Παιδιού το οποίο έχει ως αποστολή την εξυπηρέτηση της δικαιοσύνης με φιλικό προς το παιδί τρόπο, κατά τη διαχείριση περιπτώσεων σεξουαλικής κακοποίησης και εκμετάλλευσης παιδιών, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού, την ασφάλεια, την προστασία και την ευημερία του, μέσω πολυθεματικής προσέγγισης. Το Σπίτι του Παιδιού λειτουργεί με την άμεση και συστηματική συνεργασία της Αστυνομίας Κύπρου, των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας, του Υπουργείου Υγείας, και του Υπουργείου Παιδείας. Εντάσσεται στα πλαίσια της Εθνικής Στρατηγικής και του Σχεδίου Δράσης για την Καταπολέμηση της Σεξουαλικής Κακοποίησης και Εκμετάλλευσης Παιδιών και της Παιδικής Πορνογραφίας 2016-2019 και έχει δημιουργηθεί κατά το πρότυπο Barnahus («Σπίτι του Παιδιού») της Ισλανδίας και στη βάση ευρωπαϊκών καλών πρακτικών.

Μακρόχρονη προσφορά ως τεχνοκράτης

Η προσφορά της Ζέτας Αιμιλιανίδου δεν περιορίζεται μόνο την περίοδο που διετέλεσε μέλος της κυβέρνησης Νίκου Αναστασιάδη. Με νομικές σπουδές, η εκλιπούσα το μεγαλύτερο μέρος του εργασιακού της βίου το αφιέρωσε στη δημόσια υπηρεσία. Η πορεία της ξεκίνησε το 1979 χρονιά κατά την οποία διορίσθηκε στο Τμήμα Τελωνείων της Κυπριακής Δημοκρατίας. Την περίοδο 1988 – 1992 εργάστηκε ως μέλος της ομάδας που σχεδίασε και ετοίμασε την περί Φόρου Προστιθέμενης Αξίας νομοθεσία. Το 1992 διορίστηκε στη θέση του Ανώτερου Λειτουργού ΦΠΑ και το 1996 στη θέση του Πρώτου Τελωνειακού Λειτουργού. Στις 2 Μαΐου 2000, διορίστηκε αναπληρώτρια Διευθύντρια Τμήματος Τελωνείων και Έφορος ΦΠΑ και από 15 Αυγούστου 2001 μέχρι τις 14 Μαρτίου 2010 κατείχε τη θέση της Διευθύντριας Τμήματος Τελωνείων και Εφόρου ΦΠΑ. Διετέλεσε μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Αρχής Λιμένων Κύπρου. Κατά τη διάρκεια της πολύχρονης υπηρεσίας της, ήταν υπεύθυνη για την εφαρμογή του κοινοτικού κεκτημένου σε ό,τι αφορά την τελωνειακή νομοθεσία, στα πλαίσια των προενταξιακών διαπραγματεύσεων της Κυπριακής Δημοκρατίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Υπήρξε επίσης επικεφαλής της ομάδας που ετοίμασε την παρούσα Τελωνειακή Νομοθεσία. Από τις 15 Μαρτίου 2010 μέχρι τις 2 Απριλίου 2013 κατείχε τη θέση της Γενικής Διευθύντριας του Υπουργείου Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού ολοκληρώνοντας τον δεύτερο Γύρο Χορήγησης Αδειών Εξερεύνησης Υδρογονανθράκων σε Υπεράκτιες Περιοχές της Κύπρου. Στις 3 Απριλίου 2013 διορίστηκε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας στη θέση της Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Φωτογραφία: Φίλιππος Χρίστου