ΚΥΠΕ
Διορία 24ων ωρών έδωσε την Τετάρτη ο Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εσωτερικών, Άριστος Δαμιανού, στο Τμήμα Πολεοδομίας να απαντήσουν αν θα καταθέσουν στη Βουλή το υπό εκκόλαψη Τοπικό Σχέδιο Ακάμα, τονίζοντας ότι κανένας δεν βρίσκεται πάνω από τον κοινοβουλευτικό έλεγχο.
Σε μια πολύωρη κοινή συνεδρία των Επιτροπών Περιβάλλοντος και Εσωτερικών, εκπρόσωποι αρμόδιων κρατικών υπηρεσιών, ανεξάρτητων οργανισμών, περιβαλλοντικών οργανώσεων, αλλά και εκπρόσωποι κοινοτήτων, συζήτησαν το προτεινόμενο Τοπικό Σχέδιο Ακάμα.
Σε δηλώσεις τους μετά τη συνεδρία, οι Προέδροι των δύο Επιτροπών τόνισαν την ανάγκη προστασίας του Ακάμα ενάντια στα οποιαδήποτε συμφέροντα.
Ο κ. Θεοπέμπτου, Πρόεδρος της Επιτροπής Περιβάλλοντος, είπε ότι ο τρόπος με τον οποίο η Κυβέρνηση αντιμετωπίζει τον Ακάμα φάνηκε από το 2017 όταν παρουσίασαν τροποποίηση κανονισμού, «ούτως ώστε να δίνουν τις παραλίες του Ακάμα στις κοινότητες και σε επιχειρηματίες να τις λειτουργούν».
«Φτάσαμε σήμερα να συζητούμε μια απόφαση της κυβέρνησης να δώσει δικαιώματα ανάπτυξης, μέσα στον Ακάμα να έχουμε εξειδικευμένες αναπτύξεις, μεμονωμένες κατοικίες, δρόμους, οι οποίοι θα καταλήγουν στην παραλία, επεκτάσεις, και καταλαβαίνεται ότι αυτός είναι ένας σκόπιμος σχεδιασμός καταστροφής της περιοχής, με την ανάπτυξη,» πρόσθεσε.
Εξέφρασε ανησυχία για τους σχεδιασμούς που έχει ξεκινήσει η κυβέρνηση και την απόφαση της δώσει δικαιώματα ανάπτυξης.
«Το γεγονός ότι πάντοτε αυτά τα βήματα γίνονται λίγο πριν τις εκλογές το έχουμε συνηθίσει, αλλά θέλω να γνωρίζουν όλοι ότι έχει περισσότερο κόσμο ο οποίος αγαπά τον Ακάμα και τον θέλει προστατευμένο», είπε, για να το έχουν πάντα υπόψη τους όσοι θα λάβουν μέρος στις διαδικασίες των προεδρικών εκλογών.
Ο κ. Δαμιανού, στις δικές του δηλώσεις, υπογράμμισε ότι δεν θα επιτρέψουν τα οποιαδήποτε συμφέροντα, ιδιωτικά, πολιτικά ή άλλα, να τεθούν πάνω από την ανάγκη για συνέχιση της προστασίας της περιοχής του Ακάμα.
Είπε ότι εξέτασαν την περιβαλλοντική και την πολεοδομική διάσταση σε ό,τι αφορά το υπό εκκόλαψη τοπικό σχέδιο Ακάμα και ότι η συζήτηση θα συνεχιστεί.
«Πρέπει να πω ότι όλες τις προηγούμενες εβδομάδες λαμβάναμε ενημέρωση, η οποία ήταν ανησυχητική υπό την έννοια της αλλοίωσης αυτού του οικοσυστήματος για το οποίο όλοι είμαστε περήφανοι και σχεδιασμό για μια λεγόμενη ήπια ανάπτυξη της περιοχής του Ακάμα», είπε.
Κατά τη συνεδρία ο κ. Δαμιανού ζήτησε από τον Διευθυντή του Τμήματος Πολεοδομίας, Κυριάκο Κούνδουρο, να κατατεθεί το τοπικό σχέδιο στη Βουλή, μετά από πρόσφατη άρνηση του Υπουργού Εσωτερικών να το πράξει, όπως είπε, επικαλούμενοι την κείμενη νομοθεσία που αφορά την Πολεοδομία.
Ο κ. Κούνδουρος είπε ότι θα πρέπει να διαβουλευτούν με τη Νομική Υπηρεσία πριν δώσουν κάποια απάντηση, με τον κ. Δαμιανού να σημειώνει ότι έχουν μέχρι την Πέμπτη πρωί να απαντήσουν και αν αρνούνται να καταθέσουν το σχέδιο στη Βουλή, θα σημειωθεί, και θα δουν πως θα κινηθούν.
Ο κ. Δαμιανού είπε μετά στις δηλώσεις του, ότι έχουν δώσει προθεσμία, 24 ωρών για να διαβουλευτεί το αρμόδιο Υπουργείο με τον νομικό του σύμβουλο «και να κρίνουν κατά πόσο οι όποιοι δικοί τους κανονισμοί τίθενται πάνω και πέρα από την υποχρέωση να λογοδοτούν στον κοινοβουλευτικό έλεγχο».
Κανένας δεν βρίσκεται πάνω από τον κοινοβουλευτικό έλεγχο, είπε, προσθέτοντας ότι θα αναμένουν μέχρι αύριο συμμόρφωση με την απαίτηση για κατάθεση του υπό εκκόλαψη τοπικού σχεδίου «για το οποίο όλοι μιλούν αλλά λίγοι γνωρίζουν, και σίγουρα όχι οι Βουλευτές».
Ο κ. Δαμιανού αναφέρθηκε επίσης, σε κάποιες θέσεις αρχής, τις οποίες, όπως είπε, επανέλαβαν, όπως, ότι ο άνθρωπος και το περιβάλλον δεν πρέπει να είναι σε σύγκρουση άλλα σε αρμονία, ενώ, αναγνωρίζοντας ότι αριθμός κοινοτήτων αδικούνται, είπε ότι η αποκατάσταση των δικαιωμάτων τους, δεν πρέπει να γίνει εις βάρος του περιβάλλοντος.
Είπε ακόμα ότι πρέπει να υπάρχει σεβασμός σε νόμους και συμβάσεις που έχει κυρώσει η Κυπριακή Δημοκρατία αναφορικά με το περιβάλλον, αειφορία στην ανάπτυξη και ευαισθησία έναντι των δικαιολογημένων αιτημάτων αριθμού κοινοτήτων που επηρεάζονται.
Ένα θέμα που τέθηκε ήταν αυτό της μεμονωμένης κατοικίας.
Ο κ. Θεοπέμπτου, είπε στις δηλώσεις του ότι οι θέσεις και των περιβαλλοντικών οργανώσεων αλλά και του Κινήματος Οικολόγων-Συνεργασία Πολιτών, ήταν πάντα εναντίων της μεμονωμένης κατοικίας.
«Είναι ένα θέμα το οποίο εκμεταλλεύονται διάφοροι στην Κύπρο παρά το ότι οι πρόνοιες της νομοθεσίας έχουν μια λογική βάση. Ξέρουμε πολύ καλά ότι τις παραβιάζουμε όλες», είπε, προσθέτοντας ότι η μεμονωμένη κατοικία δεν γίνεται για να εξυπηρετήσει κάτοικους που δεν έχουν οικόπεδο μέσα στην κοινότητα. «Όλες αυτές οι αναπτύξεις στην μέση του πουθενά, είναι μεμονωμένες κατοικίες οι οποίες έχεις και δικαίωμα να πάρεις και χαλάρωση από το Συμβούλιο Παρεκκλίσεων και να κάνεις και ολόκληρο οικισμό», είπε.
Για το ίδιο θέμα, ο Πρόεδρος του ΕΤΕΚ, Κωνσταντίνος Κωνσταντή, είπε κατά τη συνεδρία ότι το Επιμελητήριο είναι κατά πολιτικών για διάσπαρτη ανάπτυξη όπως η μεμονωμένη κατοικία, που είναι, όπως είναι, «ένα καρκίνωμα», και που πρέπει να απαγορευτεί σε όλη την Κύπρο, καθώς καταστρατηγεί σημαντικές πολιτικές για τη βιώσιμη ανάπτυξη.
Για τον Ακάμα, είπε ότι το κόστος πρέπει να το επωμιστούν όλοι ως κοινωνία και όχι μόνο οι κάτοικοι της περιοχής. Μίλησε για εργαλεία που μπορούν να απαντήσουν στις έγνοιες των κοινοτήτων, ενώ είπε ότι οι πρέπει οι τεχνοκράτες να αφεθούν ελεύθεροι να δώσουν λύσεις, τονίζοντας ότι εκπροσωπούν 16,000 μηχανικούς και ότι μπορούν να υπάρξουν λύσεις.
Εκπρόσωποι περιβαλλοντικών και άλλων οργανώσεων εξέφρασαν επιφυλάξεις με διάφορες πρόνοιες του Σχεδίου.
Ο εκτελεστικός διευθυντής του Terra Cypria, Λεύκιος Σεργίδης, ανέφερε ότι το τοπικό σχέδιο που προωθείται δημιουργεί αναπτύξεις εντός των κοινοτήτων ενώ το θέμα της ιδιωτικής περιουσίας δεν λύνεται μόνο με ανταλλαγή. Είπε ότι το Σχέδιο πρέπει να συμπεριλάβει καλές πρακτικές από άλλες ευρωπαϊκές χώρες για το θέμα των περιουσιών.
Ο Ηλίας Πεκρής, Πρόεδρος της Κυπριακής Ομοσπονδίας Κυνηγίου και Διατήρησης Άγριας Ζωής, εξέφρασε την ανησυχία τους για τα 28 επισκέψιμα αγροκτήματα που προβλέπει το Σχέδιο, τα οποία, είπε, θα είναι από τις παρυφές του δάσους μέχρι και τις παρυφές των κοινοτήτων και θα αλλάξει τον χαρακτήρα της περιοχής.
Είπε ακόμα, αν μια περιοχή είναι τόσο περιβαλλοντικά σημαντική, γιατί να μην εξαγοραστεί η γη από την Κυβέρνηση στην πραγματική της αξία και ότι είναι έτοιμοι και να φορολογηθούν για αυτό τον σκοπό.
Ο Επαρχιακός Γραμματέας της Παναγροτικής Ένωσης Κύπρου, Χαράλαμπος Πιττοκοπίτης, κάλεσε το Πολεοδομικό Συμβούλιο, όπως «την υστάτη» να ικανοποιήσουν και τα πολύ δικαιολογημένα αιτήματα της Ίννειας, η οποία, είπε, είναι η μόνη κοινότητα που είχε τουριστικές ζώνες στις παραλίες και σε μια νύκτα μηδενίστηκαν.
Είπε ακόμα, ότι υπάρχει πρόνοια στο τοπικό σχέδιο για απαγόρευση αρδευτικού δικτύου και εξέφρασε την ελπίδα να μην υιοθετηθεί τέτοια πρόνοια.
Ο Κοινοτάρχης της Ίννειας, Γιάγκος Τσίβικος, είπε στους Βουλευτές ότι η κοινότητά του «αδικείται κατάφωρα», καθώς, από όλες τις κοινότητες της περιοχής Ακάμα, ήταν η μοναδική που επηρεάστηκε από το Διάταγμα για καμία ανάπτυξη δυτικά των κοινοτήτων. Όλη η περιουσία της κοινότητας, είπε, 36 τετραγωνικά χιλιόμετρα, ήταν όλη στα δυτικά.
Είπε ακόμα, ότι άκουσε κατά τη συζήτηση για οδηγίες προστασίας περιβάλλοντος και των ζώων αλλά κανένας δεν αναφέρθηκε στην προστασία του ανθρώπου και των δικαιωμάτων του.
«Εμείς οι κάτοικοι διασώσαμε τον Ακάμα τόσα χρόνια για να μιλάτε όλοι σήμερα εδώ για τον Ακάμα. Εδώ και 33 χρόνια, οι μόνοι που χαίρεστε τον Ακάμα είστε όλοι εσείς, εκτός οι κάτοικοι», είπε.
Ο κ. Τσίβικος είπε δεν πρόκειται να δεχτούν το τοπικό σχέδιο και κάλεσε τους αρμόδιους να δουν την Ίννεια ως εξαίρεση και να μην την βάλουν στο ίδιο καλάθι με τις άλλες κοινότητες, αναφερόμενος σε «δύο μέτρα και δύο σταθμά» όσον αφορά στην κοινότητά του.
Κατά τη συζήτηση, ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Χαράλαμπος Πάζαρος, είπε ότι έφτασε ο καιρός, μετά από δεκαετίες, να δοθεί μια λύση σε αυτό το πρόβλημα. Ο άνθρωπος, είπε, μπορεί να συνυπάρξει με το περιβάλλον φτάνει να καλλιεργηθεί η σωστή περιβαλλοντική συνείδηση.
Ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ, Χρύσανθος Σαββίδης, είπε ότι δεν μπορούν κάποιοι να λένε ότι σκέφτονται τον Ακάμα αλλά ο πληθυσμός του να έχει μειωθεί κατακκόρυφα τα τελευταία 40 χρόνια. Οι νέοι δεν μένουν στις κοινότητες γιατί δεν έχουν καμία προοπτική, είπε, προσθέτοντας ότι η μέση ηλικία είναι 65 και άνω.
Είπε ακόμα ότι από περίπου 24,000 κάτοικοι, έμειναν 1,600 και ότι σε 10 χρόνια, αν δεν μείνει κανένας, το θέμα του Ακάμα θα λυθεί.
Ο Βουλευτής του ΕΛΑΜ, Λίνος Παπαγιάννης είπε ότι το κράτος πρέπει να βάλει βαθιά το χέρι στην τσέπη και να δώσει στους κατοίκους, αυτά που δικαιούνται. Είπε ακόμα ότι αυτή η ανάπτυξη δεν θα πρέπει να είναι εις βάρος της νέας γενιάς. Σε δηλώσεις του μετά τη συνεδρία είπε ότι θέση του ΕΛΑΜ είναι ότι ο Ακάμας πρέπει να προστατευτεί «ως κόρη οφθαλμού.»
Ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Νίκος Σύκας, σε δηλώσεις του μετά τη συνεδρία, είπε ότι θεωρεί «ότι αυτή η κυβέρνηση, από το 2016 τόλμησε και άγγιξε το θέμα του Ακάμα». Είπε ότι είναι ένα πολύ δύσκολο θέμα, το οποίο αγγίζει και την ανθρώπινη πλευρά και την ηθική και την οικολογική πλευρά και την περιβαλλοντική ευαισθησία.
«Αντιλαμβάνεστε για τέτοια δύσκολα θέματα χρειάζεται πρώτα απ’ όλα η σύνθεση και η ωφέλιμη προσπάθεια ενός συμβιβασμού», πρόσθεσε.
Είπε ότι στον Δημοκρατικό Συναγερμό θεωρούν ότι ο άνθρωπος και το περιβάλλον πρέπει να συνυπάρχουν. «Θα λάβουμε υπόψη τις ιδιαιτερότητες της περιοχής», είπε, αναφέροντας ότι άκουσαν σήμερα ότι από πλευράς βιοποικιλότητας επηρεάζεται και η χλωρίδα και η πανίδα «και πρέπει να είμαστε προσεκτικοί, όπως επίσης έχουμε ακούσει σήμερα ότι υπάρχουν 3.500 ιδιοκτήτες στους οποίους ανήκει γη για ανάπτυξη, η οποία θα πρέπει να ληφθεί υπόψη».
Έχοντας κατά νου τι παρουσιάστηκε στη συνεδρία από τις δημόσιες υπηρεσίες και γενικότερα από το Κτηματολόγιο και από την Υπηρεσία Περιβάλλοντος, είπε, «θεωρώ ότι διαδικαστικά βαίνουμε προς το τέλος της διακήρυξης της επόμενης φάσης της δημόσιας διαβούλευσης για το τοπικό σχέδιο του Ακάμα». Κάλεσε όλα τα εμπλεκόμενα μέρη να δουν το θέμα συναινετικά, ώστε να μην αδικήσουν ούτε το περιβάλλον αλλά ούτε και τους κατοίκους εκείνων των περιοχών, οι οποίοι, όπως είπε, είναι ίσως οι πιο αδικημένοι από όλο το πληθυσμιακό φάσμα αυτού του τόπου.
Η Βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων-Συνεργασία Πολιτών, Αλεξάνδρα Ατταλίδου αναφέρθηκε σε μη διαφανείς υπο-διαδικασίες και σε «απαράδεκτη παρέμβαση για άμεση έγκριση ενός αναθεωρημένου τοπικού σχεδίου» για το οποίο και η περιβαλλοντική Αρχή εξέφρασε μεγάλες επιφυλάξεις και η Υπηρεσία Θήρας πολύ μεγάλες επιφυλάξεις για την προστασία της πανίδας και χλωρίδας αλλά και όλες οι περιβαλλοντικές οργανώσεις.
Είπε ακόμα, ότι ενώ ο Υπουργός Εσωτερικών είχε πει στο παρελθόν στην Επιτροπή Εσωτερικών ότι η πολιτική της μεμονωμένης κατοικίας, είναι καταστροφική, εντούτοις, στην περίπτωση του τοπικού Σχεδίου εγκρίνεται αυτή η πολιτική καθώς και των αγροκτημάτων «που είναι βασικά η πίσω πόρτα για την ξενοδοχειακή και άλλη ανάπτυξη».
Όσον αφορά τις κοινότητες, είπε ότι στέκονται δίπλα τους για να έχουν τη στήριξη από την πολιτεία που αρμόζει σε περιπτώσεις που θα γίνει απαλλοτρίωση γης.
Εκ μέρους της οικολογικής παρέμβασης Φίλοι του Ακάμα, ο Κυριάκος Τσιμίλλης, είπε ότι ήταν πολύ επίκαιρη η κοινή συνεδρία των δύο Επιτροπών, «γιατί όντως το θέμα του Ακάμα φτάνει σε κρίσιμη καμπή».
«Διαπιστώσαμε και επίσημα σήμερα, έγινε παραδοχή, ότι εγκατέλειψε η κυβέρνηση ήδη από το 2016 εν κρυπτώ και χωρίς τεκμηρίωση, τον στόχο και τη δέσμευση για κήρυξη ολόκληρης της χερσονήσου σε Εθνικό Πάρκο, κατηγορίας 2 σύμφωνα με την IUCN, και απόθεμα βιόσφαιρας», είπε.
Από κει και πέρα, πρόσθεσε, «διαπιστώνουμε ότι είναι εντελώς ανεπαρκή τα βήματα που ακολουθήθηκαν». Είπε ότι, από τη μια είναι η κήρυξη εθνικού δασικού πάρκου, που είναι υποβάθμιση της προστασίας, σε μια συρρικνωμένη γεωγραφικά περιοχή, ουσιαστικά τα δύο κρατικά δάση, που ήταν προστατευμένα από τη νομοθεσία. Από την άλλη, πρόσθεσε, προχωρώντας με δύο διαδικασίες χωριστές και μη λειτουργικές, για την Πέγεια και τις κοινότητες Ακάμα, με αντίστοιχα σχέδια. Είχαμε ενώπιον μας την πρόταση για τοπικό σχέδιο των κοινοτήτων Ακάμα, είπε. Πρόσθεσε ότι αυτό παραβιάζει την ίδια την Υπουργική δέσμευση και δήλωση για τους στόχους του, που ήταν ενάντια στη διάσπαρτη, αλλά υπέρ της συμπαγούς ανάπτυξης των κοινοτήτων.
Πολύ σωστά, είπε, το Τμήμα Περιβάλλοντος, κατέθεσε τις έντονες επιφυλάξεις της, «μια και η νέα πρόταση δεν ικανοποιεί, δεν αίρει τους λόγους της αρνητικής ενδιάμεσης γνωμάτευσης που είχε προηγηθεί».
Ο Σάββας Χατζημηνάς, Πρόεδρος του Συνδέσμου Ιδιοκτητών Γης Ακάμα, που εκπροσώπησε της κοινότητες Δρούσιας και Νέου Χωριού, είπε ότι δεν γίνεται να υπάρχουν πολίτες δύο ταχυτήτων και ότι θα πρέπει να παρθεί μια απόφαση.
Είπε ότι υπάρχει μια τεράστια περιοχή 25 τετραγωνικών χιλιομέτρων και 3.500 ιδιοκτήτες γης, «οι οποίοι θυσιάζουν τη γη και υπάρχει απαίτηση από τους φίλους περιβαλλοντιστές να μην υπάρξει καμία ανάπτυξη σε αυτές τις περιοχές». Είπε ότι η Κυβέρνηση Αναστασιάδη, «που σοφά, ακούγοντας το κτηματολόγιο» και το κόστος των €800 εκ-€1 δισ. που θα κοστίσει η αποζημίωση, αποφάσισε να προχωρήσει με έναν σχεδιασμό που από τη μια θα έδινε κάποια αειφόρο ανάπτυξη στην περιοχή, δίνοντας πίσω τους συντελεστές δόμησης στους ιδιοκτήτες.
Πρόσθεσε ότι το άρθρο 23 του συντάγματος λέει ότι από τη στιγμή που χρησιμοποιείται και μειώνεται η αξία της ιδιοκτησίας θα πρέπει να αποζημιωθεί. «Αυτό δυστυχώς δεν το έχει κάνει καμία κυβέρνηση», είπε.
«Είτε θα δοθεί συντελεστής δόμησης, είτε θα δοθεί αποζημίωση», πρόσθεσε.
