Της Μαρίνας Οικονομίδου
Οι δημοσκοπήσεις αποτυπώνουν τη στιγμή, δεν αποτελούν καθρέφτη της κάλπης και πολλά μπορεί να ανατραπούν στην τελική ευθεία. Αυτό όμως που καταδεικνύουν όλες ανεξαιρέτως οι μετρήσεις μέχρι τώρα είναι το ασφαλές προβάδισμα του Νίκου Χριστοδουλίδη στον πρώτο γύρο και μία σκληρή μάχη των Αβέρωφ Νεοφύτου και Ανδρέα Μαυρογιάννη για μια θέση στον β΄ γύρο.
Ο Νίκος Χριστοδουλίδης θέλει με κάθε τρόπο να διασφαλίσει την πρωτιά του, ενώ τα επιτελεία Νεοφύτου και Μαυρογιάννη μελετούν διεξοδικά τις δημοσκοπήσεις για να διαπιστώσουν ποια θα είναι τα βήματά τους για την τελική ευθεία. Και στα τρία επιτελεία κρίσιμη καμπή του προεκλογικού είναι το τέλος των γιορτών. Ο Αβέρωφ Νεοφύτου δίνει έμφαση στο ότι μπορεί να κουμαντάρει το καράβι και ιδιαίτερα την οικονομία, προτάσσοντας ως κύριο άλογό του τον Κωνσταντίνο Πετρίδη. Ο Ανδρέας Μαυρογιάννης παρουσιάζει πλάνο 100 ημερών διακυβέρνησης και στοχεύει στην αλίευση ψήφων από το Κέντρο αλλά και από τους Αριστερούς που απέχουν από την κάλπη.
Το προσωπικό στοίχημα και η «ικανή ηγεσία» του Αβέρωφ
Ο προεκλογικός των υψηλών αντιπαραθετικών τόνων με τον Νίκο Χριστοδουλίδη προβληματίζει, καθώς επί του παρόντος δεν προκάλεσε πλήγμα στον τέως ΥΠΕΞ.
Όταν την προηγούμενη εβδομάδα βρέθηκαν στον Εθνικό Λατσιών του ΔΗΣΥ, ο εκπρόσωπος Τύπου του κόμματος Δημήτρης Δημητρίου και ο υφυπουργός Ναυτιλίας Βασίλης Δημητριάδης εξηγούσαν στους παρευρισκόμενους γιατί το ενδεχόμενο εκλογής Νίκου Χριστοδουλίδη θα είναι επικίνδυνο για τον τόπο, ένας υποστηρικτής του Αβέρωφ Νεοφύτου που παρευρισκόταν στον χώρο, τους υπενθύμισε την στρατηγική του Μιτεράν. Ότι βάσει της πολιτικής Μιτεράν στόχος δεν είναι να αναδείξεις τα κακά του αντιπάλου σου αλλά να επικεντρωθείς στα δικά σου προσόντα, καθώς με αυτό τον τρόπο δίνεις τον χώρο και τον χρόνο στον αντίπαλό σου να βελτιωθεί. Η τοποθέτηση προκάλεσε την αμηχανία των δύο πολιτικών στελεχών και ανέδειξε ένα από τα κύρια ζητήματα της προεκλογικής Αβέρωφ, ότι όλα μετατρέπονται σε ένα προσωπικό στοίχημα, επικράτησης του Αβέρωφ Νεοφύτου και της Πινδάρου έναντι του τέως υπουργού Εξωτερικών.
Τι σημαίνει όμως ένα προσωπικό στοίχημα; Αυτό που βλέπουν πολιτικοί κύκλοι του περιβάλλοντός του είναι ότι ο Αβέρωφ Νεοφύτου λόγω της χρόνιας εμπλοκής του με την πολιτική, τις επιτυχείς εκλογικές του αναμετρήσεις, θεωρούσε εν πολλοίς ότι αξίζει να είναι ο μόνος υποψήφιος του Συναγερμού και σίγουρα όχι ο Νίκος Χριστοδουλίδης, ο οποίος σε αντίθεση με τον ίδιο, ουδέποτε τσαλακώθηκε, ουδέποτε έλαβε μέρος σε εκλογική αναμέτρηση ή είχε πολιτικό κόστος για τις αποφάσεις του. Αυτό ακριβώς μετατράπηκε ωστόσο σε μία προσωπική υπόθεση, ή για άλλους σε προσωπικό πείσμα επικράτησης, με αποτέλεσμα, ανεξαρτήτως των δυσάρεστων –για τον ίδιο– ευρημάτων των δημοσκοπήσεων, να μείνει μέχρι τέλους στον προεκλογικό. Σε όλη τη διαδρομή, κύριος στόχος του ήταν η αποδόμηση της υποψηφιότητας Νίκου Χριστοδουλίδη.
Ένας μακρύς προεκλογικός
Αυτό ακριβώς ενέχει δύο κινδύνους. Ο πρώτος είναι η κόπωση από έναν μακρύ προεκλογικό. Ο Αβέρωφ Νεοφύτου μπήκε πολύ νωρίς στον προεκλογικό και αν λάβουμε υπόψη προηγούμενες εκλογικές μάχες, μία μακρά προεκλογική κουράζει.
Το είδαμε άλλωστε να συμβαίνει στην περίπτωση του Νικόλα Παπαδόπουλου, ίσως να το βιώσει τη μέρα της κάλπης ο Αβέρωφ Νεοφύτου. Βεβαίως στελέχη που βρίσκονται κοντά του υπογραμμίζουν πως αν ο ίδιος δεν είχε ξεκινήσει από νωρίς τον προεκλογικό, τότε η διαφορά του από τον Νίκο Χριστοδουλίδη θα ήταν σήμερα μεγαλύτερη.
Ο δεύτερος κίνδυνος είναι αυτός της αρνητικής προεκλογικής. Αν κάτι σημείωναν στον ΔΗΣΥ μετά τις βουλευτικές εκλογές του 2021 οι ίδιοι οι Συναγερμικοί είναι πως οι ψηφοφόροι τιμώρησαν την αντιπολίτευση για τους υψηλούς αντιπαραθετικούς τόνους. Και όπως όλα δείχνουν, η έμφαση στην αποδόμηση του Νίκου Χριστοδουλίδη, φαίνεται –βάσει δημοσκοπήσεων– πως δεν βοηθά την υποψηφιότητα του Αβέρωφ Νεοφύτου.
Η πρόταση στον Πρόεδρο
Σε αυτό το πλαίσιο, έχει πλέον δοθεί έμφαση στην ικανότητα του συναγερμικού Προέδρου να κυβερνήσει. Ήδη έχει ξεκινήσει την προεκλογική του καμπάνια με έμφαση στην ικανότητα και με το προεκλογικό σλόγκαν «ικανή ηγεσία». Στις διαφημίσεις αποφεύγεται η εικόνα του υποψηφίου, αλλά χρησιμοποιούνται τα αρχικά του. Συνδέεται με τα αποτελέσματα των focus group που δείχνουν ότι ο Αβέρωφ Νεοφύτου δεν είναι ο πλέον αγαπητός υποψήφιος, ωστόσο του αναγνωρίζεται η ικανότητα να κυβερνήσει. Έχει δώσει έμφαση στην επίλυση του Κυπριακού αλλά κυρίως στο ζήτημα της οικονομίας. Ότι δηλαδή η Κύπρος χρειάζεται κάποιον που να κουμαντάρει στα δύσκολα. Το ζήτημα βεβαίως εδώ είναι ότι με δεδομένο ότι η οικονομία πάει καλά –το υπογραμμίζει ο υπουργός Οικονομικών Κωνσταντίνος Πετρίδης– είναι δύσκολο να ενεργοποιήσεις τους ψηφοφόρους να σε στηρίξουν, βασιζόμενος στον φόβο. Άλλωστε και ο ίδιος με συγκεκριμένες προτάσεις του όπως το «μικρό τσιεκκούι» δείχνει πως είναι έτοιμος για γενναιόδωρες παροχές –εάν εκλεγεί– που προφανώς σηκώνει η κυπριακή οικονομία. Πέραν της έμφασης στην οικονομία, ο Αβέρωφ Νεοφύτου έχει ήδη εξαγγείλει τον υπουργό Οικονομικών του και τον έχει προβάλει ως το μεγάλο ατού του προεκλογικού.
Eρωτηματικό εισροών
Το ερώτημα είναι ποιους μπορεί να φέρει κοντά ο κ. Νεοφύτου. Ήδη παρουσιάζεται ανησυχητικά χαμηλή η συσπείρωση του κόμματός του. Είναι ίσως ο πρώτος αρχηγός κόμματος που είναι υποψήφιος και συσπειρώνει το μισό του κόμμα (49%). Οι εξηγήσεις βεβαίως για το φαινόμενο αυτό είναι πολλές. Είναι η χαμηλή δημοτικότητα του κ. Νεοφύτου, είτε γιατί ο ίδιος δεν κατάφερε να κτίσει από νωρίς ισχυρούς δεσμούς με τους ψηφοφόρους του είτε γιατί ο Νίκος Χριστοδουλίδης φαίνεται να τους γοητεύει περισσότερο, είτε γιατί εισερχόμαστε σε μία περίοδο έντονης αποδοκιμασίας των κομματικών αρχηγών. Δεν είναι τυχαίο ότι ο κ. Νεοφύτου είναι ο μόνος αρχηγός κόμματος μαζί με τον Χρίστο Χρίστου που κατεβαίνουν στη μάχη. Είναι ενδεχομένως και ένας συνδυασμός και των τριών σεναρίων που δυσκολεύουν τη συσπείρωση των Συναγερμικών. Σε αυτό το πλαίσιο ίσως να βοηθήσει στην τελική ευθεία η στήριξη του Νίκου Αναστασιάδη. Υπάρχει το ενδεχόμενο να προτείνει ο ίδιος ο Νίκος Αναστασιάδης να προτείνει τον Αβέρωφ Νεοφύτου κατά την εκδήλωση εξαγγελίας. Αυτό άλλωστε διαβουλεύονται, ενώ στο πλευρό του θα βρίσκεται και η θυγατέρα του Γλαύκου Κληρίδη, διεκδικώντας έτσι τη συσπείρωση των παλιών συναγερμικών ψηφοφόρων. Ενδιαφέρον βεβαίως είναι το γεγονός ότι ο Αβέρωφ Νεοφύτου έχει εισροές από το ΕΛΑΜ, κάτι που καταδεικνύει βεβαίως ότι η μεταστροφή του στο μεταναστευτικό –κτίσιμο φράχτη– έχει αποδώσει καρπούς. Εισροές φαίνεται να έχει και σε κάποιο βαθμό από τη Δημοκρατική Παράταξη, ενώ η ανησυχία του φαίνεται να είναι οι νέοι ψηφοφόροι. Μία δεξαμενή ψήφων που μάλλον βλέπει θετικά τον Νίκο Χριστοδουλίδη. Αυτό που προβληματίζει το επιτελείο Νεοφύτου είναι αν στην προσπάθεια να συσπειρώσουν τον ΔΗΣΥ θα πρέπει να ξεκινήσουν την αντιακελική μάχη. Μία συζήτηση για την οποία πολλοί εκφράζουν τη διαφωνία τους, καθώς αυτό μπορεί να οδηγήσει και στη συσπείρωση του ΑΚΕΛ δίπλα από τον Μαυρογιάννη.
Ξεκίνησε τη στρατηγική του Κέντρου ο Μαυρογιάννης
Οι 100 πρώτες μέρες διακυβέρνησης σε συνδυασμό με το ενδεχόμενο εξαγγελίας επιτελείου οικονομίας έχει ως στόχο να αποτινάξει από πάνω του τα περί αδυναμίας στην οικονομία.
Την προηγούμενη εβδομάδα ο Ανδρέας Μαυρογιάννης είχε παρευρεθεί στην εκδήλωση του ΑΚΕΛ και διαβεβαίωσε τους παρευρισκόμενους πως ο ίδιος θα είναι ο νικητής των εκλογών. Τους προσκάλεσε μάλιστα στο Προεδρικό την 1η Μαρτίου ούτως ώστε να γιορτάσουν την «αλλαγή» με την εκλογή του. Το αν αυτό αποτελούσε μία προσπάθεια του κ. Μαυρογιάννη να ανατρέψει το κλίμα της ήττας στην παράσταση νίκης (βάσει της δημοσκόπησης που διενήργησε για λογαριασμό της «Κ» η Symmetron Marker Research λαμβάνει μόλις 8%) ή βελτίωση της ψυχολογίας του δεδομένων των νέων προσωπικοτήτων που εντάσσονται στο πλευρό του και τη σχετική αύξηση των ποσοστών του είναι ακόμη νωρίς να διαφανεί.
Σε αντίθεση πάντως με τον Αβέρωφ Νεοφύτου ο Ανδρέας Μαυρογιάννης μπήκε λίγο αργά στον προεκλογικό. Το γεγονός ότι περίμενε να τον στηρίξει επίσημα το ΑΚΕΛ για να κατεβεί υποψήφιος, ενέτεινε την καχυποψία των ανένταχτων ψηφοφόρων ότι αποτελεί υποψήφιο πλήρως εξαρτώμενο από το ΑΚΕΛ. Έστειλε το μήνυμα πως δεν ήταν έτοιμος για την εν λόγω μάχη, αν λάβει κανείς υπόψη την απειρία που έδειξε να έχει ως υποψήφιος στις τηλεοπτικές του παρουσίες και τοποθετήσεις. Ηγέρθηκε συνεπώς το ερώτημα του πόσο έτοιμος είναι να κυβερνήσει, με ποιο τρόπο και αν πραγματικά το θέλει, αν ληφθούν υπόψη οι δηλώσεις του ότι ο προεκλογικός είναι μια δοκιμασία για τον ίδιο.
Πρώτος στόχος για τον Ανδρέα Μαυρογιάννη είναι να καταφέρει να συσπειρώσει το ΑΚΕΛ. Αν και η συσπείρωση του ΑΚΕΛ δεν είναι ιδιαίτερα χαμηλή δεδομένου ότι φτάνει το 65%, την ίδια στιγμή δεν θεωρείται και ψηλή, αν ληφθεί υπόψη πως τον ίδιο καιρό πριν από πέντε χρόνια ο Σταύρος Μαλάς συσπείρωνε το ΑΚΕΛ στο 78,3%. Οι λόγοι που το ΑΚΕΛ δυσκολεύεται περισσότερο αυτή τη φορά ποικίλουν. Κάποιοι σημειώνουν ότι η διαφοροποιημένη θέση του από το κόμμα σχετικά με το τι έγινε στο Κραν Μοντανά, δυσκολεύει τους οπαδούς της λύσης που θεωρούν ότι έχει σοβαρή ευθύνη για το αποτέλεσμα η δική μας πλευρά. Αυτή η δεξαμενή φαίνεται να βλέπει θετικά τον Αχιλλέα Δημητριάδη, ο οποίος έχει εισροές κυρίως από τον ΔΗΣΥ, ενώ υπάρχει μία μερίδα ΑΚΕΛικών ψηφοφόρων που θεωρούν πως ο Ανδρέας Μαυρογιάννης είναι «ακόμα μία δεξιά υποψηφιότητα», που δεν πρόκειται να έρθει σε ρήξη με την υφιστάμενη κατάσταση. Το αν θα μεταπειστούν στην τελική ευθεία των εκλογών, είναι ακόμη δύσκολο να απαντηθεί, ωστόσο η κίνησή του να ανοίξει το κεφάλαιο Δρουσιώτη φέρεται να προσέθεσε πόντους.
Ο δεύτερος στόχος είναι να καταφέρει να φέρει κοντά μία μεγαλύτερη δεξαμενή κεντρώων ψηφοφόρων. Η ηγεσία του ΑΚΕΛ επέμενε στην υποψηφιότητα Μαυρογιάννη, θεωρώντας πως αυτή είναι πολυσυλλεκτική, ωστόσο αυτό δεν φάνηκε να ισχύει πλήρως. Καμία πολιτική δύναμη δεν έχει συμπαραταχθεί επίσημα μαζί του, ωστόσο οι προσωπικότητες που βρίσκονται δίπλα του (Ατταλίδου, Ασσιώτης, Έλληνας, Ζάμπογλου, Πρωτοπαπάς, Λαζάρου) φαίνεται να έπαιξαν ρόλο στο να αλλάξει το μονοκομματικό κλίμα. Σε αυτό το πλαίσιο φαίνεται να ξεκινά στρατηγική Κέντρου και στοχεύει στο να φέρει κοντά ψηφοφόρους από ΔΗΚΟ, ΔΗΠΑ και ΕΔΕΚ, να συλλέξει το 15% των μικρών κομμάτων που δεν κατάφεραν να μπουν στη Βουλή. Θέλει παράλληλα να φέρει κοντά εκείνο το αριστερό ακροατήριο (από τους 53.000) που δεν προσήλθε στην κάλπη από το 2016. Ήδη, βάσει και της δημοσκόπησης που παρουσίασε η «Κ», φαίνεται να λαμβάνει το 11% όσων απείχαν το 2021 από τις βουλευτικές εκλογές που δεν είναι μεγάλο, αλλά δεν πρέπει να παραγνωριστεί ότι διπλασιάστηκε το ποσοστό στήριξης Μαυρογιάννη σε όσους απείχαν, από τη δημοσκόπηση του Οκτωβρίου.
Στο κύριο πλάνο του Ανδρέα Μαυρογιάννη είναι να αποδείξει πως μπορεί να κυβερνήσει. Η σύγχυση του δημόσιου χρέους με το έλλειμμα, ενέτεινε την καχυποψία εκείνων των κύκλων που έχουν ως κύρια προτεραιότητα την οικονομία. Σε αυτό το πλαίσιο, οι σκέψεις που γίνονται το τελευταίο διάστημα είναι να ανακοινωθεί ένα επιτελείο οικονομίας. Είναι μία σκέψη που συζητείται έντονα τον τελευταίο μήνα και εντάθηκε μετά το γάντι που έριξε ο υπουργός Οικονομικών στους άλλους υποψηφίους. Σε αυτή τη μάχη της οικονομίας καίριο ρόλο θα έχουν οι Λαζάρου και Ασσιώτης. Το κύριο ωστόσο στοίχημα του Ανδρέα Μαυρογιάννη είναι η παρουσίαση των 100 πρώτων ημερών της διακυβέρνησής του και θα πραγματοποιηθεί στις 23 Ιανουαρίου, ενώπιον νέων επιστημόνων και δημοσιογράφων. Είναι κάτι που έκανε και ο Γιώργος Βασιλείου όταν ήταν υποψήφιος και εξελέγη, είναι όμως και μία κίνηση δέσμευσης από πλευράς του υποψηφίου, απέναντι στους εν δυνάμει ψηφοφόρους του.
