Του Απόστολου Τομαρά
Τέσσερα εικοσιτετράωρα μετά τη μεγάλη σύσκεψη του Προεδρικού η αισιοδοξία ως προς την τύχη της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου – Κρήτης φαίνεται να παρουσιάζει σημάδια αντοχής. Παρά τον τοίχο που έχει υψωθεί πέριξ των διαβουλεύσεων από την περασμένη Τρίτη οι πρώτες διαρροές που βλέπουν το φως της δημοσιότητας προκαλούν μια συγκρατημένη αισιοδοξία για το τελικό αποτέλεσμα. Αν επιβεβαιωθούν οι πληροφορίες που δημοσίευσε η «Κ» των Αθηνών την Πέμπτη σε αυτή την περίπτωση το DEAL μεταξύ των εμπλεκομένων πλευρών στο ηλεκτρικό καλώδιο μπορεί να επισφραγισθεί την Παρασκευή 13 Σεπτεμβρίου. Προς την κατάληξη αυτή συνηγορούν και οι υπόλοιπες πληροφορίες που υπάρχουν και δείχνουν ότι στις διαβουλεύσεις όλες οι πλευρές έχουν κάνει ένα βήμα πίσω προκειμένου να βρεθεί η κοινή συνισταμένη που θα επιτρέψει στην κυβέρνηση να πάρει την τελική θετική απόφαση και τη ΡΑΕΚ, στη συνέχεια, να κλείσει το κεφάλαιο με τις ρυθμιστικές εκκρεμότητες που υπάρχουν. Εάν όλα κυλήσουν σύμφωνα με τον οδικό χάρτη που καθορίζουν οι πληροφορίες το πιο πιθανό είναι το όλο θέμα να κλείσει ακόμα και την Παρασκευή 13 Σεπτεμβρίου. Όπως ανακοινώθηκε από την Προεδρία της Δημοκρατίας το Υπουργικό Συμβούλιο θα συνέλθει στις 4 η ώρα το απόγευμα.
Η συμφωνία
Όπως έγραψε την Πέμπτη το μεσημέρι η «Κ» οι διαβουλεύσεις φαίνεται να βρίσκονται προς το τέλος τους. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες η ελληνική πλευρά λέγεται πως από το βράδυ Τετάρτης έχει αποστείλει στη Λευκωσία το τελικό κείμενο της συμφωνίας στο οποίο αποτυπώνονται τα συμφωνηθέντα τόσο κατά τη σύσκεψη στο Προεδρικό όσο και κατά την διάρκεια των διαβουλεύσεων στη συνέχεια. Στη Λευκωσία οι πληροφορίες αυτές δεν διαψεύστηκαν. Τις πληροφορίες ότι οι δυο πλευρές φαίνεται να έχουν βρει μια κοινή συνισταμένη ενισχύει και ρεπορτάζ της «Κ» Αθηνών στο οποία αναφέρονται τα σημεία εκείνα στα οποία έχει επιτευχθεί σύγκλιση μέσω τηλεδιασκέψεων. Στην Αθήνα παρά τις θετικές ενδείξεις συνεχίζουν να υπάρχουν κάποιες επιφυλάξεις που αφορούν το κατά πόσο η κυπριακή πλευρά δεν θα παρεκκλίνει από τη νέα συμφωνία που προέκυψε στη σύσκεψη της Τρίτης στο Προεδρικό. Το άλλο ζήτημα που έγινε γνωστό από την ελληνική πρωτεύουσα ήταν η θέση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας της Ελλάδας Θεόδωρου Σκυλακάκη στη σύσκεψη του Προεδρικού «ότι η Ελλάδα δεν είναι διατεθειμένη να αποδεχθεί άλλες παρατάσεις και ότι είναι αποφασισμένη να βάλει τέλος στο έργο εάν δεν βρεθεί μια κοινά αποδεκτή λύση».
Οι συγκλίσεις
Σύμφωνα με την «Κ» Αθηνών συγκλίσεις φαίνεται να έχουν επιτευχθεί σε δυο σημεία. Το πρώτο είναι του γεωπολιτικού ρίσκου και το δεύτερο του τρόπου ανάκτησης του κόστους του έργου. Οι πληροφορίες από την Αθήνα θέλουν την ελληνική πλευρά «να δεσμεύτηκε να επιμεριστεί το γεωπολιτικό ρίσκο ισόποσα στις δύο χώρες (50%-50%) και όχι σε αναλογία 37% Ελλάδα – 63% Κύπρος που προβλέπει η διασυνοριακή συμφωνία για το έργο». Στο θέμα του γεωπολιτικού ρίσκου καταλυτικό ρόλο φαίνεται να έχουν διαδραματίσει αμερικανικές και ισραηλινές παρεμβάσεις το τελευταίο διάστημα. Στο δεύτερο ζήτημα οικονομικής φύσεως και οι δυο πλευρές παρέμειναν στα όσα συμφωνήθηκαν την προπερασμένη Δευτέρα. Αντί της επιβολής τέλους στους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος η κυπριακή πλευρά θα καλύψει το κόστος κατασκευής του έργου που αναλογεί στην Κυπριακή Δημοκρατία με το ποσό των €125 εκατ. για περίοδο πέντε ετών (€25 εκατ. ετησίως) από το Ταμείο Ρύπων. Επίσης η κυπριακή πλευρά φέρεται να δεσμεύτηκε να συμμετάσχει με 100 εκατ. στο μετοχικό κεφάλαιο του Great Sea Interconnector και σε ποσοστό που μένει να διευθετηθεί.
Οι παρεμβάσεις
Στο κομμάτι των ανησυχιών που εκφράζονται στη Λευκωσία για το γεωπολιτικό ρίσκο η ελληνική πλευρά θεωρεί ικανοποιητικές τις αμερικανικές παρεμβάσεις (τρείς τα τελευταία εικοσιτετράωρα). Επίσης στο θέμα του γεωπολιτικού ρίσκου παρέμβαση έκανε και ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας Γιώργος Γεραπετρίτης, παρά το εμπάργκο που έχει επιβληθεί από την περασμένη Τρίτη. Ο Έλληνας ΥΠΕΞ ανάφερε πως το καλώδιο «είναι ένα πάρα πολύ κρίσιμο γεωπολιτικό έργο» συμπληρώνοντας ότι αυτό το οποίο ακούει ότι θα υποκύψει με τους Τούρκους, είναι μια απίστευτη υπερβολή. Το παζλ των παρεμβάσεων υπέρ του καλωδίου συμπλήρωσε ο Υπουργός Ενέργειας του Ισραήλ ο οποίος είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Υπουργό Ενέργειας Γιώργο Παπαναστασίου την Πέμπτη. Σε ανάρτησή του ο ισραηλινός αξιωματούχος ανάφερε πως «αυτό το πρωτοποριακό έργο είναι κορυφαία προτεραιότητα για το Ισραήλ, καθώς ενισχύει την περιφερειακή ενεργειακή ασφάλεια, παρέχει πρόσβαση σε ενεργειακές αγορές και ενδυναμώνει την ενσωμάτωση του Ισραήλ στο ευρωπαϊκό δίκτυο ενέργειας».
