Της Μαρίνας Οικονομίδου
Η κίνηση του υφυπουργού Καινοτομίας Φίλιππου Χατζηζαχαρία να παραιτηθεί δεν θα έπρεπε να αποτελεί κεραυνό εν αιθρία. Όχι αποκλειστικά για λόγους ευθιξίας, δεδομένου ότι το όνομά του ήταν μεταξύ άλλων που διασύρονταν και αποδομούνταν από το ίδιο το Προεδρικό όλο αυτό το διάστημα. Κυρίως για λόγους ουσίας. Η παρατεταμένη φημολογία αδύναμων κρίκων στο υπουργικό συμβούλιο και επικείμενου ανασχηματισμού είχε οδηγήσει σε βραχυκύκλωμα τόσο το υφυπουργείο καινοτομίας, όσο και άλλα υπουργεία των οποίων οι πολιτικοί προϊστάμενοι θεωρούνταν με το ένα πόδι εκτός.
Σε βραχυκύκλωμα γιατί ο Νίκος Χριστοδουλίδης φρόντισε από τις πρώτες 100 μέρες διακυβέρνησής του να καταστήσει σαφές πως αυτό το υπουργικό συμβούλιο έχει ημερομηνία λήξης. Είτε δια του ψιθύρου, είτε μέσω διαρροών, είχαν σχηματοποιηθεί οι αδύναμοι κρίκοι της κυβέρνησης και είχε αποτυπωθεί η δυσαρέσκεια του Προέδρου της Δημοκρατίας γι’ αυτούς.
Πρώτα μπήκαν στο κάδρο οι τρεις υφυπουργοί Πολιτισμού, Καινοτομίας και Τουρισμού για αντικατάσταση, όμως η κίνηση του Μιχάλη Χατζηγιάννη να παραιτηθεί πρώτος έκλεισε συνοπτικά το θέμα μετακυλίοντας τον ανασχηματισμό για τον Σεπτέμβρη. Στο μεταξύ είχε ενταθεί η φημολογία δυσφορίας του Προέδρου στο πρόσωπο της Πόπης Κανάρη και στη συνέχεια με τα επεισόδια σε Χλώρακα και Λεμεσό, η δυσφορία μετακινήθηκε στο πρόσωπο της υπουργού Δικαιοσύνης Άννας Προκοπίου. Μία δυσφορία που αποτύπωσε στο περιβόητο βίντεο που κτυπούσε το χέρι του αλλά και σε συνέντευξή του στον «Φιλελευθερο». Το σενάριο όμως επανήλθε τις τελευταίες μέρες, όχι γιατί έγινε σκόπιμη διαρροή σε εφημερίδες ταυτόχρονα με τη συνέντευξή που έδωσε στον «Φιλελεύθερο». Αλλά γιατί ο Πρόεδρος φρόντισε να ενημερώσει πολιτικούς αρχηγούς, να βολιδοσκοπήσει πρόσωπα για το ενδεχόμενο υπουργοποίησής του και να ενημερώσει πολλούς για το γεγονός ότι είναι δυσαρεστημένος με το υπουργικό του συμβούλιο. Τα περί ανασχηματισμού ήταν εύκολο να τα μάθουν όχι μόνο τα ΜΜΕ, αλλά κυρίως οι υπουργοί.
Προφανώς μέλη του υπουργικού συμβουλίου έδειξαν από την αρχή αδυναμίες στο να ανταποκριθούν στα καθήκοντά τους και αν για κάτι ελέγχονται είναι για το γεγονός ότι αποδέχτηκαν την υπουργοποίηση ενώ γνώριζαν τις σαφείς ελλείψεις τους στο χαρτοφυλάκιο που έλαβαν. Αυτά τα πρόσωπα όμως τα επέλεξε ο ίδιος ο Πρόεδρος για να κυβερνήσουν από κοινού το κράτος. Αυτός συνεπώς όφειλε είτε να τους στηρίξει στις κρίσιμες στιγμές και να αναλάβει την πολιτική ευθύνη της επιλογής του είτε να τους αλλάξει αμέσως αν θεωρούσε πως δυσκολεύουν το κυβερνητικό έργο. Η αποδόμησή τους, είτε διά του ψιθύρου, είτε μέσω διαρροών δεν απονευρώνει μόνο τους υπουργούς στους οποίους εμπιστεύτηκε τα συγκεκριμένα χαρτοφυλάκια. Λέει πολλά για τον τρόπο που θα κυβερνά ο Νίκος Χριστοδουλίδης. Λέει πολλά για το πόσο έτοιμος είναι να αναλαμβάνει την ευθύνη σε κρίσεις.
Το πιο σοβαρό ωστόσο για τον τόπο είναι το γεγονός ότι όλη αυτή η κατάσταση βγάζει προς τα έξω μία αίσθηση ακυβερνησίας. Μία κατάσταση που δημιουργήθηκε σε πολύ μικρότερο βαθμό το περασμένο φθινόπωρο, όταν ο Νίκος Χριστοδουλίδης διέρρεε πως θα αντικαταστήσει τον Αρχηγό της Αστυνομίας, τον αποδόμησε στα μάτια των υφισταμένων του με ό,τι συνεπάγεται για την ορθή λειτουργία του σώματος και τελικά τον κράτησε στην απουσία εναλλακτικής. Από εδώ ακριβώς προκύπτουν δύο ερωτήματα για τη σημερινή κατάσταση της κυβέρνησης:
- Πόση δουλειά μπορεί να παραχθεί από έναν υπουργό που εξ αρχής φημολογείται πως αποχωρεί και που αμφισβητείται κατ' επέκταση τόσο από τον πολιτικό προϊστάμενό του όσο και από τους υφισταμένους που περιμένουν τον επόμενο
- Τι κίνητρο έχουν υπουργοί να μεταρρυθμίσουν αυτό τον τόπο τη στιγμή που αντιλαμβάνονται ότι ο Πρόεδρος όχι μόνο δεν θα τους στηρίξει σε δύσκολες στιγμές, αλλά θα τους αδειάσει αν αντιληφθεί πως του προκαλούν την όποια φθορά
Η όλη συζήτηση του ανασχηματισμού ωστόσο, δεν προκαλεί φθορά στους ίδιους τους υπουργούς, αλλά κυρίως στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Όχι μόνο γιατί έδειξε ξεκάθαρα πως είναι έτοιμος με ευκολία να αποδομήσει συνεργάτες του με τους οποίους κατά τα άλλα θα μεταρρύθμιζαν αυτό το κράτος. Κυρίως όμως γιατί η διαχείριση του κεφαλαίου του ανασχηματισμού, που προαναγγέλλεται εδώ και καιρό και δεν υλοποιείται ήγειρε το εξής ερώτημα: αν δεν μπορεί να διαχειριστεί με επιτυχία έναν ανασχηματισμό, τον οποίο ο ίδιος προανήγγειλε τι θα κάνει στα μεγάλα ζητήματα που έρχονται και δεν εξαρτώνται αποκλειστικά από τον ίδιο; Ο Φίλιππος Χατζηζαχαρία πρόλαβε να φύγει προτού τον αντικαταστήσουν, το ερώτημα είναι τι θα γινόταν και πώς ακριβώς θα κυβερνούσε ο Πρόεδρος αν παράλληλα, για λόγους ευθιξίας και άλλα μέλη του υπουργικού τα οποία φημολογείται πως θα αντικατασταθούν, υπέβαλλαν παραίτηση. Και λέμε ερώτημα, καθώς είναι καλά γνωστό πως ο Πρόεδρος δεν έχει βρει ακόμα τους αντικαταστάτες, έστω κι αν πρόλαβε να προαναγγείλει τον ανασχηματισμό.
