ΚΥΠΕ
Στο μέλλον θα υπάρξουν τετραμερείς - πενταμερείς συνομιλίες για το Κυπριακό, δήλωσε ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν αναφέροντας ότι ο Τούρκος Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν «στηρίζει σε μεγάλο βαθμό αυτές τις διαπραγματεύσεις», λέγοντας ωστόσο ότι «αλλά η θέση μας είναι ξεκάθαρη, η πραγματικότητα στο νησί είναι ξεκάθαρη».
Ο Τούρκος ΥΠΕΞ σε αποκλειστική συνέντευξη στο Α Χαμπέρ, είπε για το Κυπριακό ότι «φυσικά, είναι απαραίτητο να εξηγηθεί σωστά το θέμα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Γιατί δυστυχώς, ως αποτέλεσμα της λανθασμένης απόφασης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το Κυπριακό έγινε ξαφνικά πρόβλημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Άρα, μέχρι στιγμής, δεν έχουμε συνάψει μια σχέση με την Ευρωπαϊκή Ένωση που θα επέτρεπε την άμεση επαφή, αλλά η Ευρωπαϊκή Ένωση το κάνει δικό της θέμα. Στις αποφάσεις που λαμβάνονται και στη συνέχεια σε θέματα που σχετίζονται με την Τουρκία υπάρχει πάντα ένα πεδίο προβληματικό».
Πρόσθεσε πως «αυτή τη στιγμή υπάρχει μια διαδικασία που πραγματοποιούμε με τα Ηνωμένα Έθνη. Αυτό το λέω για τον εξής λόγο: Δεν αναγνωρίζουμε δηλαδή την ε/κ διοίκηση αυτή τη στιγμή. Και αυτοί δεν αναγνωρίζουν επίσης το κράτος, που ιδρύσαμε. Είμαστε σε διαδικασία αμοιβαίας μη αναγνώρισης».
Τώρα, συνέχισε, «ας αφήσουμε για λίγο αυτή την αναγνώριση-μη αναγνώριση. Λοιπόν, αυτό είναι το θέμα που ανέφερα μιλώντας: Ας δούμε την πραγματικότητα στο νησί. Τι μας λέει η πραγματικότητα στο νησί; Πόση από την πραγματικότητα στο νησί μπορεί να αντιστραφεί, πόση δεν μπορεί να αντιστραφεί, τι μας είπε η ιστορία, τι έγινε μετά το 60, τι υπήρχε πριν;»
Όπως είπε έχει συζητήσει αυτό το θέμα με όλους στην Ευρώπη, την Αμερική και άλλες χώρες που ενδιαφέρονται για το θέμα. «Όλοι το δέχονται: Η πραγματικότητα στο νησί είναι ότι δύο κοινότητες ζουν χωριστά η μια από την άλλη. Τώρα, και οι δύο κοινότητες έχουν χαράξει το δικό τους μονοπάτι, ζουν τη δική τους ζωή, κόβουν τον αφαλό τους και συνεχίζουν τον δικό τους δρόμο. Η προσπάθεια να τους ενώσει κανείς με τη βία κάτω από μια φόρμουλα και να τους φέρει σε διαμοιρασμό εξουσίας δεν είναι μια αναζήτηση που θα αποφέρει αποτελέσματα», υποστήριξε.
Σε ερώτηση εάν αυτό μπορεί να διευρύνει την κρίση, ο Χακάν Φιντάν απάντησε «Ναι», προσθέτοντας ότι «πριν από 20 χρόνια, όταν ο Πρόεδρός μας ήταν τότε Πρωθυπουργός, επέδειξε βούληση. Οι Τουρκοκύπριοι είπαν ‘ναι’ σε αυτό. Τώρα, λοιπόν, όταν ήρθε ο ύπατος εκπρόσωπος της ΕΕ και έθεσε αυτό το θέμα, είπα: ‘Βάλτε τον εαυτό σας στη θέση αυτών που είπα, βάλτε τον εαυτό σας στη θέση της ε/κ διοίκησης, βάλτε τον εαυτό σας στη θέση του ε/κ λαού».
Συνεχίζοντας είπε, «ξαφνικά ζεις εδώ 50 χρόνια, όλες οι χώρες σε βλέπουν και σε αντιμετωπίζουν ως κράτος, παίρνεις τις αποφάσεις σου, έχεις την ευημερία σου, και ξαφνικά μια ομάδα ανθρώπων έρχεται από τον βορρά με συμφωνία, διαμοιράζεις τη χώρα, την ευημερία και το κάθε τι. Θα το δαμοιραστείτε. Αφήστε τους Τ/κ, όλοι γνωρίζουν ότι αυτό δεν θα γίνει αποδεκτό από τους Ε/κ. Τώρα το πρόβλημα εδώ είναι το εξής: Οι άνθρωποι το γνωρίζουν αυτό, ακόμα κι αν δεν το παραδέχονται. Γι' αυτό δεν γίνεται θέμα το περιβάλλον σταθερότητας που παρέχει η Τουρκία. Άρα, με ποια μορφή θα νομιμοποιήσουμε αυτή την κατάσταση και πού θα πάμε; Η απάντησή μας στο αδιέξοδο της διεθνούς κοινότητας στο νησί ήταν να ιδρύσουμε το δικό μας κράτος, και εννοώ την απάντηση των Τουρκοκυπρίων να ιδρύσουν το δικό τους κράτος. Αμέσως το αναγνωρίσαμε ως Μητέρα Πατρίδα».
Διπλωματικές κινήσεις στο Κυπριακό όπως και στο Αιγαίο
Στο σχόλιο του δημοσιογράφου ότι «τώρα είναι ένα πολύ σημαντικό θέμα ενώπιον του Οργανισμού Τουρκικών Κρατών», ο Τούρκος ΥΠΕΞ ανέφερε ότι εκεί συνεχίζει ως μέλος παρατηρητής. «Όμως η διεθνής απομόνωση και το διεθνές εμπάργκο συνεχίζονται ως έχουν. Οι Τουρκοκύπριοι συνεχίζουν να αγνοούνται και να αγνοούνται ως πολιτική οντότητα, πόσο μάλλον ως κράτος».
Είπε ακόμα πως, «όσο η Δημοκρατία της Τουρκίας υπάρχει και συνεχίζει να προστατεύει τη νεαρή πατρίδα εκεί, αυτό το ζήτημα μπορεί να το διαχειριστεί. Αλλά οι επόμενες διπλωματικές μας κινήσεις είναι οι ίδιες όπως στο θέμα του Αιγαίου. Η Κύπρος είναι πραγματικά ένα υπέροχο μέρος. Με άλλα λόγια, είναι ένα μέρος όπου όταν λυθεί το τρέχον πρόβλημα, και τα δύο μέρη θα ωφεληθούν απίστευτα και η ευημερία μπορεί ξαφνικά να δεκαπλασιαστεί».
Στο μέλλον τετραμερείς ή πενταμερείς διαπραγματεύσεις
Σε σχόλιο του δημοσιογράφου ότι αυτή τη στιγμή όμως, φαίνεται ότι οι εξελίξεις είναι αντίστροφες, με την άρση του εμπάργκο όπλων από τις Ηνωμένες Πολιτείες και την υπογραφής στρατιωτικής συμφωνίας με την Κυπριακή Δημοκρατία, ο Τούρκος Υπουργός είπε ότι παρακολουθούν πολύ στενά τις κινήσεις που μπορούν να αλλάξουν τις ισορροπίες όσον αφορά την ασφάλεια.
«Αυτά τα δεδομένα είναι σημαντικά για εμάς, τα εξετάζουμε πολύ προσεκτικά, προκειμένου να τοποθετήσουμε αναλόγως την προβολή ισχύος στο σωστό μέρος. Εκ των πραγμάτων, όμως, μετά την επιχείρηση του 1974, δεν υπάρχει ανάγκη για νέα στρατιωτική κινητοποίηση στη παρούσα κατάσταση. Η δραστηριότητα της Ειρηνευτικής Δύναμης στην Κύπρο αποσκοπεί στην εξασφάλιση της ασφάλειας των Τουρκοκυπρίων εκεί και στη διασφάλιση της ασφάλειας και της ακεραιότητας της γης τους. Η πολιτική της δημιουργίας αντίληψης απειλών που παράγουν απειλές και χρησιμοποιεί αυτές ως δικαιολογία για να υλοποιήσει τους δικούς της εξοπλισμούς είναι ένα άλλο θέμα. Δηλαδή, μπορεί να υπάρχει άλλη πρόθεση εκεί, αλλά αυτό που βλέπω εγώ είναι ότι όλοι γνωρίζουν πως είμαστε έτοιμοι για κάθε σενάριο».
Εξάλλου, είπε ο Χ. Φιντάν, «η Κύπρος είναι πολύ κοντά μας και, ως Μητέρα Πατρίδα, οι δυνατότητες κινητοποίησής μας είναι πολύ υψηλές. Εγώ ωστόσο αυτό δεν το βλέπω ως ένα εναλλακτικό σενάριο που μπορεί να υλοποιηθεί άμεσα. Στην πραγματικότητα, παραμένουν και στις δύο πλευρές οι προθέσεις σχετικά με διπλωματικές διερευνήσεις».
Ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, πρόσθεσε, «έφερε σε επαφή τους ηγέτες. Στο μέλλον, και πάλι με οικοδεσπότη τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, θα υπάρξουν τετραμερείς - πενταμερείς συνομιλίες αυτή τη φορά, συμπεριλαμβανομένων και ημών. Ο Πρόεδρός μας, όπως και σε άλλα θέματα, στηρίζει σε μεγάλο βαθμό αυτές τις διαπραγματεύσεις, διότι εμείς είμαστε βέβαιοι για τη δική μας θέση. Είναι επίσης πάντα πολύτιμο να κατανοούμε τη θέση της άλλης πλευράς, να προωθούμε τα θέματα… Ακόμα και αν δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε, τουλάχιστον να συζητάμε τα θέματα με πολιτισμένο τρόπο, για να δούμε αν υπάρχει δυνατότητα, αν υπάρχει διέξοδος».
Δήλωσε ότι θα συνεχίζουν να το κάνουν αυτό «και, ως εκ τούτου, ούτε απορρίπτουμε το χέρι που απλώνεται, ούτε κλείνουμε τα αυτιά μας στις προτάσεις που γίνονται, αλλά η θέση μας είναι ξεκάθαρη, η πραγματικότητα στο νησί είναι ξεκάθαρη. Για θέματα όμως που δεν συνάδουν με αυτές τις πραγματικότητες, θέματα τα οποία προωθούνται μόνο και μόνο για να έχουμε μια διαδικασία, απλά και μόνο για να γίνεται συζήτηση…»
Σε ερώτηση εάν είχαν ποτέ κάποια εκδήλωση πρόθεσης να γνωρίσουν λίγο περισσότερο ο ένας τον άλλον και να δημιουργήσουν σχέσεις μεταξύ τους, ο Τούρκος ΥΠΕΞ είπε: «Εγώ, με την πάροδο των χρόνων, ειδικά σε τόσο περίπλοκα θέματα, θέλω μια ατμόσφαιρα εντός της οποίας να μπορούμε να συζητάμε τα θέματα πιο άνετα, να μπορούμε να επιδιώκουμε τη σοφία και τη γνώση, έξω από τα συνηθισμένα, δηλαδή έξω από επίσημα περιβάλλοντα, όπως ακριβώς το περιγράψατε».
Πρόσθεσε ότι «θα μπορούσε όμως να εφαρμοστεί πολιτική βούληση ώστε να συζητηθούν ελεύθερα ορισμένα θέματα, χωρίς να πληγεί η εμπιστοσύνη των ανθρώπων μεταξύ τους. Είναι εξαιρετικά σημαντικό να παραχθούν λύσεις προς το συμφέρον του λαού. Όλες οι συνομιλίες διαμεσολάβησης που έχουν καταλήξει σε λύση έχουν διαμορφωθεί με τέτοιου είδους συνομιλίες. Παντού ωστόσο συμβαίνει αυτό: Οι άνθρωποι συναντιούνται επίσημα και εκφράζουν τις θέσεις τους για όλα αυτά τα περίπλοκα ζητήματα, τις καταγράφουν και φεύγουν. Αυτό εξυπηρετεί το σκοπό μέχρι ενός σημείου, αλλά στην ουσία, καθόσον δηλαδή η πολιτική κατάσταση είναι περίπλοκη, χρησιμοποιείται ‘διπλωματία της πίσω πόρτας’ και τα προβλήματα γνωστοποιούνται στο κοινό αργότερα, στο τέλος της ημέρας όμως… εφόσον υπάρχει θέληση και πρόθεση…»
Ελληνοτουρκικά
Στη συνέντευξή του, ο Τούρκος ΥΠΕΞ είπε ότι «η επίσκεψη στην Ελλάδα ήταν μέρος της συνεχιζόμενης αλυσίδας γεγονότων της διαδικασίας που ξεκίνησε μεταξύ του Προέδρου μας και του Πρωθυπουργού Μητσοτάκη».
Σε σχόλιο του δημοσιογράφου ότι η επίσκεψή του ιδίου είχε μεγάλο αντίκτυπο, ιδιαίτερα στην Ελλάδα, ο Χακάν Φιντάν είπε πως «έγινε σε ένα πραγματικά θετικό κλίμα. Πράγματι και ο Έλληνας ομόλογός μου είχε μια θετική προσέγγιση. Το είδαμε αυτό εκεί. Έχουμε προβλήματα, αυτά τα προβλήματα είναι σύνθετα προβλήματα, μερικά από αυτά είναι πολύ δύσκολα προβλήματα».
Στο σχόλιο του δημοσιογράφου ότι τα προβλήματα είναι μακροχρόνια, ο Τούρκος Υπουργός είπε «ναι, αυτά είναι τα προβλήματα που κληρονομήσαμε από τις προηγούμενες γενιές. Με άλλα λόγια, αυτά τα προβλήματα δεν είναι τα προβλήματα στα οποία ήμασταν εκεί όταν εμφανίστηκαν, αλλά τα προβλήματα που κληρονομήσαμε. Πώς μπορούμε, ως υπεύθυνοι άνθρωποι, να λύσουμε αυτά τα προβλήματα τώρα; Φυσικά, υπάρχει μια ορισμένη πίεση από την εσωτερική πολιτική και από τις δύο πλευρές. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στην ελληνική πλευρά. Τώρα, ειλικρινά, αναζητούμε πώς μπορούμε να βρούμε μια ισορροπία σε όλα αυτά, όπως η εσωτερική πολιτική και η εξωτερική πολιτική, η εθνική ασφάλεια, οι στρατηγικοί στόχοι κ.λπ., και να καταλήξουμε σε μια λύση στην οποία μπορούν να συμφωνήσουν και τα δύο μέρη, χωρίς να βλάψει τα συμφέροντα της Δημοκρατίας της Τουρκίας».
Σε σχόλιο του δημοσιογράφου για το Νταβός 2000-2004, επί σχεδίου Ανάν και τη δήλωση τότε του Ταγίπ Ερντογάν «αν κάνουν ένα βήμα, θα κάνουμε τουλάχιστον δύο βήματα’ και να το λύσουμε με την αντίληψη του win win, ο Τούρκος Υπουργός είπε «ακριβώς. (Ο Ταγίπ Ερντογάν) Θέλει να δει σοβαρότητα. Από τη στιγμή που βλέπει αυτή τη σοβαρότητα, επιδεικνύει την απαραίτητη θέληση».
Είπε ότι κάνουν επίσης τις απαραίτητες εργασίες. «Τώρα έχει ξεκινήσει μια διαδικασία εδώ. Σε αυτή τη διαδικασία, γίνονται απίστευτες προσπάθειες και προσπάθειες τόσο της ελληνικής πλευράς όσο και των άλλων φίλων μας να συζητηθούν ορισμένα θέματα ανοιχτά και ειλικρινά, με στόχο να μην κλιμακωθεί καθόλου η ένταση. Προσπαθούμε να το διαχειριστούμε όσο καλύτερα μπορούμε. Αλλά επαναλαμβάνω, αυτό είναι ένα πολύ ευαίσθητο θέμα. Αυτό το ευαίσθητο θέμα, έχουμε προβλήματα στο Αιγαίο, δεν είναι ένα το πρόβλημα στο Αιγαίο, έχουμε πολλά προβλήματα. Για να συζητήσετε αυτά τα προβλήματα με πολύ εξειδικευμένο τρόπο και να βρείτε μια λύση...»
Σε ερώτηση του δημοσιογράφου ποια είναι τα προβλήματα εκτός από το Κυπριακό, μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, ο Χακάν Φιντάν είπε «το θέμα της συνέχισης του εξοπλισμού των νησιών, ειδικά των νησιών με καθεστώς μη εξοπλισμένο, είναι πρόβλημα. Υπάρχουν πολλά θέματα όπως η υφαλοκρηπίδα, τα χωρικά ύδατα, τα μέρη των οποίων το καθεστώς είναι άγνωστο, το ζήτημα του εναέριου χώρου, δηλαδή η αποκλειστική οικονομική περιοχή. Αυτά τα θέματα λοιπόν…»
Σε ερώτηση εάν σε αυτά περιλαμβάνεται και η «η δίκαιη, ισότιμη κατανομή των πόρων υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο», ο Τούρκος Υπουργός είπε «Ναι», προσθέτοντας ότι «αυτά τα θέματα μπορούν να οριστούν σωστά και μετά να βρεθεί η κατάλληλη λύση. Τώρα πρέπει να στοχεύσουμε σε αυτό. Πώς μπορεί να προβληθεί μια διαφορετική προσέγγιση, ίσως ανατρέχοντας στις καλοπροαίρετες και έντονα εστιασμένες συζητήσεις και μελέτες του παρελθόντος».
Είναι, συνέχισε, απαραίτητος ο επαναπροσδιορισμός του στόχου εδώ. «Έτσι, αντί να σχεδιάζουμε τα προβλήματα, αν πάμε ένα βήμα παραπέρα, όπως είπε ο Πρόεδρός μας, θέλουμε να μετατρέψουμε αυτό το Αιγαίο -που είναι στην πραγματικότητα ένα μοναδικό φυσικό πεδίο- σε έναν παράδεισο που υπηρετεί την ευημερία, την ευτυχία, την ειρήνη και την ασφάλεια των δύο χωρών. Τις πολιτικές και στρατιωτικές συμφωνίες που θα κάνουμε, να σας πω, τις εμπορικές συμφωνίες...»
Σε σχόλιο του δημοσιογράφου ότι αυτή δεν είναι στάση τακτικής και ότι η Τουρκία είναι πολύ σαφής και ειλικρινής προς αυτή την κατεύθυνση, ο Χακάν Φιντάν φυσικά «Φυσικά», προσθέτοντας ότι «αυτό είναι δυνατό». «Πρέπει να υπάρχει θέληση για αυτό. Αυτό απαιτεί μια ορισμένη πολιτική ωριμότητα. Νομίζω ότι το πνεύμα των καιρών το έχει φέρει λίγο αυτό. Εννοώ ότι μπορούμε να το πραγματοποιήσουμε αυτό, αλλά φυσικά, όπως είπα, το πεδίο πολιτικής πίεσης της άλλης πλευράς είναι πολύ μεγαλύτερο από ό,τι στην Τουρκία. Με άλλα λόγια, το ποσοστό της που επηρεάζει την εσωτερική πολιτική της Ελλάδας η Τουρκία δεν είναι το ίδιο με το ποσοστό της που επηρεάζει την εσωτερική πολιτική της Τουρκίας η Ελλάδα. Μπορεί να είναι εφικτό αν μπορέσουν εκεί (στην Ελλάδα) να εξισορροπήσουν με επιτυχία την εσωτερική και την εξωτερική πολιτική λίγο περισσότερο. Τώρα που η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει ισχυρή υποστήριξη από το κοινό, είναι σε θέση να επιδείξουν την πολιτική βούληση στηρίζοντας πιο ορθολογικές λύσεις. Αυτό που μας αναλογεί είναι να παράγουμε αυτή την ορθολογική λύση, είναι ευθύνη των ειδικών και της πολιτικής ηγεσίας να επιδείξει αυτή τη βούληση για λογαριασμό του λαού».
Κοινή πρόταση Τουρκίας - Ελλάδας για τον ΟΑΣΕ
Για την μουσουλμανική μειονότητα στη Θράκη, ο Τούρκος Υπουργός είπε, μεταξύ άλλων ότι η Τουρκία και η Ελλάδα έκαναν κοινή πρόταση για τον ΟΑΣΕ. Πρόκειται για μια τουρκική υποψηφιότητα για τη Γενική Γραμματεία του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη και μια ελληνική υποψηφιότητα για τη διεύθυνση, και τις παρουσιάσαμε μαζί, με κοινή υπογραφή. Πρόκειται για μια πολύ σημαντική πρόταση για την ευρωπαϊκή ασφάλεια…»
