Του Βασίλη Νέδου
Με ενδιαφέρον παρακολουθεί η Αθήνα τον τρόπο με τον οποίο η Τουρκία αναπτύσσει τις δυνατότητες εντοπισμού, εξόρυξης και αξιοποίησης υδρογονανθράκων σε διάφορες θαλάσσιες περιοχές γύρω από τη χώρα. Οπως είναι γνωστό, η Αγκυρα έχει θέσει στο επίκεντρο των προσπαθειών της για έρευνες για φυσικό αέριο και πετρέλαιο πεδία που βρίσκονται στη Μαύρη Θάλασσα, όπου αυτή την περίοδο δραστηριοποιούνται σχεδόν όλα τα πλωτά γεωτρύπανα που διαθέτει, με τελευταίο το έβδομης γενιάς «Αμπντούλ Χαμίτ Χαν». Την ίδια στιγμή, πάντως, η Τουρκική Εταιρεία Πετρελαίων (ΤΡΑΟ) αναπτύσσει και δυνατότητες αποθήκευσης και εκφόρτωσης υδρογονανθράκων, μάλιστα το 2023 σε συμφωνία που είχε με νορβηγική εταιρεία, προχώρησε στην αγορά μιας πλωτής μονάδας. Η συγκεκριμένη πλωτή μονάδα παραγωγής, αποθήκευσης και εκφόρτωσης (Floating Production Storage & Offloading, εν συντομία FPSO), που αγόρασε η ΤΡΑΟ το 2023 από τη Νορβηγία, απέπλευσε πριν από περίπου δύο εβδομάδες από τη Σιγκαπούρη και ακολουθεί έναν αργό και μακρόσυρτο πλου με τελικό προορισμό τα ναυπηγεία της Κωνσταντινούπολης.
Για λόγους ασφαλείας το δρομολόγιο θα πραγματοποιηθεί γύρω από την Αφρική και από εκεί μέσω Γιβραλτάρ στη Μεσόγειο, καθώς η διέλευση της διώρυγας του Σουέζ ενέχει ρίσκο για την επένδυση της ΤΡΑΟ, λόγω της ανασφάλειας που επικρατεί στην Ερυθρά Θάλασσα και στον κόλπο του Αντεν από τις επιθέσεις των ανταρτών Χούθι της Υεμένης. Η πλωτή μονάδα θα τύχει κάποιων μετασκευών στην Κωνσταντινούπολη, προτού αναπτυχθεί στη Μαύρη Θάλασσα, εκτός απροόπτου στο υφιστάμενο πεδίο Sakarya που βρίσκεται στο ανατολικό κομμάτι αυτής της λεκάνης.
Η αύξηση του ρυθμού εργασιών της Τουρκίας στη Μαύρη Θάλασσα ανταποκρίνεται στις ολοένα και μεγεθυνόμενες ενεργειακές ανάγκες μιας βιομηχανίας η οποία προσπαθεί να κρατήσει έναν εντατικό παραγωγικό ρυθμό, σε περίοδο που η συνολικότερη εικόνα της οικονομίας είναι μάλλον προβληματική.
Αξίζει να σημειωθεί ότι με δηλώσεις του ίδιου του υπουργού Ενέργειας της Τουρκίας, Αλπαρσλάν Μπαϊρακτάρ, η Αγκυρα έχει θέσει ως προτεραιότητά της τη Μαύρη Θάλασσα, εν συνεχεία την Ανατολική Μεσόγειο και στο τέλος το Αιγαίο. Η κατηγοριοποίηση αυτή δεν περνάει απαρατήρητη από την Αθήνα, η οποία εκτιμά ότι πιθανή επιστροφή της Τουρκίας σε έρευνες στην Ανατολική Μεσόγειο θα συμβεί στην περίπτωση που οι ελληνοτουρκικές σχέσεις πάρουν και πάλι την άγουσα για την επιδείνωσή τους. Πάντως, η πρόσφατη ένταση στα νότια της Κάσου (αν και μη σχετιζόμενη με εργασίες στην υφαλοκρηπίδα) υπενθύμισε ότι για την Αγκυρα η κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο αγγίζει κάποιες ευαίσθητες χορδές και μπορεί να οδηγήσει σε κρίση ανά πάσα στιγμή.
Για την Αθήνα είναι ενδιαφέρουσες και οι εξαγγελίες για έρευνες και εργασίες της ΤΡΑΟ σε περιοχές όπως η Λιβύη. Και, συγκεκριμένα, σε θαλάσσιες περιοχές εντός της λιβυκής πλευράς των ορίων, όπως αυτά έχουν τεθεί ανάμεσα στην Τουρκία και την προσωρινή κυβέρνηση της Τρίπολης με το αποκαλούμενο τουρκολιβυκό μνημόνιο. Η τουρκική πλευρά εξήγγειλε, επίσης, πριν από λίγες εβδομάδες και συμφωνία με την κυβέρνηση της Σομαλίας για έρευνες στα ανοιχτά της χώρας. Και στις δύο περιπτώσεις, πάντως, οι συζητήσεις της Αγκυρας με κυβερνήσεις οι οποίες στην πραγματικότητα δεν εκφράζουν καν το σύνολο των χωρών τους παρά μόνο κατ’ όνομα, αποδεικνύουν ότι οι τουρκικές ανακοινώσεις για τη Λιβύη και τη Σομαλία υποκρύπτουν κατά κύριο λόγο πολιτική σκοπιμότητα και όχι πιθανότητα πραγματικών ερευνών στο πεδίο.
