Της Μαρίνας Οικονομίδου
Το ενδιαφέρον του για τις προεδρικές εκλογές εκδηλώνει στην «Κ» ο πρώην υπουργός Υγείας Γιώργος Παμπορίδης. «Δεν αποτελεί για μένα προϋπόθεση να είμαι υποψήφιος» σημειώνει ωστόσο, ξεκαθαρίζοντας πως αν αποφασίσει τελικά να μπει στη μάχη, η υποψηφιότητά του θα είναι ειλικρινώς και γνήσια ανεξάρτητη. Ο ίδιος απευθύνει έκκληση στους πολίτες να κάνουν τη δική τους προσωπική επανάσταση σε αυτή την εκλογική αναμέτρηση για την αλλαγή. Μιλάει, επίσης, και για το κλειστό πλέον κεφάλαιο που ονομάζεται ΔΗΣΥ, απαντά για το μνημόσυνο του Γρίβα και τις σχέσεις του με την αντιπολίτευση.
Αισθάνθηκα ξένο σώμα στον Συναγερμό από την περίοδο που ήμουν υπουργός [...] και αφού συνειδητοποίησα ότι δεν μπορώ να εκπέμψω στα ίδια μήκη κύματος με την ηγεσία του κόμματος, αποχώρησα.
- Επειδή τα δημοσιεύματα δίνουν και παίρνουν το τελευταίο διάστημα σχετικά με την υποψηφιότητά σας, είναι κάτι που ισχύει; Ενδιαφέρεστε;
- Βεβαίως και ενδιαφέρομαι, αν αυτό μπορεί να οδηγήσει τα πράγματα σε μια καλύτερη Κύπρο. Ωστόσο, αυτό που προέχει στην παρούσα φάση είναι η βελτίωση της σημερινής κατάστασης, η οποία έχει φέρει σε τέλμα την κοινωνία, την Πολιτεία και τη χώρα ολόκληρη. Επιτρέψτε μου όμως να διευκρινίσω: ενδιαφέρομαι, αλλά όχι έναντι οιουδήποτε τιμήματος και με οιεσδήποτε προϋποθέσεις.
- Ενδιαφέρεστε για τις προεδρικές εκλογές ως επικεφαλής της διαδικασίας ή βοηθώντας μία άλλη κατάσταση;
- Δεν αποτελεί για μένα προϋπόθεση να είμαι υποψήφιος. Μπορούν οι λύσεις που επιδιώκουμε να προκύψουν από τη σημερινή κυβέρνηση και την κυβερνητική γραμμή; Προφανώς και όχι. Γιατί αν μπορούσαν να προκύψουν θα είχαν προκύψει. Δεν μπορώ να θεωρήσω ότι μία κυβέρνηση, η οποία θα προέλθει από τη σημερινή νοοτροπία - και κατά την άποψή μου - αποτελεί την αιτία του προβλήματος, μπορεί να αποτελέσει και τη βάση της λύσης. Πρέπει να κινηθούμε προς αντίθετες κατευθύνσεις που να ακυρώνουν νοοτροπίες που αναπτύχθηκαν, τολμώ να πω, στη δεύτερη θητεία του Νίκου Αναστασιάδη.
- Υπάρχει ένα χρονικό πλαίσιο για να πάρετε τις αποφάσεις σας;
- Εγώ δεν πιέζομαι καθόλου για κανενός είδους αποφάσεις. Εάν αποφασίσω να απευθυνθώ στον κόσμο για να εκλεγώ, η υποψηφιότητά μου θα είναι ειλικρινώς και γνήσια ανεξάρτητη. Θα απέκλειε οποιαδήποτε συναλλαγή και θα απαιτούσε την προσήλωση σε αρχές και στόχους ξεκάθαρους, βιώσιμους και κοστολογημένους. Εάν μια τέτοια προσπάθεια, που θα στηρίζεται κυρίως σε φυσικά πρόσωπα, μπορέσει να ελκύσει το ενδιαφέρον οργανωμένων συνόλων και κομμάτων, τότε σίγουρα θα μετουσιωθεί σε τελική υποψηφιότητα.
- Για ποιο λόγο να σας στηρίξει κάποιος;
- Για να συντρέξει μία πραγματική αλλαγή του κράτους, προϋποθέτει κάποια βασικά στοιχεία. Το πρόσωπο που θα ηγηθεί της όλης προσπάθειας πρέπει να μην έχει βαρίδια, να μη χρωστά χάρες σε κόμματα, σε συγκεκριμένα συμφέροντα. Να έχει πολιτική σκέψη αλλά και τεχνοκρατική ικανότητα. Προϋπόθεση είναι να έχει εμπειρία τόσο από τον ιδιωτικό τομέα, που να του επιτρέπει να αντιληφθεί τι ζητάει το παζάρι όσο και από τον δημόσιο τομέα και συγκεκριμένα εμπειρία στην άσκηση εκτελεστικής εξουσίας. Να μπορεί να στηριχθεί από άτομα αυτόφωτα, τα οποία επίσης έχουν εχέγγυα ανεξαρτησίας, καθαρότητας και ικανότητας επίτευξης υλοποιήσιμων στόχων. Να μπορεί αποδεδειγμένα να συνθέσει πολιτικές σκέψεις που προέρχονται από διαφορετικούς χώρους, να είναι αξιόπιστος και να μην πουλάει όσους συμπαρατάσσονται σε αυτή την προσπάθεια. Τέλος, θεωρώ ότι αυτό το πρόσωπο πρέπει να είναι διατεθειμένο να συγκρουστεί με τα ισχυρότερα συμφέροντα του τόπου, αν αυτά εμποδίζουν την εξέλιξη της κοινωνίας. Αν λοιπόν σε μια συνεννόηση με μια κοινωνία πολιτών ή οργανωμένα πολιτικά σύνολα μπορούμε να βρούμε αυτά τα στοιχεία να συγκεντρώνονται, εγώ ειλικρινά σας λέω ότι θα στηρίξω αυτή την προσπάθεια με όποιο τρόπο περνάει από το χέρι μου.
- Οι υποψηφιότητες του Αβέρωφ Νεοφύτου και του Νίκου Χριστοδουλίδη είναι για εσάς δηλαδή μέρος του προβλήματος και συνέχιση της παρούσας κατάστασης;
- Θεωρώ ότι ο Αβέρωφ Νεοφύτου υπήρξε σάρκα εκ της σαρκός της πολιτικής που εφαρμόστηκε τα τελευταία χρόνια στον τόπο. Σε ό,τι αφορά τον Νίκο Χριστοδουλίδη ομολογώ πως δεν ξέρω ποιες είναι οι πραγματικές του τοποθετήσεις για τα ζητήματα που αφορούν την κοινωνία και την Πολιτεία. Διερωτώμαι όμως πώς μπορείς να είσαι ο στενότερος συνεργάτης του Προέδρου και να θέλεις να διαφοροποιείσαι από τις βασικές πολιτικές γραμμές της κυβέρνησης. Για να εξηγούμαστε, δεν αφορά πρόσωπα η τοποθέτησή μου αλλά νοοτροπίες και εκεί που θεωρώ ότι έχει χαθεί η μπάλα είναι ακριβώς στη φθορά του τρόπου σκέψης που υπέστη η συναγερμική σχολή από την παρατεταμένη παραμονή στην εξουσία. Γιατί η παρατεταμένη παραμονή στην εξουσία φθείρει.
- Εσείς δεν δηλώνετε πλέον συναγερμικός;
- Υπήρξα συναγερμικός από μαθητής. Αν και ουδέποτε διεκδίκησα οποιαδήποτε θέση μέσα στο σύστημα που λέγεται ΔΗΣΥ. Κατέθεσα ως όφειλα τις ανησυχίες μου το 2018 δημόσια, με αποκορύφωμα το πολιτικό γραφείο του 2019 μετά τις ευρωεκλογές, όπου παρέστην είπα όλα τα κακώς κείμενα σε δημόσια συνεδρίαση, τους κάλεσα να παραιτηθούν και να κηρύξουν ιδεολογικό και εκλογικό συνέδριο και δυστυχώς χλευάστηκα και δεν υποστηρίχθηκα από κανέναν. Από εκείνη τη μέρα, εδώ και δυόμισι χρόνια, αποχώρησα από τον χώρο του ΔΗΣΥ και δεν έχω καμία απολύτως σχέση με το κόμμα. Αισθάνθηκα ξένο σώμα στον ΔΗΣΥ και αποχώρησα
- Συνεπώς τι θα απαντάτε σε αυτούς που θα λένε πως στις προεδρικές εκλογές τρέχουν τρεις συναγερμικοί;
–Στην πατρίδα μας το βασικό εργαλείο που χρησιμοποιούν οι μέτριοι είναι η ταμπελογραφία. Εγώ δεν απορρίπτω κανέναν πριν ακούσω τις θέσεις του. Κανέναν, που βρίσκεται εντός του δημοκρατικού τόξου. Είναι σημαντικό για κάποιους να με χαρακτηρίσουν συναγερμικό στην παρούσα φάση, γιατί προφανώς εξυπηρετεί τα συμφέροντά τους. Όμως εξίσου σημαντικό ήταν για κάποιους ενόσω ήμουν υπουργός να με ταμπελώσουν ως αριστερό.
- Αριστερό γιατί;
- Κατηγορήθηκα ότι υλοποίησα μία μεταρρύθμιση, η οποία είναι «αριστερή». Έχω μάθει λοιπόν να μιλώ με πράξεις και όχι με ταμπέλες.
- Κάπου πρέπει να ανήκετε όμως ιδεολογικά…
- Το τι είμαι πολιτικά το έχω δείξει με τον πολιτικό μου βίο. Σε μια σύγχρονη ευρωπαϊκή κοινωνία, οι παραδοσιακές διαχωριστικές γραμμές ξεθωριάζουν πλέον. Θεωρώ για παράδειγμα ότι σε κάποια θέματα μπορεί κάποιος να με θεωρήσει μέχρι και σοσιαλιστή. Υγεία, παιδεία, εθνική ασφάλεια είναι ζητήματα που αφορούν τον καθένα από μας εξίσου, όχι αναλόγως του πόσα χρήματα διαθέτει. Υπάρχουν και θέματα που μπορεί κάποιος να με χαρακτηρίσει και δεξιό όπως είναι η προσήλωσή μου στην ιδιωτική πρωτοβουλία, την ελεύθερη οικονομία και πώς αυτή μπορεί να βοηθήσει στην ανάπτυξη και την ευημερία μιας κοινωνίας. Και αυτό σας το λέω μετά λόγου γνώσεως, γιατί η θητεία μου ως υπουργού ήταν και για μένα μία αποκάλυψη. Για πρώτη φορά συνειδητοποίησα ότι πράγματα που θεωρούσα αυτονόητα, αρχές και αξίες που πίστευα ότι ήταν ενσωματωμένες στον τρόπο σκέψης του Συναγερμού, υποσκάπτοντο συστηματικά από συναδέλφους μου, μέλη της κυβέρνησης αλλά και το ίδιό μου το κόμμα. Είδα στο πετσί μου όλους αυτούς που κατ’ όνομα μιλούσαν για το καλό της κοινωνίας, να πολεμούν το ΓεΣΥ λυσσαλέα κι ας αποστερούσαν τον απλό πολίτη από στοιχειώδεις υπηρεσίες που όφειλε κάθε ευρωπαϊκό κράτος να παρέχει στους πολίτες του.
- Υπήρξε μία ενδιαφέρουσα πρόταση του Αβέρωφ Νεοφύτου προς στον Χριστοδουλίδη για διεκδίκηση προεδρίας του κόμματος και χρίσματος. Θα σας ενδιέφερε να κάνετε κάτι τέτοιο;
- Εάν κάποιος θέλει πραγματικά ν’ αλλάξει δεν το πράττει με τακτικισμούς ενόψει προεδρικών ή άλλων εκλογών. Εμένα το πρόβλημά μου με τον ΔΗΣΥ ανέκυψε όταν συνειδητοποίησα ότι δεν τίθετο θέμα αλλαγής πλεύσης. Αποχώρησα όταν συνειδητοποίησα ότι το κόμμα συνταυτίζεται με την εξουσία. Όταν ένα κόμμα μετατρέπεται σε θάλαμο αναμονής της εξουσίας όπου τα στελέχη ξεροσταλιάζουν μέχρι να ανοίξει η πόρτα και να τους πουν «έλα να γίνεις υπουργός», τότε αντιλαμβάνεσαι ότι δεν αποτελεί πλέον πυξίδα ενός τέτοιου κόμματος η ευημερία της κοινωνίας, αλλά η ευημερία αυτών που ελέγχουν την κατάσταση.
- Συνεπώς έχει κλείσει για σας η πόρτα του ΔΗΣΥ.
- Ήταν ξεκάθαρο νομίζω. Αισθάνθηκα ξένο σώμα στον Συναγερμό από την περίοδο που ήμουν υπουργός, επιχείρησα να βοηθήσω στην αλλαγή αυτής της πορείας και αφού συνειδητοποίησα ότι δεν μπορώ να εκπέμψω στα ίδια μήκη κύματος με την ηγεσία του κόμματος, αποχώρησα.
Η αλλαγή πρέπει να έλθει από τους πολίτες μέσα από μια μικρή επανάσταση
- Συζητάτε με την αντιπολίτευση, όπως για παράδειγμα με το ΑΚΕΛ, το ΔΗΚΟ και τους Οικολόγους;
- Αν εννοείτε συντεταγμένα, όχι. Και δεν προτίθεμαι να συζητήσω με την έννοια της συναλλαγής. Σε περίπτωση που θα αποφασίσω να κατέλθω ως υποψήφιος στις προεδρικές εκλογές, όπως και το Σύνταγμα άλλωστε επιβάλλει, θα απευθυνθώ στην κοινωνία. Εγώ αισθάνομαι πως μπορώ να απευθυνθώ εξίσου άνετα σ’ έναν συναγερμικό, σ’ έναν Οικολόγο, σ’ ένα ΑΚΕΛικό και σ’ έναν ΔΗΚΟϊκό χωρίς να πρέπει να αυτοπροσδιοριστώ σ’ ένα συγκεκριμένο χρώμα. Είμαι αυτός που δείχνουν οι πολιτικές μου πράξεις και μιλώ ανοικτά και με ειλικρίνεια, χωρίς εξαρτήσεις.
- Θεωρείτε δηλαδή ότι τα κόμματα έχουν αποδυναμωθεί τόσο ώστε να υπάρχει αυτή η μετακίνηση ψηφοφόρων;
- Όχι, δεν θεωρώ ότι είμαστε Γαλλία, αν αυτό με ρωτάτε. Θεωρώ ότι τα κόμματα είναι ζώντες οργανισμοί, οι οποίοι οφείλουν να υπηρετούν το συλλογικό συμφέρον και όχι το εξειδικευμένο συμφέρον των φίλων. Απευθύνω κάλεσμα σε κάθε πολίτη που θεωρεί ότι κανένας δεν έχει περισσότερο ή λιγότερο δικαίωμα να νοιάζεται για τον τόπο του. Απευθύνομαι σε κάθε άνθρωπο που αισθάνεται ότι η Κύπρος δεν είναι σήμερα ό,τι καλύτερο θα μπορούσε να ήταν. Σε κάθε πολίτη που αισθάνεται ότι το δημοκρατικό έλλειμμα που σήμερα νοσηρά παρεισέφρησε μέσα από την Πολιτεία στην κοινωνία μας είναι κίνδυνος για το κουτσουρεμένο μας κράτος. Σε κάθε έναν πολίτη που αντιλαμβάνεται ότι η διαιώνιση της μη επίλυσης του Κυπριακού μόνο εις βάρος της Κυπριακής Δημοκρατίας μπορεί να λειτουργήσει. Και σε κάθε πολίτη, ο οποίος αισθάνεται ότι δεν απολαμβάνει το σεβασμό και την αξιοπρέπεια που θα έπρεπε, μεταξύ των εταίρων του στην Ε.Ε. και στην περιφέρεια. Και δυστυχώς η αλλαγή δεν μπορεί να προέλθει από πολίτες που παραπονιούνται από το πληκτρολόγιο και τον καναπέ. Η αλλαγή πρέπει να έρθει από τους πολίτες μέσα από μία μικρή επανάσταση. Αν οι πολίτες δεν αντιληφθούν ότι η ευθύνη είναι ατομική και βαραίνει τον καθένα μας, τότε θα μείνουμε συλλογικά εγκλωβισμένοι στην πεπατημένη που είδαμε στο παρελθόν και που ο καθένας αντιλαμβάνεται ότι μας οδήγησε εδώ που βρισκόμαστε σήμερα.
- Επειδή βρισκόμαστε όμως στην Κύπρο και επειδή κάποια κόμματα θα χρειαστεί να σας στηρίξουν, δεν θεωρείτε πως θα αποτελέσει παραδοξότητα η στήριξη από την αντιπολίτευση;
- Θα εμπλακώ μόνο αν αντιληφθώ ότι αυτές οι μεταρρυθμίσεις, οι αναγκαίες τομές μπορούν να τύχουν ευρύτερης και συλλογικής στήριξης. Εάν τα κόμματα μπορούν να κάνουν υπέρβαση και αντιληφθούν το επιτακτικό του χαρακτήρα των αλλαγών που επικαλούμαι, τότε καλώς να συνεργαστούμε. Με έναν τρόπο ο οποίος θα οδηγήσει και στις αναγκαίες νομοθετικές κατοχυρώσεις αυτών των τομών.
- Να αναμένουμε έναν Γιώργο Παμπορίδη στα βήματα της θέσης του ως υπουργού Υγείας; Και το λέω επειδή η παρουσία σας στο υπουργείο θεωρήθηκε ιδιαίτερα συγκρουσιακή όπως και συγκεκριμένες εμπρηστικές δηλώσεις σας για τα κόμματα της αντιπολίτευσης…
- Η προσπάθεια κάποιων να με σκιαγραφήσουν ως συγκρουσιακό προσπερνά ότι τα νομοσχέδια της μεταρρύθμισης ψηφίστηκαν ομόφωνα από τα κόμματα. Και αν με ρωτάτε ποιο ήταν το επίτευγμά μου, ήταν ότι εγώ κατάφερα να συνθέσω δυνάμεις χωρίς να προαποκλείω οποιονδήποτε. Συνεργάστηκα πολύ στενά με όλους και με το ΑΚΕΛ για να πετύχω τη μεταρρύθμιση της υγείας και δεν θα διστάσω να συνεργαστώ με το ΑΚΕΛ για να πετύχω τη μεταρρύθμιση της κοινωνίας σε όλους τους τομείς φτάνει να έχουμε κοινές στοχεύσεις και δράσεις. Δεν είναι ευκαιριακές αυτές οι συνεργασίες, αν στόχος όλων είναι το καλό του τόπου και της κοινωνίας. Κατά τη δική μου άποψη αν εξυπηρετείται το καλώς νοούμενο συμφέρον της κοινωνίας κανένας δεν πρέπει να αποκλείεται από το δημοκρατικό τόξο.
Ο Γρίβας, η ΕΟΚΑ και η Ειρήνη
- Επειδή μιλάμε για υπερβάσεις στην αντιπολίτευση, η εικόνα σας στο μνημόσυνο του Γρίβα ενόχλησε ΑΚΕΛικούς και ΔΗΚΟϊκούς. Τον κόσμο ενδιαφέρει αν ο Γιώργος Παμπορίδης θα μνημονεύει τον Γρίβα.
- Κάποια κόμματα, κυρίως στο επίπεδο της νεολαίας, κατατρύχονται από κάποιες παιδικές ασθένειες τις οποίες δεν μπορούν να ξεπεράσουν. Μια τέτοια παιδική ασθένεια είναι η περίπτωση του Γρίβα στον ΔΗΣΥ. Είναι λυπηρό όταν βλέπεις άτομα τα οποία ενηλικιώνονται πολιτικά να συνεχίζουν να βασανίζονται από αυτές τις παιδικές ασθένειες. Ο Γρίβας ήταν ο ιδρυτής μαζί με τον Μακάριο της ΕΟΚΑ του ’55-59. Ο αγώνας των παιδιών που θυσιάστηκαν το ’55-59 για την ελευθερία ήταν ίσως ο πιο αγνός και πιο όμορφος αγώνας της σύγχρονης κυπριακής ιστορίας. Και δεν μπορεί να μη συνεπαίρνει τις επόμενες γενιές στην πατρίδα μας. Το να ταυτίζεις τον Γρίβα με αυτούς τους αγωνιστές και να επιχειρείς να τον κρατάς ηρωοποιημένο, όταν ίδρυσε την ΕΟΚΑ Β΄είναι τουλάχιστον εγκληματικό. Δεν μπορεί κανένας να διαγράψει τα εγκλήματα της ΕΟΚΑ Β΄ που βιώνει η γενιά μας καθημερινά με την κατοχή της πατρίδας μας.
- Ήταν λάθος σας συνεπώς να παραστείτε;
- Μα παρέστην ως εκπρόσωπος του Προέδρου. Δεν είχα τρόπο ν’ αρνηθώ να παρευρεθώ. Μάλιστα, όταν μου δόθηκε η εντολή από το Προεδρικό, αντέδρασα και είπα «έχει τόσους υπουργούς, τον Υγείας βρήκατε να στείλετε»; Και σημειώστε ότι ήταν το ’17 που προσπαθούσα να περάσω τα νομοσχέδια του ΓεΣΥ.
- Τι έχετε να πείτε για την Ειρήνη Χαραλαμπίδου η οποία δημοσίως απορρίπτει μία δική σας υποψηφιότητα;
- Με προβλημάτισε γιατί όσες φορές συνεργάστηκα με την κα Χαραλαμπίδου στο παρελθόν στο πλαίσιο του ΓεΣΥ, η συνεργασία μας ήταν άριστη. Απ’ εκεί και πέρα ο καθένας δικαιούται να έχει την άποψή του και όλοι κρινόμαστε. Δεν με αφορά να μπω σε μια δημόσια αντιπαράθεση με οποιονδήποτε γιατί, αν και εκρηκτικός χαρακτήρας όπως κάποιοι μου αποδίδουν, στην πολιτική ποτέ δεν είχα οπαδική συμπεριφορά. Έπαιζα πάντοτε με καθαρά χαρτιά και αυτό θα συνεχίσω να κάνω.
