Του Γιάννη Ιωάννου
Πλούσιο είναι το διπλωματικό παρασκήνιο στη Νέα Υόρκη με φόντο τις προσπάθειες για άρση του αδιεξόδου στις συνομιλίες στο Κυπριακό. Στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, συναντήθηκε με τον Γενικό Γραμματέα των ΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, δηλώνοντας την ετοιμότητά του για τριμερή συνάντηση με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη «ανά πάσα στιγμή και οπουδήποτε». Την ίδια στιγμή, η συνάντηση του κ. Γκουτέρες με τον Πρόεδρο Ερντογάν όπως και η χθεσινή συνάντηση του Έλληνα Πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, με τον Τούρκο Πρόεδρο αποτελούν δύο, σημειακά, γεγονότα που σύμφωνα με πηγές που μίλησαν στην «Κ» θα κρίνουν τη συνέχεια -και δη το αν θα πραγματοποιηθεί πριν το πέρας του χρόνου μια συνάντηση Χριστοδουλίδη-Τατάρ ενώπιον του κ. Γκουτέρες.
Δηλώνει ετοιμότητα
«Είμαι στη διάθεση του Γ.Γ. ανά πάσα στιγμή, οπουδήποτε, να συναντηθώ τόσο με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη όσο και με την τουρκική αντιπροσωπεία», υπογράμμισε ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης μετά το πέρας της συνάντησής του με τον Γ.Γ. του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες. Ο ΠτΔ συζήτησε το Κυπριακό αλλά και περιφερειακά θέματα με τον Πορτογάλο επικεφαλής των Ηνωμένων Εθνών -όπως την κατάσταση στη Γάζα- ευχαριστώντας τον και τονίζοντας πως «ο κ. Γκουτέρες (…) είναι πολιτικά δεσμευμένος, όχι μόνο στην επανέναρξη των συνομιλιών, αλλά και στην επίλυση του Κυπριακού, στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου». Διπλωματικές πηγές αναφέρουν στην «Κ» πως εκτός απροόπτου η τουρκική πλευρά δεν θα απορρίψει μια τριμερή συνάντηση, ωστόσο μένει να δοθεί, και επίσημα, το σινιάλο εκ μέρους της Άγκυρας. Επί τούτου μάλιστα στο πλαίσιο βολιδοσκοπήσεων η ελληνοκυπριακή πλευρά έχει δώσει προς τα Ηνωμένα Έθνη ημερομηνίες εντός Οκτωβρίου (σ.σ. τρεις ημερομηνίες στα μέσα του μήνα ή στα τέλη) και μια πιθανή πραγματοποίηση της τριμερούς θα μπορούσε να γίνει και επί κυπριακού εδάφους -πτυχή, που όπως έγραψε η «Κ» σε παλαιότερο της ρεπορτάζ, σηματοδοτεί την επιστροφή της προσωπικής απεσταλμένης του Γ.Γ. του ΟΗΕ, Μαρία-Άνχελα Ολγκίν, επί κυπριακού εδάφους στις αρχές του επόμενου μήνα. Σε κάθε περίπτωση και πέραν της διάστασης της τουρκικής και τουρκοκυπριακής απόκρισης στο να πραγματοποιηθεί η τριμερής, σημασία αποκτά και το πρόγραμμα (σ.σ. διαθεσιμότητα) του ίδιου του Γ.Γ. του ΟΗΕ.
«Ο Γ.Γ. αναγνωρίζει την πρόθεση της πλευράς μας για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων, όπως επίσης και τις πρωτοβουλίες που ελήφθησαν προς τη δημιουργία θετικού κλίματος, όπως παραδείγματος χάριν τα Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, η συγκατάθεση για συμμετοχή Τούρκου υπουργού Εξωτερικών σε άτυπο ΣΕΥ, τα 14 μονομερή μέτρα προς Τουρκοκύπριους, όπως επίσης και την καταρχήν αποδοχή όλων των ημερομηνιών που μας έχουν προταθεί για την πραγματοποίηση αυτής της συνάντησης» ανέφεραν, τέλος, διπλωματικές πηγές στο ΚΥΠΕ (Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων) μετά το πέρας της συνάντησης της Δευτέρας.
Κινείται και ο Τατάρ
Ενδιαφέρον αποκτά και η συνάντηση του Τουρκοκύπριου ηγέτη, Ερσίν Τατάρ, με τον Γ.Γ. του ΟΗΕ, συνάντηση που έχει προγραμματιστεί για τις 28 Σεπτεμβρίου. Πέραν των κρούσεων του κ. Γκουτέρες προς τον Τούρκο Πρόεδρο Ερντογάν αλλά και την επί της αρχής θέση του Έλληνα Πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, για επανέναρξη των συνομιλιών στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου, η συνάντηση Τατάρ-Γκουτέρες αποκτά ξεχωριστή σημασία για σειρά λόγων: α. Για το αν ο Τουρκοκύπριος ηγέτης, επί της αρχής, δεχτεί ή όχι να παραστεί σε τριμερή συνάντηση, δεδομένου πως σε αυτό το επίπεδο το θέμα θα θέσει ο ίδιος ο Γενικός Γραμματέα του ΟΗΕ. β. Αναφορικά με τις εξελίξεις στην τουρκοκυπριακή Δεξιά με το UBP πρόσφατα να υιοθετεί, και επίσημα, θέση υπέρ της λύσης δύο κρατών στη λεγόμενη Βουλή της «ΤΔΒΚ». Η εν λόγω κίνηση μπορεί να επιφέρει εξελίξεις, με τουρκοκυπριακές πηγές να αναφέρουν πως βάζει πίεση στον Τατάρ σε περίπτωση που δεχθεί την τριμερή, οι οποίες θα οδηγούσαν σε πολιτικές διεργασίες στα Κατεχόμενα και τέλος γ. Σε σχέση με το αν, κατά τη συνάντησή του με τον κ. Γκουτέρες, ο Ερσίν Τατάρ επιμείνει στα περί δύο κρατών και κυριαρχικής ισότητας, εξέλιξη που όχι μόνο απομακρύνει το ενδεχόμενο τριμερούς, αλλά αποκρυσταλλώνει και απόψεις που απορρέουν από την Άγκυρα.
Τριμερής και στο βάθος… Nexans
Πέραν του Κυπριακού, στο περιθώριο της ΓΣ του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη ξεχώρισε και η συνάντηση του Προέδρου Χριστοδουλίδη με τον Έλληνα ΠΘ, Κυριάκο Μητσοτάκη, και τον Γάλλο Πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν. Καλά ενημερωμένες πηγές αναφέρουν πως η κατεξοχήν διάσταση της τριμερούς συνδέεται άρρηκτα και με το ζήτημα της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου-Ελλάδας, με τον Πρόεδρο Μακρόν να εμπλέκεται σε ζητήματα που απασχολούν τη διαπραγμάτευση Αθήνας-Λευκωσίας για τον Great Sea Interconnector (GSI) και που άπτονται της γαλλικής εταιρείας Nexans.
