Του Γιάννη Ιωάννου
Η διακαναλική συνέντευξη, για τον απολογισμό του ενός χρόνου διακυβέρνησης, ξεκίνησε με την τοποθέτηση του Προέδρου της Δημοκρατίας, Νίκου Χριστουδουλίδη, λίγα λεπτά μετά τις 20:30, με μια μίνι παρουσίαση (σ.σ. ήταν προηχογραφημένη) σχεδόν 15 λεπτών, των κυριότερων επιτευγμάτων των πρώτων 12 μηνών στην εξουσία. Η διακαναλική, υπό το βάρος της άτακτης υποχώρησης στη δημοφιλία του Προέδρου, που καταγράφηκε και σε σειρά δημοσκοπήσεων τις τελευταίες εβδομάδες, ακολούθησε -σε μεγάλο βαθμό- το format των προεκλογικών debates με τους διευθυντές ειδήσεων των τεσσάρων ιδιωτικών σταθμών (ANT1, Omega, Alpha Cyprus και Sigma TV) καθώς και δημοσιογράφο της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης (ΡΙΚ) να υποβάλλουν, κυκλικά, τις ερωτήσεις τους με χρόνο 6 λεπτών και δύο θεματικών (Οικονομία/εσωτερική διακυβέρνηση και Κυπριακό/εξωτερικές σχέσεις). Αξίζει να σημειωθεί πως η διακαναλική έγινε, για πρώτη φορά, στο γραφείο του ΠτΔ στο Προεδρικό Μέγαρο.
«Επιχείρηση διόρθωση εικόνας»
H διακαναλική έγινε υπό το βάρος αντιδράσεων, τις προηγούμενες ημέρες, για την μη πρόσκληση Μέσων πέραν της τηλεόρασης (εφημερίδες, ραδιοφωνικούς σταθμούς και ιστοσελίδες) πτυχή που οδήγησε και στην επίσημη αντίδραση της Ένωσης Συντακτών Τύπου (ΕΣΚ) με ανάρτηση του προέδρου της, Γιώργου Φράγκου στη πλατφόρμα του Χ. Νωρίτερα ο Διευθυντής του Γραφείου του Προέδρου, Βίκτωρας Παπαδόπουλος, ανέφερε στον τηλεοπτικό σταθμό “Alpha” πώς «ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας απέδειξε ότι σέβεται όλα τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, σημειώνοντας ότι «στις πρώτες εκατό ημέρες έκανε συνέντευξη τύπου για όλους ανοικτά». Προσέθεσε μάλιστα πως «τεχνικά δεν θα ήταν παραγωγικό να ξεπεραστεί μία ώρα και ένα τέταρτο διακαναλική συνέντευξη Τύπου» -πτυχή που τεκμαίρεται και από την ροή προγραμμάτων των τηλεοπτικών σταθμών (διαφήμιση εν μέσω τηλεοπτικών σειρών και προγραμμάτων reality).
Ωστόσο αυτό που καθίσταται σαφές είναι πως ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας επέλεξε ένα κατεξοχήν mainstream ενημερωτικό Μέσο -όπως η τηλεόραση και οι τηλεοπτικοί δημοσιογράφοι- για τον ετήσιο απολογισμό του σε μια προσπάθεια διόρθωσης της εικόνας του και του πρώτου χρόνου διακυβέρνησης του η οποία έχει πληγεί τους τελευταίους μήνες με αποτέλεσμα την δραματική μείωση τόσο της δημοφιλίας του όσο και των ποσοστών της κοινής γνώμης για την αποδοχή του έργου της κυβέρνησης.
Οι άξονες των αφηγημάτων
Τρεις ήταν οι βασικοί άξονες των επικοινωνιακών αφηγημάτων που πρόταξε ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης στα πλαίσια του απολογισμού 12 μηνών διακυβέρνησης:
- Η παραδοχή λαθών όχι όμως, όπως τόνισε ο ίδιος, «σε επίπεδο πολιτικών» (policy making) αλλά «σε επίπεδο συμπεριφορών». Επί τούτου, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης υπεραμύνθηκε της αντίδρασης που υπήρξε στα λάθη, τα διασύνδεσε με τις ανάγκες για θεσμικές μεταρρυθμίσεις και στο τέλος ανήγαγε πως τα όποια λάθη δεν είχαν κόστος για τον λαό της Κύπρου. Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης παραδέχτηκε πως λαμβάνει σοβαρά υπόψη του τις δημοσκοπήσεις κι επανέλαβε τα περί μη-στήριξής της προεδρίας του από τα δύο μεγάλα κόμματα –«χωρίς παράπονο» όπως διευκρίνισε αλλά «κομματικά ορφανός» όπως, χαρακτηριστικά, πρόσθεσε
- Η τακτική του να υπεραμυνθεί του κυβερνητικού του έργου σε έναν ευρύ τομέα πολιτικών όπως η οικονομία, το μεταναστευτικό, η ενέργεια, οι θεσμικές μεταρρυθμίσεις και επί άλλων αξόνων των προεκλογικών δεσμεύσεων του -πτυχή που ωστόσο κινήθηκε περισσότερο με τον συνήθη, αοριστολογικό, τρόπο που είδαμε και στα προεκλογικά debates. Ο ΠτΔ επανέλαβε το αφήγημα περί «κοινωνικού φιλευθερισμού» που χρησιμοποιούσε προεκλογικά για να διαφοροποιηθεί από τα δύο μεγάλα κόμματα
- H προσήλωση στο Κυπριακό ως προς την διάθεση επίλυσης του που μονοπώλησε ουσιαστικά την διακαναλική στο δεύτερο, θεματικά, μέρος. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας απέφυγε επιμελώς να αναφερθεί εκτενώς στο ζήτημα της εμπλοκής της ΕΕ στις συνομιλίες, που προεκλογικά είχε ανάγει σε σημαία, και αρκέστηκε στην ανάγκη προσήλωσης στην ΔΔΟ καθώς και στο reality check των δυσκολιών στο Κυπριακό. Όταν, δε, ρωτήθηκε για το ζήτημα του Ευρωπαίου απεσταλμένου επανάφερε το ζήτημα της ονοματολογίας επικαλούμενος ωστόσο πως δεν μπορεί να αναφερθεί συγκεκριμένα σε όνομα
Η μεγάλη εικόνα
Η διακαναλική κινήθηκε σε χαμηλούς τόνους χωρίς να ειπωθεί κάτι εντυπωσιακό ή καινούργιο ή να υπάρξει η «μεγάλη είδηση». Αυτό που ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας επιχείρησε είναι να στείλει κάποια “light” πολιτικά σινιάλα (πχ προς τον ενδιάμεσο χώρο ή τον Γενικό Ελεγκτή) ενώ επί της αρχής -για το Κυπριακό- δεν απέρριψε, όπως έκανε προεκλογικά (σ.σ. για τα δύο από τα έξι σημεία), το Πλαίσιο Γκουτέρες ενώ υπεραμύνθηκε της προοπτικής επανέναρξης των συνομιλιών -παρά την πρωτοβουλία ΔΗΚΟ που «καλωσόρισε». Καθίσταται σαφές πως ο Πρόεδρος επιχείρησε να διορθώσει και με το προηχογραφημένο διάγγελμα-αποτίμηση την κακή εικόνα της δημοφιλίας του και των λαθών των πρώτων 12 μηνών της διακυβέρνησης του ενώ και στο επίπεδο των απαντήσεων κινήθηκε με το γνώριμο, και από την προεκλογική, επικοινωνιακό του τρόπο. Ο Πρόεδρος, τέλος, απάντησε στο ζήτημα περί αποκλεισμού των Μέσων εκτός τηλεόρασης εκφράζοντας «λύπη» ενώ επανέλαβε και τα περί κοινωνικού συμβολαίου με τον λαό -σε μια παραλλαγή της «διαβούλευσης με την κοινωνία» που τονίζονταν προεκλογικά.