Του Γιάννη Ιωάννου
Μέχρι την ώρα που η καταμέτρηση ψήφων συνεχίζονταν και δεδομένων των exit polls, η 4ή θέση στην Βουλή των Αντιπροσώπων αποδεικνύεται ως μια πολύ ενδιαφέρουσα μάχη από την οποία εξάγει κανείς πολλαπλά συμπεράσματα στα οποία:
• Δεσπόζει, φυσικά, η άνοδος του ακροδεξιού ΕΛΑΜ, εξέλιξη σε μεγάλο βαθμό αναμενόμενη
• Εγείρονται ερωτήματα για το μέλλον της ΕΔΕΚ, την επιβιωσιμότητά της αλλά και για τα όρια του λεγόμενου ενδιάμεσου χώρου και
• Επιβεβαιώνονται οι προεκλογικές εκτιμήσεις για τους περιορισμούς ως προς την δυναμικότητα αλλά και την οργανωτική τακτική των Οικολόγων
• Εκπλήσσει η εκλογική επίδοση της ΔΗΠΑ
Καθιέρωση του ΕΛΑΜ
Η άνοδος του ΕΛΑΜ δεν πρέπει ούτε να εκπλήσσει αλλά ούτε και να καθησυχάζει το πολιτικό σύστημα αλλά και τα υπόλοιπα κόμματα του συνταγματικού τόξου. Η υψηλή συμμετοχή των εκλογικού σώματος στις επαρχίες της Αμμοχώστου και της Πάφου, οι μη συγκρατηθείσες διαρροές προς το ΕΛΑΜ από την λαϊκή βάση ψηφοφόρων του Δημοκρατικού Συναγερμού στις εν λόγω περιοχές αλλά και η κανονικοποίηση του κόμματος –τα τελευταία χρόνια- στα μάτια του μέσου ψηφοφόρου αποτελούν, σε πρώτη ανάγνωση, τους βασικούς λόγους για την άνοδο των ποσοστών του, το πλασάρισμά του δίπλα στα τρία παραδοσιακά κόμματα (ΔΗΣΥ, ΑΚΕΛ, ΔΗΚΟ) αποτελεί μια ενδιαφέρουσα δυναμική για να παρακολουθήσει κανείς στα επόμενα χρόνια –τάση που παρατηρείται σε όλη την Ευρώπη εντός των ακροδεξιών και νεο-εθνικιστικών κομμάτων αλλά και σε πιο ριζοσπαστικοποιημένες οργανώσεις και σύνολα (νεοναζιστική/νεοφασιστική Δεξιά). Η ιστορία του ΕΛΑΜ στην Κύπρο, από το «παραμάγαζο» της νεοναζιστικής, και καταδικασμένης ως εγκληματικής οργάνωσης, της ελλαδικής Χρυσής Αυγής μέχρι την καθιέρωσή του, τα τελευταία χρόνια, στον εκλογικό χάρτη ως συστατικό του πολιτικού συστήματος αποτελεί μια ενδιαφέρουσα ιστορία που χρήζει όχι μόνον πολιτικής ανάλυσης για την ιδεολογία και την πολιτική πρακτική του κόμματος (σ.σ. ο αρχηγός του οποίου υπήρξε... φρουρός του Μιχαλολιάκου) στο εγγύς μέλλον αλλά και μια τάση που αναδεικνύει ποιοτικά χαρακτηριστικά, σε κοινωνικό και συμπεριφορικό επίπεδο, για την ίδια την κυπριακή κοινωνία. Το ΕΛΑΜ, στην 4η ή 5η θέση, πάντως φαίνεται να αποτελεί, στο μέλλον, ένα κόμμα που θα χτίζει ερείσματα ως mainstream πολιτική δύναμη και που θα βρίσκεται, συγκαλυμμένα ή μη, στις παρυφές της στήριξης του ΔΗΣΥ.
Αντέχει η ΕΔΕΚ
Για την ΕΔΕΚ, λίγες μόλις ημέρες μετά τον θάνατο του ιστορικού της ιδρυτή, η κάλπη ανέδειξε πως παραμένει μια κινούμενη αντίφαση ως προς το ιδεολογικό της πρόσημο και την διάθεσή της να λειτουργήσει αντιπολιτευτικά αλλά, ταυτόχρονα, παραμένει ένα κόμμα “survivor” με ισχυρές αντοχές αναφορικά με την α. εκλογική του βάση β. την θέση του στον λεγόμενο «ενδιάμεσο χώρο» -όπως προέκυψε ιστορικά τα τελευταία χρόνια και γ. την προσωποπαγή/αρχηγική του διάσταση. Παρά την έμφασή του στην αρνητική πολιτική διαφήμιση με στόχο το ΕΛΑΜ και τους Οικολόγους, η ΕΔΕΚ δεν κατόρθωσε να σταθεροποιηθεί με άνεση στην τέταρτη θέση αλλά επέδειξε και πολιτικά αντανακλαστικά επιβιωσιμότητας –λόγω και της κομματικής οργάνωσης, του εκτενούς πελατειακού δικτύου και της εκλογικής συνέπειας των ιστορικών της ψηφοφόρων. Μένει να δούμε αν η συνέχεια για την ΕΔΕΚ θα αποτελέσει κάτι προβλεπόμενο στα προσωποπαγή κόμματα όπως η εξαργύρωση της εκλογικής του επίδοσης από τον ίδιο τον Μαρίνο Σιζόπουλο –το όνομα του οποίου παίζει για την προεδρία της Βουλής την επόμενη ημέρα.
Θέλουν δουλειά οι Οικολόγοι
Η περίπτωση των Οικολόγων εξάγει κι αυτή πολλά και χρήσιμα συμπεράσματα ως προς την εκλογική τους επίδοση. Συμπεράσματα που κινούνται σε δύο βασικούς άξονες: Στην ικανότητά του να προσεταιριστεί μερίδα απογοητευμένων ψηφοφόρων από τον ΔΗΣΥ και το ΑΚΕΛ και στην παράλληλη αδυναμία του να πλασαριστεί σε υψηλότερες θέσεις –σε μια συγκυρία όπου σε ευρωπαϊκό επίπεδο τα κόμματα της πράσινης οικολογίας ενισχύονται. Η αδυναμία αυτή των Οικολόγων φέρεται να είναι αμιγώς οργανωτικής φύσης μιας και στην αρχή του προεκλογικού αγώνα το κόμμα φάνηκε να αποκτάει momentum, τάση που στην συνέχεια εξασθένισε λόγω των ετερόκλητων υποψηφιοτήτων, των μη ξεκάθαρων θέσεων στο Κυπριακό (σ.σ. στοιχείο που οδήγησε ψηφοφόρους που θα κινούνταν, εν οίδει διαμαρτυρίας, προς τους Οικολόγους προς την κατεύθυνση του «Αμμόχωστος για την Κύπρο») και ενός μη ισχυρού οργανωτικού.
Πολύπειρος Κάρογιαν
Η ΔΗΠΑ αποτελεί αναμφίβολα την έκπληξη των εκλογών με τα υψηλά της ποσοστά μιας και το εγχείρημα Κάρογιαν δίχαζε προεκλογικά αναλυτές και δημοσκόπους με μια μερίδα να βλέπει χαμηλή τους πτήση και μια άλλη να προβλέπει άνετη είσοδο στην Βουλή των Αντιπροσώπων –σενάριο που επιβεβαιώθηκε. Η ανάλυση για την ΔΗΠΑ υποδεικνύει δύο ποιοτικά χαρακτηριστικά: Πως η απογόητευση, μεταξύ των κεντρώων ψηφοφόρων και μελών του ΔΗΚΟ, από τις ενέργειες του Νικόλα Παπαδόπουλου στην ηγετική πυραμίδα του κόμματος μετουσιώθηκε σε πολιτική επίδοση και πως ο Μάριος Καρογιάν παραμένει ένας πολύπειρος πολιτικός που γνωρίζει πολύ καλά την τέχνη των εκλογών, του καλού οργανωτικού και των, πολύτιμων στο κυπριακό πολιτικό σύστημα, πελατειακών δικτύων. Η ΔΗΠΑ, στη νέα Βουλή των Αντιπροσώπων, θα αποτελέσει ένα πολύτιμο asset για την Κεντροδεξιά, με φόντο τις προεδρικές του 2023.
Καταληκτικά, η μάχη για την 4η θέση εξάγει πολλά συμπεράσματα για την διαμόρφωση της νέας κυπριακής Βουλής, του κυπριακού πολιτικού συστήματος την δεδομένη χρονική συγκυρία και κυρίως διαψεύδει πανηγυρικά αυτούς που κρίνουν τα αποτελέσματα με βάση μη αντιπροσωπευτικά παραδείγματα όπως πχ τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης. Τα κόμματα του ενδιάμεσου χώρου αδυνατούν επιπλέον να συμπορευτούν με το ΑΚΕΛ ως αποτελεσματική αντιπολίτευση –σε ένα timing φθοράς της κυβερνητικής παράταξης λόγω της δεύτερης θητείας. Τέλος, το σημαντικότερο στοιχείο όλων παραμένει η ισχυρή άνοδος του ΕΛΑΜ ενός κόμματος με εγνωσμένης αξίας σχέσεις, ιδεολογικές κι άλλες, με την Χρυσή Αυγή. Παραμένει υποχρέωση όλων των πολιτών και των κομμάτων να μην επιτραπεί στην κυπριακή κοινωνία να βιώσει τις πρακτικές πολιτικής βίας και έκνομης συμπεριφοράς της Χρυσής Αυγής. Και να γίνει και μια ιδεολογική συζήτηση, επιτέλους, για την άνοδο της Ακροδεξιάς και την αντιμετώπισή της από όλους.
