Της Μαρίνας Οικονομίδου
Όταν την περασμένη βδομάδα υποβάλλονταν οι υποψηφιότητες για την ηγεσία του ΔΗΣΥ, η συζήτηση στρεφόταν αναπόφευκτα στους τρεις υποψήφιους για τη θέση του αναπληρωτή προέδρου. Δεν ήταν μόνο το ότι μετά από χρόνια διεξαγόταν εκλογική διαδικασία για τη θέση αυτή και δεν παραχωρείτο διακριτικά στον εκλεκτό του αρχηγού του κόμματος. Ήταν κυρίως ότι η εν λόγω θέση φιλοδοξεί να καθορίσει το πολιτικό αποτύπωμα με το οποίο θα πορευθεί πλέον ο Δημοκρατικός Συναγερμός. Τρεις εκ διαμέτρου αντίθετες υποψηφιότητες σε θέματα ρητορικής και φιλοσοφίας διεκδικούν τη θέση του αναπληρωτή και αποδεικνύουν με τον πιο εμφαντικό τρόπο την πανσπερμία πολιτικής φιλοσοφίας που επικρατεί εδώ και χρόνια εντός του ΔΗΣΥ και συνυπάρχει κάτω από την ίδια στέγη. Ανοίγει εκ νέου τη συζήτηση για το ποια θα είναι πλέον η πολιτική ταυτότητα του Συναγερμού, σε μία περίοδο που εντείνεται η επίκριση πως το κόμμα υιοθετεί πλήρως την πολιτική τακτική του Νίκου Χριστοδουλίδη και «αποπολιτικοποιείται» σταδιακά.
Σε τεντωμένο σκοινί
Η νέα ηγεσία σίγουρα χρειάζεται τον χρόνο για να παρουσιάσει τη δική της πολιτική σφραγίδα. Η περίοδος χάριτος ίσχυε κάθε φορά που κάποιος νέος αναλάμβανε την ηγεσία του κόμματος, αυτό πρέπει να γίνει και στην περίπτωση της προέδρου του ΔΗΣΥ. Τα πράγματα, ωστόσο, φαίνονται πιο περίπλοκα, καθώς η Αννίτα Δημητρίου δεν θα πρέπει να βρει μόνο τα δικά της πολιτικά βήματα, αλλά και να διαχειριστεί μία ιδιάζουσα κατάσταση πολιτικών εξελίξεων που έχουν προκληθεί μετά την εκλογή Χριστοδουλίδη.
1) Το πώς το κόμμα θα διαμορφώσει επί της ουσίας την πολιτική της «υπεύθυνης αντιπολίτευσης».
2) Την επίτευξη της περιβόητης ενότητας, που δεν θα γίνεται σύνθημα, χώνοντας τα προβλήματα κάτω από το χαλί.
3) Τη διατήρηση των ποσοστών του κόμματος, με δεδομένο ότι ένας στους τρεις Συναγερμικούς δεν ψήφισε τον υποψήφιο του κόμματος στις προεδρικές εκλογές.
4) Την περιρρέουσα της «απολιτίκ» ηγεσίας που «καπελώνεται» από δύο ισχυρούς τέως.
Η Αννίτα Δημητρίου δεν έχει κρύψει την ενόχλησή της από τις επικρίσεις που δέχεται γύρω από την απουσία ξεκάθαρου πολιτικού στίγματος. Έχει καταφέρει να εκτοξεύσει τη δημοτικότητά της από την εν πολλοίς ακίνδυνη θέση της προεδρίας της Βουλής. Από τη θέση της προέδρου του ΔΗΣΥ όμως θα κληθεί να τοποθετηθεί για κρίσιμα ζητήματα, όπως είναι η οικονομία, το Κυπριακό, να συγκρουστεί με πολύ πιο έμπειρους αρχηγούς όπως οι Στέφανος Στεφάνου και Νικόλας Παπαδόπουλος και σίγουρα να δυσαρεστήσει –με αποφάσεις– πρόσωπα και ομάδες. Επί του παρόντος καθυστερεί τον διορισμό κρίσιμων πόστων (διευθυντή-οργανωτικού), έχει διατηρήσει στο πόστο του διευθυντή του γραφείου του Προέδρου τον για χρόνια στενό συνεργάτη του Αβέρωφ Νεοφύτου Γιώργο Γεωργίου, ενώ για τη θέση του εκπροσώπου Τύπου φάνηκε ήδη η δυσκολία να λάβει τελική απόφαση. Ενώ αρχικά επεδίωκε ένα πρόσωπο που να μην είναι πολιτικό, πλέον προσανατολίζεται στο να διατηρήσει στη θέση τον Ονούφριο Κουλά. Η εν λόγω αναβλητικότητα θεωρείται για κάποιους σεβασμός μέχρι την ολοκλήρωση της εκλογικής διαδικασίας, για άλλους ένδειξη ότι φοβάται να λάβει αποφάσεις που ενδεχομένως να προκαλέσουν προστριβές. Καθόλου τυχαία και η αλλεργία στην όποια αντιπαράθεση κατά τη διάρκεια του προεκλογικού για την προεδρία του κόμματος και την έμφαση στην ενότητα. Σε αυτό ακριβώς το πλαίσιο θα διαφανεί και κατά το συνέδριο της 29ης Απριλίου, αν η νέα ηγεσία είναι έτοιμη να παρουσιάσει την αποτίμηση του τι πήγε λάθος την πενταετία που πέρασε (προεκλογική θέση που είχε ο Δημήτρης Δημητρίου) ή αν θέλει να τα αφήσει πίσω σε μία προσπάθεια να αποφευχθεί η όποια εσωστρέφεια.
Το κύριο, ωστόσο, είναι ότι θα πρέπει να τεθεί ένα πλαίσιο του τι αποτελεί «υπεύθυνη αντιπολίτευση» και αυτό θα είναι το στοίχημά της, αν θα καταφέρει να επικρατήσει πολιτικά ή αν θα αποτελέσει μία σύντομη παρένθεση. Το θέμα έθιξε πρώτη η υποψήφια για την αντιπροεδρία Ξένια Κωνσταντίνου μέσω άρθρου της στην «Κ» για το γεγονός ότι ο ΔΗΣΥ δεν πρέπει να είναι κόμμα αντανακλαστικό, αλλά ο πρωταγωνιστής όπου η νέα ηγεσία θα πρέπει να πείσει ότι ο Συναγερμός μπορεί να κυβερνήσει καλύτερα. Η αμηχανία του τι στάση θα πρέπει να τηρήσει ο ΔΗΣΥ φάνηκε από την αρχή στο κοινοβούλιο. Δεν ήταν μόνο οι εκποιήσεις με τις οποίες συμπορεύθηκαν ΔΗΣΥ - κυβέρνηση Χριστοδουλίδη, αλλά κυρίως το ζήτημα των τετραμήνων που έφερε σε δύσκολη θέση το κόμμα της Δεξιάς για το πώς θα έπρεπε να κινηθεί. Πρώτος ο οποίος χάραξε την αντιπολιτευτική γραμμή, ήταν ο τέως πρόεδρος του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου επέκρινε σφόδρα, δηλώσεις του υπουργού Οικονομικών Μάκη Κεραυνού και στην ουσία έδωσε τον βηματισμό.
Σε αυτό ακριβώς το πλαίσιο ενός ξεχωριστού βηματισμού δυσκολεύει την κατάσταση η παρουσία δύο πληθωρικών πολιτικών προσωπικοτήτων Αναστασιάδη - Αβέρωφ που θέλουν να έχουν λόγο, ρόλο και μεταξύ τους έχουν πλήρως διαφορετική προσέγγιση για το πού πρέπει να πάει το κόμμα. Η Αννίτα Δημητρίου δεν είχε πάρει μέχρι τώρα θέση στο στρατόπεδο του ενός ή του άλλου, αλλά κατάφερε με μαεστρία να θεωρείται πολιτικό τέκνο και των δύο. Σήμερα, από τη θέση της Προέδρου θα πρέπει είτε να παραμερίσει τους δύο και να χαράξει γραμμή ή να τελεί σε σύγχυση μεταξύ δύο διαφορετικών φιλοσοφιών. Υπό την κηδεμονία ενός τέως ήταν εν πολλοίς ο Άντρος Κυπριανού, όταν είχε διαδεχθεί τον πληθωρικό Δημήτρη Χριστόφια. Είχε συμβεί εν μέρει και στον Αβέρωφ Νεοφύτου, καθώς αρκετές φορές ο Νίκος Αναστασιάδης τον καπέλωνε.
Αβέρωφ ευρωβουλευτής;
Ήδη πάντως διαρρέεται εντόνως το τελευταίο διάστημα πως ο τέως πρόεδρος του ΔΗΣΥ ετοιμάζεται να κατέλθει ως υποψήφιος στις ευρωεκλογές. Ένα τέτοιο σενάριο θα δώσει χώρο στην πρόεδρο του ΔΗΣΥ να χαράξει τη δική της πορεία χωρίς κηδεμόνες και χωρίς ενδεχομένως κάποιον να την περιμένει στη γωνία, για να την αμφισβητήσει. Σίγουρα οι ευρωεκλογές είναι και ένα νέο γήπεδο για τον Αβέρωφ Νεοφύτου να χαράξει την πολιτική του πορεία και ίσως να οργανώσει τη δυναμική του πολιτική επιστροφή. Αυτό που συζητείται ωστόσο είναι το κατά πόσο κάτι τέτοιο θα αποθαρρύνει άλλα ηχηρά ονόματα από το να κατέλθουν στις πολύ κρίσιμες για τη νέα ηγεσία ευρωεκλογές. Όπως σημειώνουν πολιτικοί κύκλοι στόχος του ΔΗΣΥ στις επικείμενες εκλογές είναι να διατηρήσει την πρωτιά του. Όχι μόνο γιατί οι ευρωεκλογές ήταν ανέκαθεν το γήπεδο του ΔΗΣΥ, αλλά και γιατί με αυτό τον τρόπο θα διαλυθούν και οι όποιες πρώιμες σκέψεις πολιτικών προσώπων για ένα νέο κόμμα που θα στεγάσει τους δυσαρεστημένους Συναγερμικούς.
Tρεις σχολές σκέψης κάτω από τη στέγη ενός κόμματος
Για να μπορέσει βεβαίως να ξεκαθαρίσει το πολιτικό αποτύπωμα του Δημοκρατικού Συναγερμού θα πρέπει να ολοκληρωθούν οι εσωκομματικές εκλογές. Ρόλο στο ποια τάση θα υπερισχύσει, αυτή της συγκυβέρνησης, της αντιπολίτευσης, της Αναστασιαδικής τάσης ή της Αβερωφικής, θα παίξει και το ποιος θα εκλεγεί ως δεύτερος τη τάξει.
Η λαϊκή Δεξιά
Ο Ευθύμιος Δίπλαρος είναι ο πρώτος σε σταυρούς προτίμησης βουλευτής στην επαρχία Λεμεσού και εξελέγη κατά την τελευταία εσωκομματική διαδικασία αντιπρόεδρος του κόμματος. Θεωρείται αυτή τη στιγμή ο κατ’ εξοχήν εκπρόσωπος της λαϊκής Δεξιάς και έχει κατά τη δεκαετή θητεία του στο κοινοβούλιο κτίσει ένα σημαντικό δίκτυο με τη βάση. Δεν είναι καθόλου τυχαία η σημειολογία του να τον προτείνουν μέλη του κόμματος και όχι αξιωματούχοι κατά την υποβολή της υποψηφιότητάς του, καθώς ο ίδιος θεωρεί πως προέρχεται από τη βάση του κόμματος. Οι υποστηρικτές του Δίπλαρου κάνουν λόγο για έναν πολιτικό που βρίσκεται δίπλα στον πολίτη, βοηθώντας τον τις κρίσιμες στιγμές, καθώς πολλοί είναι εκείνοι που επικοινωνούν μαζί του, όταν υπάρχουν ζητήματα υγείας. Οι επικριτές του θεωρούν πως και σε αυτόν οφείλεται εν πολλοίς η επικράτηση της πολιτικής των μνημοσύνων, των κηδειών και των γάμων, αλλά και μετατροπή της πολιτικής σε κέντρο εξυπηρέτησης πελατών. Ο Ευθύμιος Δίπλαρος θεωρείται από τα στελέχη που έχουν πολύ στενή σχέση με τον Νίκο Αναστασιάδη και για πολλούς θεωρείται ο εκλεκτός του τέως προέδρου. Σύμφωνα με τα πολιτικά πηγαδάκια, ήταν και ένας από τους λόγους που ο Γιάννης Καρούσος έκανε ένα βήμα πίσω. Το ενδιαφέρον βεβαίως είναι το ποια μπορεί να είναι η θέση του για παραμονή στην αντιπολίτευση ή αν θα γείρει την πλάστιγγα ούτως ώστε το κόμμα να συγκυβερνήσει με τον Νίκο Χριστοδουλίδη. Δημοσίως, ουδέποτε πάντως εξέφρασε την άποψη σύμπλευσης του ΔΗΣΥ με τη νέα κυβέρνηση, ωστόσο πολλά είναι τα στελέχη του ΔΗΣΥ που εκτιμούν πως με τη δική του παρουσία μία συνεννόηση με το Προεδρικό θα είναι πιο εύκολη.
Η Κεντροδεξιά
Ο Μιχάλης Σοφοκλέους είναι εκτελεστικός διευθυντής του Ινστιτούτου Γλαύκος Κληρίδης και πολιτικό τέκνο του Ιωάννη Κασουλίδη. Κατά τη διάρκεια των εσωκομματικών εκλογών έδωσε έμφαση στο σύνθημα «μεγάλος, σοβαρός αυθεντικός Συναγερμός». Θεωρείται εκπρόσωπος της φιλελεύθερης Κεντροδεξιάς και έχει υπογραμμίσει κατά την πολιτική του παρουσία την ευρωπαϊκή ταυτότητα της Κύπρου την ανάγκη να ξεκαθαρίσει η χώρα τη δυτική της προσέγγιση, αλλά και την ανάγκη επίλυσης του Κυπριακού. Την υποψηφιότητά του στηρίζει μία σειρά παλαιότερων στελεχών, όπως οι Ιωάννης Κασουλίδης, Λεόντιος Ιεροδιακόνου και Ισίδωρος Μακρίδης. Τον στηρίζουν οι πρώην υπουργοί Κωνσταντίνος Πετρίδης, Στέφη Δράκου και Αναστασία Ανθούση. Έκπληξη προκάλεσε και η στήριξή του από τον πρώην υπουργό Υγείας Γιώργος Παμπορίδης, ο οποίος έχει ψέξει πρώτος από τις ευρωεκλογές την προσέγγιση του ΔΗΣΥ. Ανεπίσημα θεωρείται βέβαιη και η στήριξή του από τον Αβέρωφ Νεοφύτου. Ο κ. Σοφοκλέους είχε βγει στην πρώτη γραμμή κατά τη διάρκεια του προεκλογικού και θεωρείται ένας από τους πιο έντονους επικριτές του Νίκου Χριστοδουλίδη, με τον οποίο οι σχέσεις τους ουδέποτε ήταν ιδιαίτερα καλές. Σύμφωνα με τους επικριτές του η σκληρή τοποθέτηση απέναντι στον κ. Χριστοδουλίδη ήταν ένας από τους κύριους λόγους της ήττας. Ψυχρές θεωρούνται και οι σχέσεις του με τον τέως Πρόεδρο της Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη. Στο σενάριο εκλογής του θεωρείται βέβαιο ότι θα επιμείνει ώστε ο ΔΗΣΥ να παραμείνει στην αντιπολίτευση. Ενώ τα υπόλοιπα στελέχη αντιμετωπίζουν ακόμη με αμηχανία το πώς το κόμμα θα πρέπει να τοποθετείται απέναντι στη νέα κυβέρνηση, δεν πέρασαν απαρατήρητες οι επικρίσεις του Μιχάλη Σοφοκλέους, πρώτα για την άρον άρον μετακίνηση του Κορνήλιου Κορνηλίου από τη γενική διεύθυνση του υπουργείου Εξωτερικών αλλά και για τον χειρισμό της κυβέρνησης γύρω από το ενδεχόμενο υποψηφιότητας της Κύπρου στον IMO.
Η εθνικοφροσύνη
Ο Σωτήρης Σαμψών είναι πρώην βουλευτής Αμμοχώστου και πρώην αντιπρόεδρος του ΔΗΣΥ. Η κίνησή του να υποβάλει υποψηφιότητα με την οικογένειά του αλλά και με τη συνοδεία του υπασπιστή του Νίκου Σαμψών είχε τη δική της σημασία. Έχει προβάλει το σύνθημα «Πατρίς - Θρησκεία - Οικογένεια», θυμίζοντας σε κάποιους την περίοδο της Χούντας, ενώ για άλλους θεωρήθηκε ότι με αυτό τον τρόπο εκπροσωπεί την εθνικοφροσύνη. Είναι αναμφίβολα εκπρόσωπος μιας σημαντικής τάσης εντός του ΔΗΣΥ, η οποία έχει σκληρή θέση στο Κυπριακό και στο μεταναστευτικό. Είναι ένα ακροατήριο που βρίσκεται με το ένα πόδι εντός του ΔΗΣΥ και με το άλλο στο ΕΛΑΜ. Το ενδεχόμενο εκλογής του κ. Σαμψών θα καταδείξει και την πλεύση που θα έχει το κόμμα σε συγκεκριμένα ζητήματα. Πάντως, ο ίδιος είχε απομακρυνθεί από το κόμμα το τελευταίο διάστημα, διαφωνώντας με χειρισμούς έστω κι αν όπως υποστηρίζει δημοσίως είχε στηρίξει στον πρώτο γύρο τον Αβέρωφ Νεοφύτου.
