Της Μαρίνας Οικονομίδου
Όταν το 2017, ο Άντρος Κυπριανού καλούσε εκτάκτως τα ΜΜΕ σε συνέντευξη Τύπου στην Εζεκία Παπαϊωάννου ανακοινώνοντας το ναυάγιο μεταξύ του ΑΚΕΛ και του Μάικ Σπανού, πολλοί θεώρησαν πως ήταν μία από τις μεγάλες ήττες της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Η απόγνωση ήταν έκδηλη από το χλωμό πρόσωπο του Άντρου Κυπριανού και από το γεγονός ότι ο κατά τα άλλα προσιτός στα ΜΜΕ γ.γ. του ΑΚΕΛ είχε απαγορεύσει διευκρινιστικές ερωτήσεις. Από τις μεγάλες ήττες καθώς η επιλογή Σπανού θεωρήθηκε εκ των υστέρων επιπόλαια κίνηση από ΑΚΕΛικά στελέχη. Οι δύο μεριές δεν είχαν συζητήσει άλλωστε διεξοδικά βασικές θέσεις για να διαπιστώσουν εγκαίρως τις διαφορές, ούτε η γραμματεία μπήκε στον κόπο να ξεσκονίσει τον πρότερο βίο του κ. Σπανού προτού τον παρουσιάσει στα συλλογικά όργανα. Ήταν μία δύσκολη στιγμή για το κόμμα της Αριστεράς καθώς διαπιστωνόταν πως λίγο πριν την κρίσιμη μάχη, έμενε χωρίς επιλογές, καταφεύγοντας στην θαλπωρή και την γνωστή συνταγή Σταύρου Μαλά.
Όλο αυτό το χάος της προηγούμενης πενταετίας ήθελε με κάθε τρόπο να αποφύγει ο Στέφανος Στεφάνου, ξεκινώντας από νωρίς και το ψάξιμο και τη συζήτηση με τα κόμματα του ενδιάμεσου χώρου. Παρά τις διαβεβαιώσεις ότι το ΑΚΕΛ θα βρει εκείνη την υποψηφιότητα που θα νικά, στον δρόμο για τον εκλεκτό βρέθηκαν πολλά εμπόδια, πολλές ανατροπές και προέκυψαν αρκετές ατυχίες. Δύο ονόματα βρίσκονται στη λίστα των επιλογών του, αυτό του Αχιλλέα Δημητριάδη και του Ανδρέα Μαυρογιάννη, καθώς ο Στέλιος Πλατής, ο οποίος είχε μέχρι και τις αρχές της βδομάδας δυναμική, υποχώρησε απότομα, μετά τις αντιδράσεις πολιτικών κύκλων. Στοίχημα για το ΑΚΕΛ είναι μία υποψηφιότητα τόσο όσο ΑΚΕΛική για να συσπειρώσει το κόμμα, αλλά και εκτός του κομματικού βραχίονα για να μπορεί με αυτόν τον τρόπο να κερδίσει της κεντρώες ψήφους, παίρνοντας έτσι το εισιτήριο για τον β’ γύρο. Μέχρι και την τελική απόφαση το κόμμα είναι έτοιμο να ξεσκονίσει το βιογραφικό, τον πρότερο βίο και να ανακαλύψει τυχόν σκελετούς στις ντουλάπες που μπορεί να φέρουν εκ νέου το κόμμα σε δυσκολία.
ΑΧΙΛΛEΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙAΔΗΣ
Ο νομικός του περιουσιακού και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων
Αν κάποιος ξύπνησε το προεδρικό μικρόβιο στον Αχιλλέα Δημητριάδη, αυτό είναι το Πολιτικό Γραφείο του ΑΚΕΛ το 2017. Μέλη της γραμματείας τού είχαν κάνει κρούσει για το short list υποψηφιοτήτων και είχε χάσει παρά μία ψήφο από τον Σταύρο Μαλά όταν το όνομα των δύο μπήκε στη ψηφοφορία του Πολιτικού Γραφείου. Λίγο μετά τις προεδρικές εκλογές είχε ξεκινήσει τις δημόσιες παρεμβάσεις, αλλά και παρασκηνιακές επαφές που καταδείκνυαν πως ενδιαφέρεται να μπει στην κούρσα των προεδρικών εκλογών το 2023. Οι κινήσεις του ΑΚΕΛ να ψάχνει άλλο εκλεκτό πέντε χρόνια αργότερα, φαίνεται πως δεν πτόησαν τον γνωστό νομικό ο οποίος ξεκαθάρισε πως θα μείνει μέχρι τέλους στην κούρσα και θα είναι ανεξάρτητος.
Ο Αχιλλέας Δημητριάδης, γιος του δημάρχου Λευκωσίας Λέλλου Δημητριάδη και γνωστός για τις νομικές νίκες του, έχει σύμφωνα με το ΑΚΕΛ το κατάλληλο αφήγημα ενός καθωσπρέπει υποψηφίου. Ένα προφίλ που μπορεί να μιλήσει στην αστική Λευκωσία –που υπολείπεται το ΑΚΕΛ- αλλά να ικανοποιήσει τα προοδευτικά ένστικτα του ΑΚΕΛικού ακροατηρίου. Το γεγονός ότι εκπροσώπησε τον αρχιτέκτονα Αλέξανδρο Μοδινό στο ΕΔΑΔ και κατάφερε την αποποινικοποίηση της ομοφυλοφιλίας στην Κύπρο θεωρείται σημαντικό κομμάτι για το ΑΚΕΛ και τις θέσεις του στην κοινωνία και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Και στο Κυπριακό, ωστόσο, τα δύο μέρη φαίνεται να συμπλέουν πλήρως ενώ σημαντικές θεωρούνται οι νίκες του στην υπόθεση Τιτίνας Λοϊζίδου αλλά και στο περιουσιακό.
Οι υποστηρικτές
Ο ίδιος έχει την στήριξη της Πρωτοβουλίας για την Αμμόχωστο και την στήριξη της βουλεύτριας του Κινήματος Οικολόγων Αλεξάνδρας Ατταλίδου (είχε μιλήσει πρόσφατα ανοικτά υπέρ της υποψηφιότητας Δημητριάδη σε στελέχη του ΑΚΕΛ) ενώ τόσο ο Χαράλαμπος Θεοπέμπτου όσο και ο Γιώργος Περδίκης (ήταν συμμαθητές στο σχολείο) βλέπουν θετικά τον ίδιο. Από πλευράς του ΑΚΕΛ, ένθερμος υποστηρικτής του ήταν από την αρχή οι Τουμάζος Τσελεπής, Χάρης Καράμανος, Νίκος Ιωάννου ενώ θετικά βλέπει την υποψηφιότητά του η Ελένη Μαύρου και ο Χρύσανθος Ζαννέτος.
Τα ζητήματα
Όμως όσο κι αν στο ΑΚΕΛ θεωρείται η ασφαλής επιλογή, θεωρείται παράλληλα μία αναβίωση της υποψηφιότητας Μαλά. Έχει πιθανότητες να φτάσει μέχρι τον β’ γύρο, όμως υπάρχουν επιφυλάξεις για το κατά πόσο μπορεί να κερδίσει. Οι λόγοι ποικίλλουν. Αυτό που φαίνεται πως προβληματίζει ΑΚΕΛικούς κύκλους είναι η νομικιστική προσέγγιση του Κυπριακού από πλευράς του. Η μονοθεματικότητα φέρεται να μην κερδίζει έδαφος σε μία κοινωνία που έχει ήδη απαξιώσει την πολιτική.
Αυτός ήταν και ο λόγος των γενικότερων επιφυλάξεων στο να υποστηριχθεί από την αρχή καθώς το περιουσιακό από μόνο του δεν κερδίζει εκλογές. Μάλιστα οι καταγγελίες που δέχεται από πολιτικούς κύκλους ότι έχει αξιοποιήσει προς δικό του οικονομικό όφελος τον πόνο των Βαρωσιωτών, θεωρείται πως μπορεί να προκαλέσει πρόβλημα στην υποψηφιότητά του. Ήδη στα πηγαδάκια της Πινδάρου συζητούν τα περί εκπροσώπησης Τ/κ στο ΕΔΑΔ, που ενδεχομένως να αξιοποιηθεί πλήρως στον προεκλογικό εναντίον της υποψηφιότητας Δημητριάδη.
Ο ίδιος μπορεί να συσπειρώσει το ΑΚΕΛ, χωρίς να δημιουργεί προστριβές, μπορεί να κερδίσει την στήριξη προοδευτικών δυνάμεων. Το ερώτημα είναι πόση δυναμική περαιτέρω μπορεί να αποκτήσει στον β΄ γύρο αν τελικά προκριθεί ούτως ώστε να εκλεγεί. Στο ΑΚΕΛ κάνουν ήδη τα μαθηματικά και στα δύο σενάρια. Στο σενάριο με ανθυποψήφιο τον Αβέρωφ Νεοφύτου, υπολογίζεται πως οι υποστηρικτές του Νίκου Χριστοδουλίδη αλλά και το ΔΗΚΟ. Στελέχη του ΔΗΚΟ έχουν ξεκαθαρίσει πως ο Αχιλλέας Δημητριάδης δεν αποτελεί επιλογή για το κόμμα εδώ και καιρό, ενώ οι συναγερμικοί ψηφοφόροι του Νίκου Χριστοδουλίδη θα προτιμήσουν μία δεξιά υποψηφιότητα όπως αυτή του κ. Νεοφύτου.
Στο σενάριο όπου ο ανθυποψήφιός του θα είναι ο Νίκος Χριστοδουλίδης, εκτιμάται ότι ο ΔΗΣΥ θα στραφεί προς τον πρώην στενό συνεργάτη του Νίκου Αναστασιάδη και δηλωμένο Συναγερμικό, Νίκο Χριστοδουλίδη.
ΑΝΔΡEΑΣ ΜΑΥΡΟΓΙAΝΝΗΣ
Ο έμπειρος διπλωμάτης με ευρωπαϊκή προϋπηρεσία
Η είδηση της παραίτησης του Ανδρέα Μαυρογιάννη από τη θέση του διαπραγματευτή, δεν αποτέλεσε κεραυνό εν αιθρία. Ο ίδιος είχε ξεκαθαρίσει άλλωστε από τον Φεβράρη που πέρασε σε συνέντευξή του στον Ανδρέα Κημήτρη στο ΡΙΚ και στην «Κ» πως στο ενδεχόμενο που δεν υπάρξουν κάποιες αλλαγές, τότε δεν έχει λόγο να παραμείνει στη θέση του διαπραγματευτή. Η χρονική συγκυρία, το γεγονός δηλαδή ότι την ίδια στιγμή είχε προταθεί από στο Πολιτικό Γραφείο του ΑΚΕΛ, ήταν αρκετό για να κινητοποιήσει εκείνες τις φωνές που θέλουν όλο αυτό να συνδέεται με τις προεδρικές εκλογές. Η αλήθεια βεβαίως είναι πως αν και το όνομά του ήταν επικρατέστερο όταν άνοιγε η προεδρολογία, υποχώρησε διακριτικά καθώς, όπως ο ίδιος εξομολογήθηκε, κανείς δεν τον γύρεψε. Οι καταστάσεις και το ναυάγιο με το ΔΗΚΟ-που έβλεπε αρνητικά μία τέτοια υποψηφιότητα- τον επαναφέρει δυναμικά.
Ο Ανδρέας Μαυρογιάννης, γνωστός διπλωμάτης, διευθυντής του γραφείου τριών υπουργών Εξωτερικών, ήταν μεταξύ άλλων μόνιμος αντιπρόσωπος της Κύπρου στον οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, πρέσβης στη Γαλλία και μόνιμος αντιπρόσωπος της Κύπρου στις Βρυξέλλες. Μία επαγγελματική πορεία που συνδέεται με το Κυπριακό αλλά και με σοβαρές διασυνδέσεις σε όλους τους πολιτικούς χώρους. Η καλή γνώση του στο κυπριακό, η στενή επαφή του με ΑΚΕΛικά στελέχη επί εποχής Χριστόφια και το γεγονός ότι κινείται δύο κλικ πιο σκληρά στο Κυπριακό από τον Αχιλλέα Δημητριάδη, θεωρείται εντός του ΑΚΕΛ πως μπορεί να συμβάλει στη συνοχή του κόμματος αλλά παράλληλα να αλιεύσει ψήφους από άλλες δεξαμενές. Ισχυρό σημείο στο αφήγημά του ήταν η επιτυχημένη προεδρία της Ε.Ε. η οποία σύμφωνα με κομματικές πηγές του προσέδωσε σοβαρή εμπειρία στη διακυβέρνηση του τόπου καθώς η επίβλεψη όλων των υπουργείων οριζοντίως τον είχε μετατρέψει εκείνο το εξάμηνο σε έναν μικρό κυβερνήτη. Στα θετικά του σημεία μπαίνει και το γεγονός ότι χαίρει εκτίμησης στο εξωτερικό και στα διεθνή φόρα.
Την υποψηφιότητα Μαυρογιάννη μπορεί να μην βλέπει θετικά η ηγεσία του ΔΗΚΟ, υπάρχει ωστόσο μία μερίδα της βάσης που δεν αποκλείει κάτι τέτοιο. Ιδιαίτερα εκείνη η βάση που επιθυμεί συνεργασία με το ΑΚΕΛ. Πολύ καλές σχέσεις διατηρεί με το Κίνημα Οικολόγων με τους οποίους είχε συχνές επαφές για ενημέρωση γύρω από το Κυπριακό και συνεπώς οι Πράσινοι δεν πρόκειται να προαποκλείσουν κάτι τέτοιο. Θετικά βλέπει την υποψηφιότητά του η Άννα Θεολόγου και σίγουρα ο Στέλιος Πλατής καθώς, όπως είπε στην «Κ», είναι έτοιμος να τον στηρίξει. Εντός του ΑΚΕΛ βλέπουν θετικά την υποψηφιότητά του οι Γιώργος Λουκαϊδης –μετά και την απόρριψη της πρότασής του για Πλατή- Χρίστος Χριστοφίδης, Πανίκος Χάμπας, Άριστος Δαμιανού, Γιώργος Γεωργίου.
Όσο όμως κι αν ο Μαυρογιάννης έχει τα χαρακτηριστικά που ταιριάζουν στο ΑΚΕΛ, υπάρχουν πολλές επιφυλάξεις για την θέση του ως διαπραγματευτή. Όπως σημειώνεται, καίγεται το κύριο χαρτί που θα είχε το ΑΚΕΛ απέναντι στην υποψηφιότητα Νίκου Χριστοδουλίδη. Δεν θα μπορούν να καταγγέλλουν δηλαδή τον τέως υπουργό Εξωτερικών για ευθύνες στο Κυπριακό τη στιγμή που ο υποψηφιός τους ήταν διαπραγματευτής του Νίκου Αναστασιάδη και παρών στο κρίσιμο δείπνο του Κραν Μοντάνα που οδήγησε στο ναυάγιο. Τα περί ευθύνης Μαυρογιάννη για το Κυπριακό είναι κάτι που απασχολεί ιδιαιτέρως την Εζεκία Παπαϊωάννου, γιατί είναι το κύριο όπλο με το οποίο θέλουν να κτυπήσουν και τον Αβέρωφ Νεοφύτου αλλά και τον Νίκο Χριστοδουλίδη. Έστω κι αν ο ίδιος έχει αποκαλύψει ότι ο Πρόεδρος μίλησε ανεπίσημα για λύση δύο κρατών, ότι έχει αυξηθεί η αναξιοπιστία της χώρας και έχει προειδοποιήσει για τα τετελεσμένα στην Αμμόχωστο, η μακρά παρουσία του στη θέση του διαπραγματευτή φέρεται να απασχολεί. Ήδη στο ΑΚΕΛ έχουν αρχίσει να κάνουν μαθηματικά για κάθε σενάριο. Ο Ανδρέας Μαυρογιάννης ξεκινά ήδη με την απώλεια ενός ποσοστού από τον προοδευτικό χώρο, δεδομένου ότι ο Αχιλλέας Δημητριάδης θα μείνει μέχρι τέλους. Αυτό ενδεχομένως να του στοιχίσει το εισιτήριο για το β΄ γύρο. Υπάρχει ωστόσο η πεποίθηση πως αν ο έμπειρος διπλωμάτης διασφαλίσει το εισιτήριο, τότε υπάρχουν περισσότερες πιθανότητες προσέλκυσης ψηφοφόρων από τον ευρύτερο χώρο του κέντρου σε σχέση με τον Αχιλλέα Δημητριάδη. Θεωρείται, πως στην περίπτωση που ο ανθυποψήφιος είναι ο Νίκος Χριστοδουλίδης η μάχη θα είναι δύσκολη, όχι όμως τόσο δύσκολη στο σενάριο που ανθυποψήφιος είναι ο Αβέρωφ Νεοφύτου καθώς οι ψηφοφόροι Χριστοδουλίδη και ιδιαίτερα ο κεντρώος χώρος θα συσπειρωθεί γύρω από την υποψηφιότητά του.
Τα χρονοδιαγράμματα του ΑΚΕΛ και οι συναντήσεις
Το ναυάγιο με το ΔΗΚΟ κινητοποίησε το ΑΚΕΛ να προχωρήσει σε έντονες διαβουλεύσεις με τα υπόλοιπα κόμματα. Στην Πορεία Χριστοδούλας ο Στέφανος Στεφάνου ζήτησε από τον Γιάννο Λακκοτρύπη να διευθετήσει αμέσως συνάντηση και αυτή έγινε σε φιλικό επίπεδο την περασμένη Τρίτη. Ο Στέφανος Στεφάνου του έθεσε δύο ονόματα, αυτό του Αχιλλέα Δημητριάδη και του Ανδρέα Μαυρογιάννη σημειώνοντας πως αποτελούν τον προσανατολισμό του κόμματος και ζητώντας του να εκφράσει άποψη για τα δύο ονόματα. Ο Πρόεδρος της ΔΗΠΑ απέφυγε να τοποθετηθεί για τους δύο πολιτικούς άνδρες και επέμεινε στο δεύτερο σκέλος της πρότασής του για κυβέρνηση ευρύτερης αποδοχής. Η σκέψη του Μάριου Καρογιάν είναι να διερευνηθεί το έδαφος της κυβέρνησης ευρύτερης αποδοχής με τα κόμματα της αντιπολίτευσης ΑΚΕΛ, ΔΗΚΟ, ΔΗΠΑ, ΕΔΕΚ, Οικολόγοι. Εκεί μπορούν να οργανωθούν δύο τραπέζια όπου το πρώτο θα επικεντρωθεί σε προγραμματικές συγκλίσεις και το άλλο στην υποβολή ονομάτων από τα οποία θα αποκλείονται κομματικοί αξιωματούχοι. Την ίδια διαδικασία όπως εξήγησε ο Μάριος Καρογιάν στον Στέφανο Στεφάνου, θα κάνει και με τον Αβέρωφ Νεοφύτου με τον οποίο έχουν ήδη κλείσει συνάντηση μετά το Πάσχα. Θα θέσει εκ νέου την πρότασή του για κυβέρνηση ευρύτερης αποδοχής ζητώντας από τον Αβέρωφ Νεοφύτου στην ουσία να αποσυρθεί και να βρουν άλλο υποψήφιο από κοινού, με ΔΗΚΟ, ΔΗΠΑ, ΕΔΕΚ. Ο Στέφανος Στεφάνου πάντως ρώτησε τον Μάριο Καρογιάν αν προτίθεται μαζί με τα υπόλοιπα κόμματα (ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ) να στηρίξουν τον Νίκο Χριστοδουλίδη, με τον Πρόεδρο της ΔΗΠΑ να ξεκαθαρίζει πως δεν είχε καμία απολύτως επαφή με τον τέως υπουργό Εξωτερικών. Πάντως το ΑΚΕΛ έχει ήδη βάλει τα δικά του χρονοδιαγράμματα στο τραπέζι, καθώς μετά το πρώτο δεκαήμερο μέχρι και το τέλος του Μάη θα συνέλθουν οι κομματικές ομάδες βάσης για συζήτηση και μυστική ψηφοφορία επί της πρότασης της Κεντρικής Επιτροπής. Την Κυριακή 5 Ιουνίου θα πραγματοποιηθεί η Παγκύπρια Συνδιάσκεψη του ΑΚΕΛ για λήψη της τελικής απόφασης για τις προεδρικές εκλογές.
