Kathimerini.gr
Σοφία Χρήστου
Τον κώδωνα του κινδύνου κρούει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Μετεωρολογίας επισημαίνοντας πως πλέον υπάρχουν 60% πιθανότητες το φαινόμενο «Ελ Νίνιο» να αναπτυχθεί από τον Μάιο έως το τέλος Ιουλίου και 80% από τον Ιούλιο έως τον Σεπτέμβριο. Πρόκειται για ένα θερμό θαλάσσιο ρεύμα των ωκεανών στον Ειρηνικό, το οποίο οδηγεί στην εκδήλωση καταστροφικών καιρικών φαινομένων σε όλο τον κόσμο.
Και αν πράγματι οι προβλέψεις των δεκάδων μετεωρολογικών σταθμών επαληθευτούν και το κλιματικό φαινόμενο επιστρέψει, τότε θα μιλάμε για πρωτοφανή κύματα καύσωνα αλλά και ένα πιθανότατα νέο ρεκόρ θερμοκρασίας στον πλανήτη.
Αυξημένη ζέστη, ξηρασία ή βροχοπτώσεις
Παρόλο που δεν υπάρχει ακόμα σαφής εικόνα για το πόσο ισχυρό θα είναι το φαινόμενο «Ελ Νίνιο» ή για το πόσο μπορεί να διαρκέσει, ακόμη κι αν πάρουμε το καλό σενάριο, όπου το φαινόμενο είναι ήπιο, και πάλι ενδεχομένως να επηρεαστούν τα πρότυπα βροχοπτώσεων και θερμοκρασίας σε όλο τον κόσμο.
«Η ανάπτυξη ενός “Ελ Νίνιο” θα οδηγήσει πιθανότατα σε νέα έξαρση της παγκόσμιας θέρμανσης και θα αυξήσει την πιθανότητα να σπάσουν τα ρεκόρ θερμοκρασίας», επισήμανε σε δήλωσή του ο Πεττέρι Τάαλας, γενικός γραμματέας του Παγκόσμιου Οργανισμού Μετεωρολογίας (WMO).
Σύμφωνα με τις εκθέσεις του WMO για την κατάσταση του παγκόσμιου κλίματος, το 2016 ήταν το θερμότερο έτος που έχει καταγραφεί ποτέ, λόγω ενός «διπλού χτυπήματος», δηλαδή του “Ελ Νίνιο” και της ανθρωπογενούς θέρμανσης από τα αέρια του θερμοκηπίου.
«Ο κόσμος θα πρέπει να προετοιμαστεί για την ανάπτυξη του “Ελ Νίνιο”, το οποίο συχνά συνδέεται με αυξημένη ζέστη, ξηρασία ή βροχοπτώσεις σε διάφορα μέρη του κόσμου», επισήμανε ο ΓΓ του Παγκόσμιου Οργανισμού Μετεωρολογίας.
«Μία κλιματική κατάρρευση θα είναι πανταχού παρούσα»
Μιλώντας στην «Κ» για το φαινόμενο και πώς αυτό θα επηρεάσει συνολικά τον πλανήτη, ο Μπιλ ΜακΓκουάιρ, ομότιμος καθηγητής γεωφυσικών και κλιματικών κινδύνων στο University College London, αναφέρει πως «το φαινόμενο “Ελ Νίνιο” θα οδηγήσει σε μια σειρά ακραίων καιρικών φαινομένων σε ολόκληρο τον πλανήτη».
Όπως επισημαίνει, το «σημαντικότερο απ’ όλα είναι πως ενδεχομένως θα αυξηθεί και η μέση θερμοκρασία του πλανήτη. Ειδικότερα τα τελευταία πέντε χρόνια, η Γη είναι κατά 1,1°C – 1,3°C θερμότερη από ό,τι ήταν πριν από την προβιομηχανική εποχή. Ωστόσο με την έλευση του φαινομένου “Ελ Νίνιο” είναι πιθανό η θερμοκρασία του πλανήτη να αυξηθεί κατά 1,4°C ή και ακόμη περισσότερο».
«Αυτό πλησιάζει επικίνδυνα στο όριο του 1,5°C, πέρα από το οποίο η κλιματική κατάρρευση γίνεται πανταχού παρούσα και υπεισέρχεται σε κάθε πτυχή της ζωής μας», αναφέρει ο κ. ΜακΓκουάιρ επισημαίνοντας πως οι συνέπειες της κλιματικής κρίσης θα είναι αδύνατο να αγνοηθούν. «Από τη διαθεσιμότητα των τροφίμων και του νερού, μέχρι την αξιοπιστία της ενέργειας και των μεταφορών, η καθημερινότητά μας θα επηρεαστεί σε μεγάλο βαθμό», συμπληρώνει.
Ο μετεωρολόγος και διευθυντής ερευνών στο «Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών», Κώστας Λαγουβάρδος, υποστηρίζει και εκείνος από την πλευρά του πως η πηγή ανησυχίας όλων των ειδικών είναι η επίδρασή που θα έχει το φαινόμενο “Ελ Νίνιο” στην παγκόσμια θερμοκρασία. «Ένα νέο επεισόδιο πιθανότατα θα συνοδευτεί από νέο ρεκόρ θετικών αποκλίσεων της θερμοκρασίας σε παγκόσμιο επίπεδο», τονίζει στην «Κ».
Ωστόσο, δεν αναμένεται όλες οι Ήπειροι να επηρεαστούν το ίδιο από το συγκεκριμένο φαινόμενο, το οποίο εµφανίζεται στον Ειρηνικό Ωκεανό. Επίσης, η επίδραση στις παγκόσμιες θερμοκρασίες συνήθως εξελίσσεται μέσα στο επόμενο έτος από την εμφάνιση του φαινομένου κι έτσι δεν αποκλείεται τα ακραία καιρικά φαινόμενα να εκδηλωθούν πιο μετά στην Ευρώπη και όχι το καλοκαίρι.
Σε αυτό το γράφημα φαίνεται η πρωτοφανής αύξηση της θερμοκρασίας της θάλασσας (SST) παγκοσμίως.
Τι θα συμβεί στην Ευρώπη
Επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει πως η Βόρεια Ευρώπη επηρεάζεται συχνά από χαμηλές θερμοκρασίες κατά την επικράτηση του “Ελ Νίνιο” τους χειμερινούς μήνες και ο Βόρειος Ατλαντικός από ιδιαίτερα υψηλές θερμοκρασίες.
Η επικεφαλής στο Τμήμα Υπηρεσιών Πρόβλεψης Κλίματος στον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό, Γουίλφραν Μουφούμα-Όκια, μιλώντας στην «Κ» περιγράφει τον αντίκτυπο που πιθανώς θα έχει το φαινόμενο στην Ευρώπη.
«Στην Ευρώπη, οι συνέπειες είναι πιο περιορισμένες όσον αφορά το “Ελ Νίνιο”. Ωστόσο το φαινόμενο διαμορφώνει σημαντικά τη θερμοκρασία του επιφανειακού αέρα στη βόρεια Ευρώπη και τις βροχοπτώσεις στη νότια Ευρώπη. Έτσι, εξαιτίας του φαινομένου, ο χειμώνας μπορεί να είναι ευνοϊκός για την Ευρώπη, αλλά μπορεί να προκαλέσει ξηρασία στις χώρες της Μεσογείου».
Από την πλευρά τους, οι επιστήμονες της ευρωπαϊκής υπηρεσίας Copernicus αναμένουν την επικαιροποιημένη εποχιακή πρόβλεψη της υπηρεσίας για το καλοκαίρι, προκειμένου να έχουν μία σαφέστερη εικόνα για το αν θα υπάρχουν «ανωμαλίες» στον καιρό.
«Περιμένουμε την εποχιακή πρόβλεψη της υπηρεσίας στις 10 Μαΐου. Ωστόσο θεωρούμε πως το φαινόμενο “Ελ Νίνιο” θα έχει μικρότερη επίδραση στην Ευρώπη από ό,τι σε πολλά άλλα μέρη του κόσμου. Δεν αναμένουμε άμεσες επιπτώσεις του “Ελ Νίνιο” στην Ευρώπη το καλοκαίρι, όχι μόνο επειδή δεν έχει ακόμη εκδηλωθεί το φαινόμενο, αλλά κι επειδή το κέντρο δράσης είναι αρκετά μακριά κι έτσι δεν θα δούμε τις επιδράσεις του αμέσως», αναφέρει στην «Κ» η Άνκα Μπρούκσο, επικεφαλής επιστήμονας της ομάδας κλιματικών προβλέψεων της Υπηρεσίας Κλιματικής Αλλαγής, «Copernicus».
Οι Έλληνες ερευνητές πάντως είναι επιφυλακτικοί σχετικά με το πώς το φαινόμενο θα επηρεάσει την Ευρώπη, επισημαίνοντας ότι ενδεχομένως να είναι νωρίς για μία έγκαιρη πρόβλεψη.
«Δεν είναι εύκολο να κάνουμε περιοχικές προγνώσεις για την πορεία της θερμοκρασίας και των βροχοπτώσεων σε βάθος μηνών, όπως για παράδειγμα να ανακοινώσουμε ότι το ερχόμενο καλοκαίρι στην Ελλάδα η θερμοκρασία θα κυμανθεί σε ακραία υψηλά ή χαμηλά επίπεδα. Άλλωστε οι κλιματικές μελέτες για τις συνθήκες του παρελθόντος μας δείχνουν τη μέση κατάσταση στην ατμόσφαιρα σε μια μεγάλη χρονική περίοδο, και όχι ότι οι ίδιες καιρικές συνθήκες που επικράτησαν μερικά έτη θα επαναληφθούν αυτούσιες», επισημαίνει από την πλευρά του ο φυσικός – μετεωρολόγος, συνεργάτης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών – meteo.gr, Σταύρος Ντάφης.
