Η κλιματική κατάρρευση οδήγησε την ετήσια παγκόσμια θερμοκρασία πάνω από τον διεθνώς συμφωνημένο στόχο των 1,5 βαθμών Κελσίου για πρώτη φορά το 2024, σύμφωνα με τα στοιχεία από το Σύστημα Copernicus της Ευρωπαϊκής Ενωσης, για την παρακολούθηση της κλιματικής αλλαγής.
Η μέση θερμοκρασία το 2024 ήταν 1,6 βαθμούς Κελσίου πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα, καταγράφοντας ένα άλμα 0,1 βαθμών από το 2023, το οποίο ήταν επίσης ζεστή χρονιά ρεκόρ και αντιπροσωπεύει επίπεδα θερμότητας που δεν έχουν βιώσει ποτέ ξανά οι σύγχρονοι άνθρωποι.
Η υπερθέρμανση αυτή προκαλείται κυρίως από την καύση ορυκτών καυσίμων και οι απώλειες σε ζωές και μέσα διαβίωσης θα συνεχίσουν να κλιμακώνονται σε όλο τον κόσμο έως ότου αντικατασταθούν ο άνθρακας, το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο. Ο στόχος της συμφωνίας του Παρισιού στους 1,5 βαθμούς Κελσίου μετριέται σε επίπεδο μιας ή δύο δεκαετιών, εξηγούν οι επιστήμονες, επομένως ένα μόνο έτος πάνω από αυτό το επίπεδο δεν σημαίνει ότι ο στόχος έχει χαθεί. Ωστόσο, επισημαίνουν, δείχνει ότι η κλιματική κατάσταση έκτακτης ανάγκης συνεχίζει να εντείνεται. Κάθε χρόνος την τελευταία δεκαετία ήταν μεταξύ των 10 πιο θερμών από το 1850, όταν άρχισαν να καταγράφονται στοιχεία.
Τα δεδομένα του Copernicus δείχνουν επίσης ότι ποσοστό 44% των κατοίκων του πλανήτη (επίσης αριθμός ρεκόρ) επηρεάστηκε από ισχυρό έως ακραίο θερμικό στρες στις 10 Ιουλίου 2024 και ότι η πιο ζεστή μέρα στην καταγεγραμμένη ιστορία σημειώθηκε στις 22 Ιουλίου.
Σύμφωνα με τη Δρα Σαμάνθα Μπέρτζες, αναπληρώτρια διευθύντρια του Συστήματος Copernicus, «υπάρχει πλέον εξαιρετικά μεγάλη πιθανότητα να υπερβούμε τον μακροπρόθεσμο μέσο όρο του 1,5 β. Κελσίου. Αυτές οι υψηλές παγκόσμιες θερμοκρασίες, σε συνδυασμό με τα επίπεδα ρεκόρ σε υδρατμούς στην ατμόσφαιρα το 2024, έφεραν πρωτοφανείς καύσωνες και έντονες βροχοπτώσεις, προκαλώντας δυστυχία σε εκατομμύρια ανθρώπους».
Η Δρ Φριντερίκε Οτο, περιβαλλοντολόγος στο Imperial College του Λονδίνου, μίλησε για «ένα χρόνο ακραίων καιρικών φαινομένων που έδειξε πόσο επικίνδυνη είναι για τη ζωή αυτή η αύξηση της θερμοκρασίας κατά 1,5 βαθμούς Κελσίου: Οι πλημμύρες της Βαλένθια, οι τυφώνες των ΗΠΑ, οι τυφώνες στις Φιλιππίνες και η ξηρασία του Αμαζονίου είναι μόνο τέσσερις καταστροφές πέρυσι που επιδεινώθηκαν από την κλιματική αλλαγή. Υπάρχουν πολλά, πολλά άλλα».
«Ο κόσμος δεν χρειάζεται να βρει μια μαγική λύση για να σταματήσουν τα πράγματα να χειροτερεύουν το 2025», είπε επίσης. «Γνωρίζουμε ακριβώς τι πρέπει να κάνουμε: να απομακρυνθούμε από τα ορυκτά καύσιμα, να σταματήσουμε την αποψίλωση των δασών και να κάνουμε τις κοινωνίες πιο ανθεκτικές».
Οι εκπομπές άνθρακα το 2024 εκτιμάται ότι σημείωσαν νέο ρεκόρ, πράγμα που σημαίνει ότι δεν υπάρχει ακόμη ένδειξη της μετάβασης από τα ορυκτά καύσιμα που υποσχέθηκαν τα έθνη του κόσμου στη διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα στο Ντουμπάι τον Δεκέμβριο του 2023.
Η επόμενη μεγάλη ευκαιρία για δράση έρχεται τον Φεβρουάριο, όταν οι χώρες πρέπει να υποβάλουν νέες δεσμεύσεις για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στον ΟΗΕ.
Υδρατμοί και τυφώνες
Ο θερμότερος αέρας συγκρατεί περισσότερους υδρατμούς στην ατμόσφαιρα και το επίπεδο ρεκόρ που κατέγραψε το Copernicus το 2024 είναι σημαντικό, καθώς αυξάνει τα ακραία φαινόμενα βροχοπτώσεων και τις πλημμύρες. Συνδυάζεται επίσης με τις υψηλές θερμοκρασίες της επιφάνειας της θάλασσας, οι οποίες τροφοδοτούν μεγάλες καταιγίδες, τροφοδοτώντας καταστροφικούς τυφώνες και τυφώνες. Ο μέσος άνθρωπος εκτέθηκε πέρυσι σε επιπλέον έξι εβδομάδες επικίνδυνων καυτών ημερών, εντείνοντας τον θανατηφόρο αντίκτυπο των καυσώνων σε όλο τον κόσμο.
Σύμφωνα με τον καθηγητή Τζοέρι Ροτζέλι του Imperial College του Λονδίνου, «κάθε κλάσμα ενός βαθμού -είτε 1,4 βαθμοί, είτε 1,5 είτε 1,6- προκαλεί μεγαλύτερη βλάβη στους ανθρώπους και τα οικοσυστήματα, υπογραμμίζοντας τη συνεχιζόμενη ανάγκη για φιλόδοξες περικοπές εκπομπών. Το κόστος της ηλιακής και αιολικής ενέργειας μειώνεται ραγδαία και είναι πλέον φθηνότερο από τα ορυκτά καύσιμα σε πολλές χώρες».
Και ο καθηγητής Αντριου Ντέσλερ, επιστήμονας του κλίματος στο Texas A&M University στις ΗΠΑ, σημείωσε: «Κάθε χρόνος για το υπόλοιπο της ζωής σας θα είναι ένας από τους πιο καυτούς. Αυτό, με τη σειρά του σημαίνει ότι το 2024 θα καταλήξει να είναι ένα από τα πιο κρύα χρόνια αυτού του αιώνα».
Πηγή: The Guardian
