Πολλοί μπορεί να νομίζουν ότι η έννοια της προσφοράς ενός δώρου είναι ένα καθαρά ανθρώπινο χαρακτηριστικό. Ωστόσο, φαίνεται ότι πολλά ζώα έχουν επίσης τη συνήθεια να ανταλλάζουν δώρα, συχνά για ερωτικούς, ακόμα και αλτρουιστικούς σκοπούς.
Αν μέσα στις γιορτές απογοητευτείτε από τα δώρα που θα πάρετε, τουλάχιστον σκεφτείτε ότι δεν είστε μια θηλυκή σκορπιόμυγα. Αν ήσασταν, τότε το καλύτερο δώρο που θα μπορούσατε να περιμένετε για τα Χριστούγεννα θα ήταν μια μπάλα σάλιου από τον έρωτα της ζωής σας. Οι θηλυκές σκορπιόμυγες, ωστόσο, απολαμβάνουν τόσο πολύ αυτό το δώρο που ανταμείβουν τους μνηστήρες τους με την ευκαιρία να ζευγαρώσουν μαζί τους.
Αντίστοιχου τύπου δώρα έχουν παρατηρηθεί στα σαλιγκάρια, τους γαιοσκώληκες, ακόμα και τα καλαμάρια. Είναι γνωστό επίσης ότι και τα πτηνά ανταλλάσσουν τα δικά τους δώρα.
Φωτ.: Shutterstock
Ωστόσο, το φαινόμενο της προσφοράς του δώρου είναι συνηθέστερο μεταξύ εντόμων και αραχνοειδών. Οι αρσενικοί σκώροι (Zygaena filipendulae), για παράδειγμα, δίνουν στις θηλυκές συντρόφους τους κυάνιο μέσω του σπέρματός τους.
Οι αρσενικές αράχνες (Pisauridae) παρουσιάζουν στις υποψήφιες συντρόφους τους τυλιγμένα θηράματα στα οποία έχουν προσθέσει χημικές ουσίες για να τα κάνουν πιο ελκυστικά. Αν η θηλυκή αράχνη αρνηθεί, η αρσενική προσθέτει περισσότερο περιτύλιγμα στο δώρο, και στη συνέχεια το προσφέρει ξανά. Μερικές φορές τα αρσενικά προσπαθούν να ξεγελάσουν τα θηλυκά τυλίγοντας αμελητέα θηράματα ή ακόμα και μισοφαγωμένες μπουκιές. Ενώ το θηλυκό είναι απασχολημένο με το ξετύλιγμα του δώρου, το αρσενικό ζευγαρώνει μαζί της. Μια μελέτη διαπίστωσε ότι έως και το 70% των δώρων που δίνονται από αρσενικές αράχνες δεν είναι αυτό που θα έπρεπε.
Αν και ένα αμελητέο δώρο μπορεί να ωφελήσει το αρσενικό βραχυπρόθεσμα, μόλις το θηλυκό το ξετυλίξει και συνειδητοποιήσει ότι έχει εξαπατηθεί, θα απορρίψει την αρσενική αράχνη. Αυτό σημαίνει ότι θα μπορέσει να ζευγαρώσει μαζί της μόνο για ένα σύντομο χρονικό διάστημα.
Φωτ.: Shutterstock
Ορισμένα έντομα προσφέρουν το δώρο της αυτοθυσίας στα θηλυκά με τα οποία θέλουν να ζευγαρώσουν. Κατά τη διάρκεια του ζευγαρώματος, ο αρσενικός γρύλος αφήνει το θηλυκό να τσιμπήσει τα πίσω φτερά του, προσφέροντάς της ακόμα και την αιμολέμφο του (σ.σ. το «αίμα» των εντόμων). Σύμφωνα με μια μελέτη, μόλις τα αρσενικά υπομείνουν αυτό το «ερωτικό δάγκωμα», οι πιθανότητές τους να βρουν άλλη σύντροφο είναι ελάχιστες, επειδή πλέον δεν έχουν την ενέργεια να επιδιώξουν άλλες συνευρέσεις.
Πηγαίνοντας την «αυτοθυσία» ένα βήμα παρακάτω, η αρσενική κόκκινη αράχνη επιτρέπει στο θηλυκό κατά τη διάρκεια της συνουσίας να μασήσει την άκρη της κοιλιάς του μέχρι τελικά να τον φάει ολόκληρο.
Φωτ.: Shutterstock
Τις περισσότερες φορές, τα δώρα έχουν διατροφική αξία, και στοχεύουν στο ζευγάρωμα με το θηλυκό. Ωστόσο, μερικές φορές τα ζώα είναι γνωστό ότι δίνουν δώρα μόνο και μόνο για να ευχαριστήσουν τον παραλήπτη.
Για παράδειγμα, δελφίνια έχουν παρατηρηθεί να δίνουν φαγητό σε ανθρώπους. Υπάρχουν επίσης μαρτυρίες για κοράκια που δίνουν δώρα σε ανθρώπους που τα έχουν βοηθήσει στο παρελθόν. Η αλτρουιστική προσφορά δώρων είναι επίσης κοινή στους μπονόμπο, ένα είδος μεγάλου πιθήκου που μοιράζεται σχεδόν το 99% του DNA του με τον άνθρωπο. Οι παπαγάλοι ανταλλάσσουν επίσης δώρα.
«Στον κόσμο των εντόμων το αρσενικό δίνει το δώρο για να μπορέσει να ζευγαρώσει με το θηλυκό, αλλά τα παπαγαλάκια, για παράδειγμα, ζευγαρώνουν για όλη τους τη ζωή, οπότε δεν πρόκειται για δωροδοκία, αλλά για δώρο άνευ ανταλλάγματος», λέει η Νίκολα Κλέιτον, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Με πληροφορίες από BBC
