Kathimerini.gr
Η ομοσπονδιακή Υπηρεσία των ΗΠΑ για την Προστασία του Περιβάλλοντος (Environmental Protection Agency – EPA) προειδοποίησε σήμερα ότι μια ομάδα από ανθρωπογενείς (human-made) χημικές ουσίες που εντοπίζονται στο πόσιμο νερό, στα καλλυντικά και στις συσκευασίες τροφίμων αποτελεί μεγαλύτερο κίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία από ό,τι πίστευαν μέχρι πρότινος οι Αρχές.
Οι υπερφθοριωμένες αλκυλιωμένες ουσίες (PFAS), όπως ονομάζονται, αποκαλούνται και «παντοτινά χημικά» (forever chemicals) επειδή παραμένουν στο περιβάλλον για χρόνια χωρίς να χάνονται.
Οι εν λόγω ουσίες έχουν ωστόσο συνδεθεί με προβλήματα στειρότητας και θυρεοειδούς καθώς και με αρκετούς τύπους καρκίνου, όπως σημειώνει σε δημοσίευμά της η Washington Post.
«Οι υπερφθοριωμένες αλκυλιωμένες ουσίες (PFAS), οι οποίες περιλαμβάνουν πάνω από 4.700 χημικές ουσίες, αποτελούν ομάδα ανθρωπογενών ουσιών που χρησιμοποιούνται ευρέως και συσσωρεύονται με την πάροδο του χρόνου στους ανθρώπους και στο περιβάλλον. Οι ουσίες αυτές είναι γνωστές και ως “παντοτινά χημικά” καθώς είναι εξαιρετικά ανθεκτικές όταν βρίσκονται στο περιβάλλον και στους οργανισμούς. Μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα υγείας όπως βλάβη στο ήπαρ, παθήσεις του θυρεοειδούς, παχυσαρκία, προβλήματα γονιμότητας και καρκίνο», σημειώνει στην ιστοσελίδα του ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος.
«Οι υπερφθοριωμένες και πολυφθοριωμένες αλκυλιωμένες ουσίες (PFAS) είναι μια πολυμελής οικογένεια χιλιάδων συνθετικών χημικών ουσιών, οι οποίες χρησιμοποιούνται ευρέως σε όλο το φάσμα της κοινωνίας και εντοπίζονται στο περιβάλλον. Όλες τους περιέχουν ενώσεις άνθρακα-φθορίου, οι οποίες είναι μια από τις ισχυρότερες χημικές ενώσεις στην οργανική χημεία. Αυτό σημαίνει ότι διασπώνται δύσκολα τόσο κατά τη διάρκεια της χρήσης τους όσο και όταν βρεθούν στο περιβάλλον. Επίσης, οι περισσότερες PFAS μεταφέρονται εύκολα στο περιβάλλον, καλύπτοντας μεγάλες αποστάσεις μακριά από την πηγή απελευθέρωσής τους. Η μόλυνση των υπογείων υδάτων, των επιφανειακών υδάτων και του εδάφους από τις PFAS είναι φαινόμενο το οποίο παρατηρείται συχνά. Ο καθαρισμός των ρυπασμένων τοποθεσιών είναι τεχνικά δύσκολος και δαπανηρός. Εάν οι απελευθερώσεις συνεχιστούν, θα εξακολουθήσουν να συσσωρεύονται στο περιβάλλον, το πόσιμο νερό και τα τρόφιμα», σημειώνει στην ιστοσελίδα του ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Χημικών Προϊόντων.
Αξιωματούχοι της αμερικανικής ομοσπονδιακής Υπηρεσίας για την Προστασία του Περιβάλλοντος (Environmental Protection Agency – EPA) αξιολόγησαν δύο από τα πιο συνηθισμένα από αυτά τα χημικά, τα PFOA και PFOS. Σύμφωνα με όσα ανακοίνωσαν σήμερα, η δια βίου έκθεση ακόμη και σε πολύ χαμηλά επίπεδα αυτών των χημικών (0,004 και 0,02 μέρη ανά τρισεκατομμύριο) μπορεί να θέσει σε κίνδυνο το ανοσοποιητικό και το καρδιαγγειακό σύστημα και να προκαλέσει προβλήματα στην κύηση.
Αξίζει να σημειωθεί ωστόσο ότι παλαιότερες οδηγίες τοποθετούσαν τα θεωρούμενα ως ασφαλή επίπεδα συγκέντρωσης αυτών των χημικών ουσιών πολύ υψηλότερα, στα 70 μέρη ανα τρισεκατομμύριο. Όπως φαίνεται ωστόσο πλέον, ακόμη και πολύ χαμηλότερες συγκεντρώσεις μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα στην ανθρώπινη υγεία.
Ειδικά στις ΗΠΑ, κάποιες από τις κοινότητες που έχουν πληγεί περισσότερο από τη μόλυνση με τέτοιου τύπου χημικά είναι αυτές που βρίσκονται κοντά σε στρατιωτικές βάσεις, όπου επί δεκαετίες χρησιμοποιούνταν αφροί με υπερφθοριωμένες αλκυλιωμένες ουσίες PFAS για λόγους πυρόσβεσης.
«Οι σημερινές ανακοινώσεις θα έπρεπε να αποτελέσουν καμπανάκι για τους καταναλωτές και τις ρυθμιστικές Αρχές… Πρέπει να κινηθούμε πολύ πιο γρήγορα με στόχο να μειώσουμε δραματικά την έκθεση σε αυτές τις τοξικές χημικές ουσίες», δηλώνει η Melanie Benesh της ΜΚΟ Environmental Working Group, μιλώντας στην Washington Post.
Με πληροφορίες από Washington Post, EEA, ECHA
