Οι επιστήμονες κατέγραψαν μια φαινομενικά αλλόκοτη συμπεριφορά ενός χταποδιού στο εργαστήριο, την οποία σε πρώτη ανάγνωση αποδίδουν στην πιθανότητα να έβλεπε… εφιάλτη.
Κατά τη διάρκεια ενός μήνα, οι ερευνητές παρακολουθούσαν το χταπόδι που φαινόταν να ξυπνάει από έναν ήρεμο ύπνο και να στριφογυρίζει, σε μια συμπεριφορά που έμοιαζε σχεδόν σαν το μαλάκιο να πάσχει από κάποιου είδους διαταραχή του ύπνου.
Οι επιστήμονες έχουν κάποιες εξηγήσεις, αλλά επιφυλάσσονται για βεβαιότητες και γρήγορες ερμηνείες, καθώς το πεδίο της γνώσης του εγκεφάλου των χταποδιών είναι εν πολλοίς αχαρτογράφητο.
Ομως πράγματι έβλεπε εφιάλτες το χταπόδι; Οι επιστήμονες έχουν κάποιες εξηγήσεις, αλλά επιφυλάσσονται για βεβαιότητες και γρήγορες ερμηνείες της συμπεριφοράς του, την οποία πάντως χαρακτήρισαν ασυνήθιστη.
To υλικό από το εργαστήριο στο Πανεπιστήμιο Ροκφέλερ της Νέας Υόρκης καταγράφει τέσσερα επεισόδια κατά τα οποία ο Κοστέλο, ένα χταπόδι insularis, ενώ φαίνεται να κοιμάται ήσυχα στο ενυδρείο του, ξαφνικά αρχίζει να κουνά τα πλοκάμια του με μανία. Σε δύο από αυτά τα επεισόδια ο Κοστέλο εκτοξεύει μελάνι στο νερό – κάτι που αποτελεί συνήθη μηχανισμό άμυνας απέναντι στους θηρευτές του.
«Για όλες τις μελέτες που έχουμε πραγματοποιήσει σε χταπόδια και σε άλλα κεφαλόποδα, υπάρχουν πολλά ακόμη που δεν γνωρίζουμε» σημειώνει ο Ερικ Ράμος, μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Βερμόντ.
Σύμφωνα με τα όσα περιγράφουν οι ερευνητές σε προδημοσίευση στο bioRxiv, που δεν έχει αξιολογηθεί προσώρας, κάποιες από τις συμπεριφορές αυτές ομοιάζουν με τις αντιδράσεις των χταποδιών όταν έρχονται σε επαφή με πιθανό κυνηγό τους στη φύση.
Αυτό οδηγεί τους επιστήμονες να εικάσουν πως «το ζώο ίσως αντιδρούσε σε ένα επεισόδιο αρνητικής μνήμης ή παρουσίαζε μια μορφή παραϋπνίας», δηλαδή διαταραχής ύπνου. Ωστόσο, οι ίδιοι παραδέχονται πως δεν μπορούν να εξάγουν βέβαιο συμπέρασμα από την παρατήρησή τους.
«Ηταν πραγματικά αλλόκοτο γιατί φαινόταν σαν να πονάει. Φαινόταν σαν να υποφέρει για μια στιγμή. Κι έπειτα, σηκώθηκε σαν να μην είχε συμβεί τίποτα, συνεχίζοντας κανονικά τη μέρα του», περιγράφει ο Ράμος αναφερόμενος στα συγκεκριμένα επεισόδιο.
Ωστόσο, οι ερευνητές, επικαλούμενοι μια πρόσφατη έρευνα σε άλλο είδος χταποδιού, εξετάζουν το ενδεχόμενο οι ανεξέλεγκτες κινήσεις των πλοκαμιών να μη σχετίζονται με «εφιάλτες» ή αρνητική μνήμη, αλλά να είναι αποτέλεσμα αλλοίωσης του νευρικού συστήματος λόγω ηλικίας.
Σε άλλο είδος χταποδιού, το γιγάντιο του Ειρηνικού (Enteroctopus dofleini), οι ερευνητές διαπίστωσαν προσφάτως σχέση μεταξύ γηρατειών και φθοράς του νευρικού συστήματος, με το μαλάκιο να καταγράφεται σε βίντεο να τινάζει τα πλοκάμια του σαν να μην έχει τον έλεγχο της κίνησής τους, κάτι που οι επιστήμονες υποστηρίζουν πως συνδέεται περισσότερο με την προχωρημένη ηλικία παρά με αμυντική συμπεριφορά απέναντι στους θηρευτές του.
Και πράγματι, ο Κοστέλο, το είδος του οποίου έχει προσδόκιμο ζωής μεταξύ 12 και 18 μηνών, πέθανε λίγο μετά τα επεισόδια αυτά. «Δεν αποκλείω το γήρας να ήταν ένας από τους παράγοντες των επεισοδίων», σημειώνει ο Ράμος.
Είναι πιθανό τέτοιου είδους συμπεριφορές να φαίνονται ασυνήθιστες, αλλά στην πραγματικότητα να μην είναι, επισημαίνουν οι επιστήμονες, δεδομένου του ότι αφενός τα εργαστήρια δεν κινηματογραφούν 24 ώρες το εικοσιτετράωρο τα χταπόδια, αφετέρου πολλά από αυτά θανατώνονται προτού γεράσουν.
Πηγή: LiveScience
