Kathimerini.gr
Δήμητρα Τριανταφύλλου
Δεν πρόλαβε να «χωνέψει» το ακραία ζεστό καλοκαίρι που έζησε με τους ιστορικούς καύσωνες, και ένα εξίσου ασυνήθιστα θερμό φθινόπωρο χτύπησε την Κεντρική και Δυτική Ευρώπη. Εδώ και μια εβδομάδα, η κατάσταση σε πολλές περιοχές της Γαλλίας και της Ισπανίας θύμιζε καλοκαίρι.
Στη Γαλλία, οι αποκλίσεις από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα έφτασαν τους +15 βαθμούς Κελσίου. Ενδεικτικά, η μέγιστη θερμοκρασία στη Νοτιοδυτική Γαλλία έφτασε τοπικά τους 32 βαθμούς Κελσίου, ενώ οι ελάχιστες θερμοκρασίες στην ίδια περιοχή έσπασαν ρεκόρ πολλών ετών καταγράφοντας ελάχιστη τιμή στους 27 βαθμούς Κελσίου.
Οι ίδιες τιμές ρεκόρ, για φθινοπωρινούς μήνες, έκαναν την εμφάνιση τους και στην Ισπανία με το θερμόμετρο να ξεπερνάει τους 30 βαθμούς σε πολλές περιοχές της χώρας και να δείχνει στο Μορόν ντε λα Φροντέρα, στη Σεβίλλη, 35.2 βαθμούς Κελσίου – 10 βαθμοί πάνω από τη συνηθισμένη για την εποχή θερμοκρασία-. Αντίστοιχα, και στη Γερμανία την Παρασκευή 28/10 καταγράφηκαν μέγιστες ημερήσιες τιμές θερμοκρασίας έως 28.7 βαθμοί Κελσίου.
Η πολύμηνη «εμμονή» στις ακραίες θερμοκρασίες
Ο Κωνσταντίνος Λαγουβάρδος, διευθυντής ερευνών στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, χαρακτηρίζει αυτές τις παρατεταμένες και ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες για την εποχή, ως μια «εμμονική συμπεριφορά» του καιρού.
Όπως λέει ο ίδιος: «Δεν πρόκειται για μια συνεχή κατάσταση αλλά για πολύ τακτικά θερμά επεισόδια υψηλών πιέσεων – φαινόμενο αντικυκλώνα όπως ονομάζεται- τα οποία δίνουν αυτές τις πρωτοφανείς θερμοκρασίες. Στην προκειμένη, μια εισβολή θερμότερων αέριων μαζών από τη Δυτική Αφρική κινήθηκε προς τη Δυτική και Κεντρική Ευρώπη. Το να βλέπουμε όμως 30 βαθμούς Kελσίου τέτοια εποχή στην Γαλλία είναι υπερβολικό, γι’ αυτό και η γαλλική μετεωρολογική υπηρεσία χαρακτήρισε αυτή τη ζέστη “εξαιρετική”, “ειδική” περίπτωση. Έχουμε, όπως και το καλοκαίρι, να κάνουμε με ρεκόρ δεκαετιών. Στην ουσία, η Γαλλία συνεχίζει να καταγράφει υψηλές θερμοκρασίες- ρεκόρ από την άνοιξη του 2022, οδεύοντας προς το θερμότερο έτος που έχει καταγράψει ποτέ».
Οι πολίτες της Μαρσέιγ ξεχύθηκαν στους δημόσιους χώρους για να απολαύσουν την ασυνήθιστη ζέστη για Οκτώβριο μήνα | φωτ. AP, Daniel Cole
Στο ερώτημα του αν αυτό που συνέβη αυτές τις ημέρες στην καρδιά της Ευρώπης συνδέεται με την κλιματική αλλαγή, ο κος Λαγουβάρδος απαντά πως η κλιματική κρίση δεν είναι κάτι που μπορεί να ποσοτικοποιηθεί αλλά μια ήδη εξελισσόμενη κατάσταση, μέρος της οποίας φαίνεται ότι είναι και αυτό το ασυνήθιστο επεισόδιο ζέστης. Ο ίδιος μάλιστα, συμπληρώνει, πως στην Ελλάδα, μια παρόμοια εμμονή στις ζεστές θερμοκρασίες χαρακτηρίζει φέτος επί μήνες τη Δυτική Ελλάδα, κάτι που φαίνεται και στον παρακάτω χάρτη (με το σκούρο κόκκινο χρώμα).
φωτ. χάρτη: cimatebook.grΗ θάλασσα της Μεσογείου «ακολουθεί» τις υψηλές θερμοκρασίες
Όπως είναι αναμενόμενο, οι επίμονα υψηλές θερμοκρασίες στη Δυτική και Κεντρική Ευρώπη τους τελευταίους μήνες είχαν αντίκτυπο και στη θερμοκρασία της επιφάνειας της θάλασσας.
Σύμφωνα με τον κο. Λαγουβάρδο, στις αρχές του τελευταίου μήνα του φθινοπώρου, η θερμοκρασία στη θάλασσα της Mεσογείου κυμαίνεται από 18°C μέχρι 26°C. με υψηλές θετικές αποκλίσεις να παρατηρούνται στη Δυτική Μεσόγειο και κυρίως στην Ιβηρική και Βαλεαρική Θάλασσα. Οι αποκλίσεις είναι της τάξης των +2°C με +4°C, πάνω από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα.
φωτ. climatebook.gr
«Το καλοκαίρι που πέρασε είχαμε φτάσει να έχουμε στη Μεσόγειο μέχρι και 5 βαθμούς Κελσίου πάνω από τα κανονικά επίπεδα» λέει στην «Κ» ο κος. Λαγουβάρδος, προσθέτοντας πως αντίθετα, η θερμοκρασία της επιφάνειας της θάλασσας στην Ανατολική Μεσόγειο διατηρήθηκε όλο αυτό το διάστημα στα κανονικά και λίγο χαμηλότερα από τα κανονικά επίπεδα (της τάξης των -1°C με -2°C) κυρίως στην περιοχή του Αιγαίου και του Λιβυκού Πελάγους.
Σύμφωνα με τον έμπειρο μετεωρολόγο, η Ελλάδα λόγω του ανάγλυφού της με τους πολλούς ορεινούς όγκους, συντείνει στο να έχουμε ενίοτε μεγάλες αντιθέσεις θερμοκρασίας ανάμεσα σε Βόρεια και Δυτική χώρα. «Αυτές οι διαφορές οφείλονται επίσης στα μελτέμια, γι’ αυτό είναι και πιο δροσερό το Αιγαίο. Συμβαίνει μάλιστα το εξής: όταν επικρατούν μελτέμια σε Αιγαίο, Αττική και Εύβοια, στα δυτικά της χώρας έχει ζέστη».
Οι απότομες εναλλαγές του καιρού σε όλη την υφήλιο και το κύμα ζέστης στην Ελλάδα
Ενδεικτικό πάντως τη απορυθμισμένης κλιματικά κατάστασης, όπως ήδη τη χαρακτηρίζουν οι επιστήμονες, είναι πως την ώρα που πολλές περιοχές στην Ευρώπη ζουν ένα μικρό καλοκαίρι, στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, ο χειμώνας χτυπά την πόρτα σε πολλές περιοχές των ΗΠΑ, ασυνήθιστα νωρίς.
Πριν από μια εβδομάδα, ένα ισχυρά ψυχρό μέτωπο χτύπησε τα βόρεια Βραχώδη Όρη και τις γύρω περιοχές, οδηγώντας τις θερμές συνθήκες, που επικρατούσαν ως τότε, σε απότομο τέλος. Και εκτός από τις θερμοκρασίες που έπεσαν κατακόρυφα, εμφανίστηκαν και τα πρώτα χιόνια. Η Βόρεια Γιούτα επηρεάστηκε ιδιαίτερα, με τις μέγιστες θερμοκρασίες στο Σολτ Λέικ Σίτι να μειώνονται από 25 βαθμούς Κελσίου στις 21 Οκτωβρίου σε 7 βαθμούς Κελσίου δύο ημέρες αργότερα. Είναι χαρακτηριστικό ότι σύμφωνα με την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία των ΗΠΑ, το χιόνι έφτασε μισό πόδι πάνω από το μηνιαίο κανονικό της περιοχής.
Παρόμοια θεαματική βουτιά της θερμοκρασίας αναμένεται να συμβεί, σύμφωνα με τον κο Λαγουβάρδο και στην μέχρι σήμερα ζεστή Κεντρική και Δυτική Ευρώπη. Όπως εξηγεί: «την ερχόμενη Πέμπτη και Παρασκευή, σε πολλές περιοχές της Αγγλίας και Γαλλίας, οι θερμοκρασίες θα πέσουν κάτω από τα κανονικά επίπεδα. Από τη ζέστη στο έντονο κρύο θα βρεθούν και η Ελβετία, η Αυστρία και η Βόρεια Ιταλία».
Όσο για την Ελλάδα, από σήμερα παίρνει κι αυτή ένα «μερίδιο» από το παραπάνω κύμα ζέστης. Η καλοκαίρια στα καθ’ ημάς θα διατηρηθεί μέχρι και την Παρασκευή, όταν και όπως όλα δείχνουν, θα εμφανιστεί ένα σύστημα με έντονες βροχοπτώσεις.
