ΜΙΡΑ ΡΟΤΖΑΝΑΣΑΚΟΥΛ / THE NEW YORK TIMES
Τις ζώνες που κινδυνεύουν περισσότερο από ακραίες βροχοπτώσεις και ακραίες ξηρασίες αποκαλύπτει νέα έρευνα για τον όγκο νερού στην επιφάνεια της Γης αλλά και στο υπέδαφός της, όπου εντοπίζονται τα σημαντικότερα αποθέματα πόσιμου ύδατος, αναγκαία για την επιβίωση του ανθρώπινου είδους.
Τα στοιχεία αντλήθηκαν από τα δεδομένα δορυφορικής αποστολής της NASA, που εντόπισε διαφοροποιήσεις στη βαρύτητα, ικανές να αναγνωρίσουν διακυμάνσεις στον όγκο νερού ακόμη και κάτω από το έδαφος. «Μέχρι στιγμής δεν διαθέταμε στοιχεία για τα υπόγεια ύδατα στο μεγαλύτερο μέρος του κόσμου. Το πρόγραμμα της NASA άλλαξε τα πράγματα και μας παρέχει δεδομένα από παντού», λέει ο Μάθιου Ροντέλ, υπ’ αριθμόν δύο του διαστημικού κέντρου Γκόνταρντ της αμερικανικής υπηρεσίας διαστήματος.
Σε δημοσίευσή τους τη Δευτέρα στην επιθεώρηση Nature Water, ο δρ Ροντέλ και οι συνεργάτες του ανέλυσαν τα δεδομένα των δορυφόρων και κατέγραψαν 505 «γεγονότα» ακραίας βροχόπτωσης και 551 ακραίας ξηρασίας μεταξύ 2002 και 2021, ιεραρχώντας τα ανάλογα με την ένταση, τη γεωγραφική έκταση και τη διάρκειά τους.
Η έρευνα έδειξε επίσης ότι η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας της Γης ενισχύει το μετεωρολογικό φαινόμενο Ελ Νίνιο, ικανό να επηρεάσει δραστικά τη θερμοκρασία και τη βροχόπτωση σε όλη τη λεκάνη του Ειρηνικού αλλά και πέρα από αυτή. Η τροπική ζώνη υφίσταται ολοένα και πιο έντονες εποχές των βροχών, ενώ οι ηπειρωτικές περιοχές του πλανήτη τείνουν προς την παρατεταμένη ξηρασία. Η περίοδος παρατήρησης των 20 ετών δεν θεωρείται, όμως, επαρκής από την επιστημονική κοινότητα για την άντληση μακροπρόθεσμων προβλέψεων. «Κάθε τέτοια μελέτη θα είναι αναγκαστικά περιορισμένη στην κλίμακά της. Κανείς δεν μπορεί, όμως, να πει ότι μια τέτοια έρευνα δεν είναι χρήσιμη», λέει ο Τζον Φαζούλο, επιστημονικός συνεργάτης του Εθνικού Κέντρου Ατμοσφαιρικών Ερευνών των ΗΠΑ, ο οποίος δεν συμ-μετείχε στη μελέτη της NASA.
Τα δεδομένα του δορυφορικού προγράμματος Grace, όπως ονομάζεται το πρόγραμμα της υπηρεσίας διαστήματος, εμφανίζουν και άλλα μειονεκτήματα. Οι παγκόσμιες μετρήσεις βροχόπτωσης καταγράφονται μία φορά τον μήνα και δημοσιεύονται έτσι με χρονική καθυστέρηση, καθιστώντας την έγκαιρη πρόβλεψη ακραίων φαινομένων σχεδόν αδύνατη. Την ίδια ώρα, η ευκρίνεια των δορυφορικών παρατηρήσεων είναι περιορισμένη, δυσχεραίνοντας την καταγραφή τοπικών φαινομένων με ενδεχόμενες σημαντικές επιπτώσεις.
Η ανάλυση αποκλείει επίσης γεωγραφικές περιοχές, οι οποίες είναι γνωστό ότι υφίστανται μακροπρόθεσμες συνέπειες από την ανθρώπινη δραστηριότητα, ενώ δεν καταγράφει τις επιπτώσεις από την ταχεία τήξη των πάγων στους Πόλους. Οι δορυφόροι της NASA ερεύνησαν, όμως, δειγματοληπτικά μικρές γεωγραφικές ζώνες και επιβεβαίωσαν για παράδειγμα ότι τα υπόγεια ύδατα στην κεντρική Καλιφόρνια εξαντλούνται εξαιτίας της εντατικής γεωργίας.
Η εξαφάνιση των υπόγειων υδάτων παραμένει ελάχιστα μελετημένη από την επιστημονική κοινότητα, παρότι ενδέχεται να σχετίζεται άμεσα με την υπερθέρμανση του πλανήτη. «Οι έντονες βροχοπτώσεις και ξηρασίες θα ενισχυθούν με την κλιματική αλλαγή. Αυτό καθίσταται σαφές από την έρευνα», λέει ο δρ Φαζούλο.
