Οι όρκες, ή φάλαινες-δολοφόνοι, θεωρούνται δεινοί κυνηγοί, γνωστές για τις ευφυείς, αποτελεσματικές, πλην βίαιες τεχνικές τους.
Οπότε, η θέα μιας θηλυκής όρκας με το μικρό ενός άλλου είδους κητωδών, στα ανοιχτά της Ισλανδίας, προκάλεσε τεράστια έκπληξη στους επιστήμονες.
«Είδα αμέσως πως υπήρχε κάτι αλλόκοτο σε όλο αυτό» λέει η Μαρί Τερέζ Μρούστσοκ, που δουλεύει ως ανιχνεύτρια στο σκάφος παρατήρησης φαλαινών Láki Tours.
Αρχικά, το πλήρωμα του πλοιαρίου πίστεψε πως επρόκειτο για μωρό της ίδια της όρκας, όμως οι φωτογραφίες επιβεβαίωσαν τις υποψίες της Μρούστσοκ πως το θηλυκό, ονόματι Sædís, έμοιαζε να προσέχει ένα νεογέννητο φάλαινας πιλότου.
Το μοναδικό αυτό θέαμα καταγράφηκε κοντά στο Snæfellsnes, δυτικά της Ισλανδίας, τον Αύγουστο του 2021 και πλέον αποτελεί το θέμα μιας μελέτης με επικεφαλής της Μρούστσοκ που δημοσιεύτηκε προσφάτως στην Canadian Journal of Zoology.
«Είναι ένα άλλο επίπεδο ενσυναίσθησης που βλέπουμε σε αυτά τα ζώα, αν είναι ικανά να φροντίσουν ένα άλλο είδος» λέει η Μρούστσοκ, που είναι επικεφαλής της ΜΚΟ Orca Guardians Iceland και ερευνήτρια στο Κέντρο Έρευνας Iceland Nature Research.
Το ερώτημα που οι ερευνητές δεν κατέστη εφικτό να απαντήσουν, είναι αν το μωρό υιοθετήθηκε από την όρκα, λόγω απώλειας της μαμάς του ή εγκατάλειψής του, ή αν η Sædís το έκλεψε από τους γονείς του.
«Υπάρχουν πολλές πιθανότητες… όμως, αυτό που μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα είναι πως το θηλυκό έδειξε προστατευτική συμπεριφορά προς το μωρό φαλαινάκι πιλότο» εξηγεί η Μρούστσοκ.
Το νεογέννητο εθεάθη να κολυμπά ακριβώς δίπλα στην όρκα, που σημαίνει πως το έσερνε μαζί της και χρειαζόταν λιγότερη ενέργεια για να κολυμπήσει. Άγνωστο παραμένει αν βρισκόταν δίπλα της με τη θέλησή του και αν και για πόσο παρέμεινε μαζί της.
Το αλλόκοτο ζευγάρι καταγράφηκε να κολυμπά παρέα για 21 λεπτά, ενώ συνοδευόταν από άλλες δύο ενήλικες όρκες, τη θηλυκή Dragonfly και την αρσενική Zale που συχνά εμφανίζονται μαζί. Οι δύο αυτές όρκες φάνηκαν να ανέχονται το μικρό, αν και επίσης άγνωστο παραμένει αν υπήρξε αλληλεπίδραση μεταξύ τους.
Οι όρκες και οι φάλαινες πιλότοι έχουν παρόμοιες κοινωνικές δομές, σχηματίζοντας ισχυρούς, μακρόχρονους δεσμούς μεταξύ μητέρας και παιδιού, ως εκ τούτου οι ερευνητές πιστεύουν πως η φροντίδα μεταξύ ατόμων των δύο ειδών θα μπορούσε να είναι εφικτή.
Η Sædís με το φαλαινάκι πιλότο – Πηγή: Canadian Journal of Zoology
Στα εννέα χρόνια που οι ερευνητές παρακολουθούν τη Sædís, δεν είχε δικό της παιδί, οπότε είναι απίθανο να μπορεί να έχει γάλα για να μεγαλώσει το μωρό.
Σύμφωνα με μία θεωρία των επιστημόνων, η οποία ωστόσο δε στηρίζεται με αποδείξεις, είναι πως η όρκα ίσως βίωσε αποβολή ή έχασε το νεογέννητό της λίγο πριν τη συνάντηση με το μωρό άλλης φάλαινας, το οποίο και είδε ως υποκατάστατο.
Οι όρκες και οι φάλαινες πιλότοι είναι γνωστό πως ανταγωνίζονται και αλληλοκυνηγιούνται, σύμφωνα με τους επιστήμονες πιθανώς για τροφή – και στην περίπτωση της Ισλανδίας, τις ρέγγες ή τα σκουμπριά του Ατλαντικού.
«Αν ήταν αρπαγή ή απαγωγή, ίσως εξηγεί με κάποιο τρόπο γιατί οι φάλαινες πιλότοι συχνά παρατηρούνται να κυνηγούν για να διώξουν τις όρκες» λέει ο Ρομπ Λοτ από την οργάνωση Whale and Dolphin Conservation -που δε συμμετείχε στην έρευνα.
Παρότι είναι η πρώτη φορά που παρατηρείται αυτού του είδους η συμπεριφορά από όρκα, έχει καταγραφεί σε άλλα είδη κητοειδών, όπως το κοινό βραχύρρυγχο δελφίνι, το ρινοδέλφινο, η μεγάπτερη του Ινδικού Ωκεανού και η μεγάπτερη φάλαινα του Ινδο-Ειρηνικού, που έχουν θεαθεί να φροντίζουν μικρά άλλων ειδών.
«Όλα είναι πιθανά – η παρακολούθηση των φαλαινών δολοφόνων με έχει διδάξει πως ποτέ δεν ξέρω τι συμβαίνει. Υπάρχει πάντα μυστήριο, υπάρχει πάντα κάτι περισσότερο να μάθεις» λέει η Μρούστσοκ.
Η Sædís εντοπίστηκε και το 2022 να αλληλεπιδρά με φάλαινες πιλότους, όμως εκείνη τη φορά δεν ήταν πια μαζί της το μικρό, με τους επιστήμονες να εικάζουν πως έχει πεθάνει.
Πηγή: Guardian
