ΠΗΓΗ: ΒΒC
Ο μεγαλύτερος χώρος διέλευσης δεινοσαύρων στο Ηνωμένο Βασίλειο ανακαλύφθηκε σε λατομείο στο Οξφορντσάιρ, όπου βρέθηκαν περίπου 200 τεράστια ίχνη, που χρονολογούνται πριν από 166 εκατομμύρια χρόνια.
Τα ίχνη έχουν δημιουργηθεί σε ασβεστολιθικό έδαφος και αποκαλύπτουν το πέρασμα δύο διαφορετικών τύπων δεινοσαύρων, προς δύο διαφορετικές κατευθύνσεις. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι πρόκειται για έναν σαυρόποδα με μακρύ λαιμό (Κητιόσαυρος) και έναν μικρότερο σαρκοφάγο Μεγαλόσαυρο.
Οι μακρύτερες διαδρομές έχουν μήκος 150 μέτρα, αλλά ενδέχεται να αποκαλυφθούν πολύ περισσότερα, καθώς μόνο ένα μέρος του λατομείου έχει ανασκαφεί.
Η Κίρστι Εντγκαρ, παλαιοντολόγος από το Πανεπιστήμιο του Μπέρμιγχαμ, εξηγεί στο BBC ότι «πρόκειται για μια από τις πιο εντυπωσιακές τοποθεσίες από άποψη κλίμακας και από την άποψη του μεγέθους των ευρημάτων».
«Μπορείτε να κάνετε ένα βήμα πίσω στον χρόνο και να πάρετε μια ιδέα για το πώς θα ήταν αυτά τα τεράστια πλάσματα που απλώς περιφέρονται τριγύρω», πρόσθεσε.
Αυτός που τα είδε πρώτος
Τα ίχνη εντοπίστηκαν πρώτη φορά από τον Γκάρι Τζόνσον, εργάτη στο ορυχείο Dewars Farm, ενώ οδηγούσε έναν εκσκαφέα. «Νόμιζα ότι ήταν απλώς μια ανωμαλία στο έδαφος», είπε, δείχνοντας μια κορυφογραμμή όπου λίγη λάσπη είχε ωθηθεί προς τα πάνω υπό την πίεση του ποδιού ενός δεινοσαύρου, πριν από εκατομμύρια χρόνια.
«Μετά βρήκα ένα ακόμα, τρία μέτρα πιο κάτω και μετά άλλο ένα», πρόσθεσε, μιλώντας για τη στιγμή που συνειδητοποίησε πως βρισκόταν στα ίχνη ενός τεράστιου διασκελισμού.
Κοντά στο ορυχείο, τη δεκαετία του 1990, είχε βρεθεί άλλη μια τοποθεσία με παλαιολιθικά ευρήματα, οπότε ο Τζόνσον συνειδητοποίησε ότι αυτά τα εξογκώματα στο έδαφος θα μπορούσαν να είναι ίχνη δεινοσαύρων. «Νόμιζα ότι είμαι ο πρώτος άνθρωπος που τους έβλεπε. Και ήταν τόσο σουρεαλιστικό – μια ανατριχιαστική στιγμή, πραγματικά», είπε στο BBC News.
Στην ανασκαφή, που ξεκίνησε το καλοκαίρι, συμμετέχουν περισσότεροι από 100 επιστήμονες, φοιτητές και εθελοντές. Η ομάδα εντόπισε πέντε διαφορετικά μονοπάτια.
Τέσσερα από αυτά δημιουργήθηκαν από σαυρόποδα, φυτοφάγους δεινόσαυρους. Τα ίχνη τους μοιάζουν λίγο με εκείνα των ελεφάντων, αλλά είναι φυσικά πολύ μεγαλύτερα. Αυτά τα θηριώδη ζώα έφταναν τα 18 μέτρα μήκος.
Το άλλο μονοπάτι πιστεύεται ότι δημιουργήθηκε από έναν Μεγαλόσαυρο.
«Είναι σχεδόν σαν καρικατούρα αποτυπώματος δεινοσαύρου», σύμφωνα με τη Δρα Εμα Νίκολς, παλαιοντολόγο από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης.
Our palaeontologists worked with their counterparts from @UniofOxford to uncover a huge expanse of quarry floor filled with hundreds of different prehistoric footprints on Britain’s ‘dinosaur highway’ https://t.co/UIWhfbCV8y pic.twitter.com/HbbemtftqH
— UniBirmingham News (@news_ub) January 2, 2025
«Είναι αυτό που ονομάζουμε τρι-δακτυλικό τύπωμα. Εχει αυτά τα τρία δάχτυλα των πελμάτων που είναι πολύ, πολύ καθαρά στο ίχνος».
Τα σαρκοβόρα πλάσματα, που περπατούσαν στα δύο πόδια, ήταν ευκίνητοι θηρευτές, εξηγεί η Δρ Νίκολς. «Ολόκληρο το ζώο είχε μήκος 6-9 μέτρα. Ηταν οι μεγαλύτεροι δεινόσαυροι-αρπακτικά που γνωρίζουμε στην Ιουρασική Περίοδο στη Βρετανία».
Το περιβάλλον στο οποίο ζούσαν καλυπτόταν από μια ζεστή, ρηχή λιμνοθάλασσα και οι δεινόσαυροι άφησαν τα αποτυπώματά τους καθώς έτρεχαν πάνω στη λάσπη.
«Κάτι πρέπει να συνέβη για να διατηρηθούν», σύμφωνα με τον καθηγητής Ρίτσαρντ Μπάτλερ, παλαιοβιολόγο από το Πανεπιστήμιο του Μπέρμιγχαμ. «Δεν ξέρουμε ακριβώς τι, αλλά μπορεί μια καταιγίδα να εναπόθεσε ένα φορτίο ιζημάτων πάνω από τα ίχνη και έτσι αυτά να διατηρήθηκαν αντί απλώς να ξεπλυθούν».
Στιγμιότυπο από τη ζωή τους
Η ομάδα μελέτησε λεπτομερώς τα μονοπάτια κατά τη διάρκεια της ανασκαφής. Εφτιαξαν καλούπια και τράβηξαν περισσότερες από 20.000 φωτογραφίες για να δημιουργήσουν τρισδιάστατα μοντέλα τόσο του χώρου όσο και των μεμονωμένων αποτυπωμάτων.
«Το πραγματικά υπέροχο πράγμα με ένα αποτύπωμα δεινοσαύρου, ειδικά αν υπάρχει μια διαδρομή, είναι ότι πρόκειται για ένα στιγμιότυπο στη ζωή του ζώου», εξηγεί ο καθηγητής Μπάτλερ. «Μπορείς να μάθεις πράγματα για το πώς κινούνταν αυτό το ζώο. Μπορείς να μάθεις ακριβώς πώς ήταν το περιβάλλον στο οποίο ζούσε. Ετσι αποκτούμε ένα εντελώς διαφορετικό σύνολο πληροφοριών που δεν μπορούμε να έχουμε από το αρχείο απολιθωμάτων οστών».
Μια περιοχή της τοποθεσίας αποκαλύπτει ακόμη και πού διασταυρώνονταν κάποτε τα μονοπάτια ενός σαυρόποδου και ενός μεγαλόσαυρου.
Τα αποτυπώματα διατηρήθηκαν τόσο καλά, που η ομάδα μπόρεσε να βρει ποιο ζώο πέρασε πρώτο: πιστεύουν ότι ήταν ο σαυρόποδας, επειδή το μπροστινό άκρο του μεγάλου, στρογγυλού αποτυπώματός του είναι ελαφρώς «στριμωγμένο» από εκείνο ενός μεγαλόσαυρου με τα τρία δάχτυλα.
«Το να γνωρίζεις ότι αυτός ο δεινόσαυρος περπάτησε σε αυτήν την επιφάνεια και άφησε ακριβώς αυτό το αποτύπωμα είναι τόσο συναρπαστικό», λέει ο Δρ Ντάνκαν Μέρντοκ από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. «Μπορείς να τον φανταστείς κάπως να κινείται μέσα στη λάσπη, πατώντας και σηκώνοντας τα πόδια του».
Η μοίρα των διαδρόμων δεν έχει ακόμη αποφασιστεί, αλλά οι επιστήμονες εργάζονται με την εταιρεία που εκμεταλλεύεται το λατομείο και την Υπηρεσία Φυσικής Ιστορίας της Αγγλίας (Natural England) για καταστεί δυνατή η διατήρηση της τοποθεσίας για το μέλλον. Πιστεύουν ότι μπορεί να υπάρχουν περισσότερα ίχνη τα οποία απλώς περιμένουν να ανακαλυφθούν.
