ΚΥΠΕ
Το σχέδιο «Φωτοβολταϊκά για Όλους», το οποίο αναμένεται να προκηρυχθεί επίσημα στις αρχές του 2024 και αποσκοπεί στο να βοηθήσει νοικοκυριά να εγκαταστήσουν φωτοβολταϊκό σύστημα χωρίς ίδια κεφάλαια, μπορεί να ενισχυθεί, σε περίπτωση αυξημένης ζήτησης, τόνισε ο Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας Γιώργος Παπαναστασίου.
Ο κ. Παπαναστασίου παρουσίασε την Παρασκευή, ενώπιον της κοινοβουλευτικής Eπιτροπής Oικονομικών τον προϋπολογισμό του Υπουργείου του για το 2024, λέγοντας πως το πρώτο υγροποιημένο φυσικό αέριο για σκοπούς ηλεκτροπαραγωγής αναμένεται να έλθει στην Κύπρο τον Ιούλιο του 2024.
Σε δηλώσεις μετά την συνεδρία και απαντώντας σε ερωτήσεις, ο κ. Παπαναστασίου ανέδειξε το σχέδιο «Φωτοβολταϊκά για Όλους», οι πρόνοιες του οποίου θα παρουσιαστούν την ερχόμενη εβδομάδα, ως το βραχυπρόθεσμο μέτρο που θα βοηθήσει στις προσπάθειες για μείωση του κόστους της ηλεκτρικής ενέργειας.
«Το σχέδιο είναι ολοκληρωμένο, παραμένουν κάποιες τελευταίες πινελιές και θα παρουσιαστεί την ερχόμενη βδομάδα», τόνισε.
Κατά τη συνεδρία τέθηκε το θέμα του κατά κατά πόσον το σχέδιο με συνολικό προϋπολογισμό €30 εκατ. μπορεί να καλύψει τους αιτητές, που δυνητικά μπορεί να ανέλθουν σε 20.000, με τον Υπουργό να δηλώνει πως αν χρειαστεί το σχέδιο μπορεί να ενισχυθεί. Βάσει του κόστους ενός συστήματος φωτοβολταϊκών δυναμικότητας 4,2 Kw, ο προϋπολογισμός του σχεδίου μπορεί να καλύψει 6.000 αιτήσεις.
«Ο προϋπολογισμός που έχουμε θέσει μέσω του Ταμείου ΑΠΕ και ΕΞΕ απευθύνεται σε 6.000 νοικοκυριά. Εάν υπάρχει όμως ανάγκη για περισσότερο αντιλαμβάνεστε το Ταμείο αυτό ενισχύεται συνεχώς με ευρωπαϊκά κονδύλια, μπορεί να ενισχυθεί περαιτέρω (από τα έσοδα) από τους ρύπους που πληρώνει ο καταναλωτής για συμβατική παραγωγή», είπε.
Ιούλιο του 2024 το πρώτο υγροποιημένο ΦΑ
Ο κ. Παπαναστασίου ανέλυσε τα πλάνα του Υπουργείου σχετικά με την αξιοποίηση φυσικού αερίου, λέγοντας ότι το πρώτο φυσικό αέριο που θα εισαχθεί για σκοπούς ηλεκτροπαραγωγής στην Κύπρο θα είναι το υγροποιημένο ΦΑ για το τερματικό της Δημόσιας Επιχείρησης Φυσικού Αερίου (ΔΕΦΑ) στο Βασιλικό.
Όπως είπε, το πλωτό τερματικό αποϋγροποίησης (FSRU) "Προμηθέας" θα παραδοθεί από τον κινέζο εργολάβο εντός Νοεμβρίου ή Δεκεμβρίου, ενώ η προβλήτα είναι υπό κατασκευή και ήδη η τοποθέτηση των πασσάλων έχει ολοκληρωθεί.
Σημείωσε δε ότι η αγορά φυσικού αερίου έχει κηρυχθεί ως αναδυόμενη, ώστε η ΔΕΦΑ, ως ο εισαγωγέας πωλητής, να πωλεί με την ίδια τιμή και στην ΑΗΚ και στους ιδιώτες παραγωγούς.
“Πιστεύω ότι θα υπάρξει αρκετή ελάφρυνση του κόστους ενέργειας, διότι θα φύγει ένα μεγάλο μέρος των ρύπων», είπε ο Υπουργός Ενέργειας, προσθέτοντας ότι το κόστος των δικαιωμάτων ρύπων υπολογίζεται στα περίπου €500 εκατ. το 2024.
Σε ερώτηση για την περίπτωση ανεπάρκειας ρεύματος, ο Διευθυντής της Υπηρεσίας Ενέργειας Χαράλαμπος Ρούσος είπε πως με βάση προκαταρτικές εκτιμήσεις της ΡΑΕΚ μπορεί να σημειωθεί ανεπάρκεια το καλοκαίρι του 2024, όταν μονάδες παραγωγής της ΑΗΚ τεθούν εκτός παραγωγής, ώστε να ρυθμιστούν και να ετοιμαστούν για χρήση ΦΑ. Σημείωσε, ωστόσο, ότι δεν υπάρχει μια τελική εκτίμηση.
Παρεμβαίνοντας, ο κ. Παπαναστασίου κατέστησε σαφές πως αυτό «είναι το χειρότερο σενάριο», υπενθυμίζοντας ότι υπάρχει και σημαντική παραγωγή από ΑΠΕ.
Επείγεται η ΕΝΙ για τον "Κρόνο 2"
Αναφορικά με τις δραστηριότητες στην κυπριακή ΑΟΖ, ο κ. Παπαναστασίου αναφέρθηκε στην επικείμενη γεώτρηση της ΕΝΙ/TotalEnergies στον στόχο «Κρόνος 2» στο τεμάχιο 6, λέγοντας ότι για το σύμπλεγμα των τεμαχίων 6, 7, 10 και 11 εξετάζονται συνέργειες.
Εξετάζονται συνέργειες στο νοτιοδυτικό σύμπλεγμα των κοιτασμάτων, δηλαδή σε "Γλαύκο", "Ζευς" και "Κρόνο", είπε, προσθέτοντας πως «αν συνδεθούν αυτά η ποσότητα μπορεί να δικαιολογήσει οποιαδήποτε κατεύθυνση», είτε προς την Αίγυπτο, είτε προς την Κύπρο.
«Και τα δύο μπορεί να είναι βιώσιμα έργα», είπε, προσθέτοντας πως είναι σε εξέλιξη έρευνα βιωσιμότητας για την περιοχή για μεταφορά αερίου με αγωγό προς το Βασιλικό.
Πάντως, ο κ. Παπαναστασίου ανέδειξε την υψηλή ζήτηση της Αιγύπτου για φυσικό αέριο, λέγοντας πως όλα τα κοιτάσματα της γειτονικής χώρας «είναι άδεια», εκτός από το Ζορ, το οποίο αντιμετωπίζει προβλήματα με ύπαρξη νερού στο κοίτασμα.
«Γιατί θέλει επειγόντως η ΕΝΙ να στείλει αέριο μέσω αγωγού στο Ζορ; Για να το βοηθήσει. Αλλά δεν μας πειράζει διότι εκεί θα έχουμε πώληση πολύ γρήγορη. Γι’ αυτό επισπεύδουμε τις γεωτρήσεις γύρω από τον 'Κρόνο' με την ΕΝΙ να στέλνει γεωτρύπανο τώρα», είπε.
Μέτοχος το κράτος για τον EuroAsia
Αναφορικά με το έργο της καλωδιακής σύνδεσης Κύπρου – Ελλάδας – Ισραήλ EuroAsia Inteconnector, ο κ. Παπαναστασίου ξεκαθάρισε πως το κράτος θα επιλέξει να εισέλθει στο μετοχικό κεφάλαιο του φορέα υλοποίησης και θα διαβουλευθεί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, που στηρίζει το έργο μέσω της διευκόλυνσης "Ενώνοντας την Ευρώπη", προκειμένου να χρησιμοποιήσει τα €100 εκατ. που περιλήφθηκαν ως δάνειο μέσω του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Σημείωσε δε ότι στον προϋπολογισμό του 2024 περιλήφθηκε κονδύλι €25 εκατ. για την είσοδο του κράτους στον φορέα, ενώ τόνισε πως υπάρχει ενδιαφέρον από ιδιώτες επενδυτές από χώρες όπως η Σαουδική Αραβία και το Ισραήλ. Το κόστος της διασύνδεσης, η οποία έχει ήδη λάβει χορηγία από την ΕΕ ύψους €580 εκατ. αυξήθηκε, λόγω των καθυστερήσεων και των αυξήσεων του κόστους των υλικών κατασκευής, στα €1,9 δισ από €1,5 δισ αρχικά. Ο Υπουργός Ενέργειας σημείωσε, ωστόσο, ότι οι όποιες αποφάσεις θα ληφθούν μετά την αξιολόγηση εξωτερικού οίκου, εγνωσμένου κύρους, με τον οποίο συμβλήθηκε η Δημοκρατία.
Ο κ. Παπαναστασίου τόνισε ότι το έργο αυτό θα αντιμετωπίσει το θέμα της ενεργειακής απομόνωσης και της ασφάλειας του ενεργειακού εφοδιασμού.
Την ερχόμενη βδομάδα τα σχέδια για αναβάθμιση του σταθμούς της Δεκέλειας
Εξάλλου, ο κ. Παπαναστασίου είπε ότι την ερχόμενη βδομάδα θα υπάρξει νέα συνάντηση με τη διοίκηση και τη διεύθυνση της ΑΗΚ, η οποία θα παρουσιάσει τα σχέδιά της για αναβάθμιση του ηλεκτροπαραγωγού σταθμού της Δεκέλειας, για την οποία λήφθηκε παρέκκλιση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέχρι το 2029.
«Θα δούμε το σχέδιο της ΑΗΚ. Εμείς πιστεύουμε ότι πρέπει να μπουν μικρές, ευέλικτες μονάδες που να καίνε ντίζελ προς υποστήριξη της παραγωγής», είπε, προσθέτοντας πως ο σταθμός θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί και για χρήση φυσικού αερίου.
€200 εκατ. τα επόμενα πέντε χρόνια για ενεργειακή αναβάθμιση
Εξάλλου, ο Διευθυντής της Υπηρεσίας Ενέργειας ανέφερε ότι έχουν δεσμευτεί γύρω στα €200 εκατ. τα επόμενα χρόνια για ενεργειακή αναβάθμιση, ενώ όσον αφορά τα κτίρια της δημόσιας διοίκησης υπάρχουν κονδύλια από το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, για τα οποία είναι υπεύθυνο το Τμήμα Δημοσίων Έργων.
Τοποθετήσεις βουλευτών
Σε δηλώσεις μετά τη συνεδρία, που διήρκησε πέραν των τριών ωρών, η Πρόεδρος της Επιτροπής, Αναπληρωτής Πρόεδρος του ΔΗΚΟ, Χριστιάνα Ερωτοκρίτου, χαιρέτισε το ότι για πρώτη φορά υπάρχει ξεκάθαρη θέση για έλευση φυσικού αερίου τον Ιούλιο του 2024, καθώς και για την προώθηση του σχεδίου «Φωτοβολταϊκά για Όλους», το οποίο ενισχύει οικονομικά και περιβαλλοντικά την οικονομία του τόπου.
«Είναι πολύ σημαντικό ότι ο Υπουργός Εμπορίου δήλωσε ότι το θέμα για τα κονδύλια δεν αντιμετωπίζεται δογματικά αλλά ανάλογα με τη ζήτηση που θα έχει αυτό το σχέδιο μπορεί να γίνει διεύρυνση και του αριθμού των αιτητών αλλά και του κονδυλίου», είπε.
Ο βουλευτής του ΔΗΣΥ, Ονούφριος Κουλλά, είπε ότι τα σημερινά δεδομένα επιβάλλουν την επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης ως τον μόνο τρόπο για μόνιμη μείωση του κόστους της Ενέργειας στα νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
«Παρά τις αρχικές προσδοκίες και εντυπώσεις, που δημιούργησε η κυβέρνηση για μια νέα ενεργειακή πολιτική, στην πράξη όλα παραμένουν στα όσα σχεδιάστηκαν εδώ και κάποια χρόνια», τόνισε.
Εκ μέρους του ΑΚΕΛ, ο βουλευτής του κόμματος, Κώστας Κώστα, είπε ότι χρειάζεται σωστός σχεδιασμός για την αξιοποίηση του θεματος των υδρογονανθράκων και επέκρινε την προηγούμενη κυβέρνηση ότι αντιμετώπισε το θέμα «περισσότερο ως επικοινωνιακό εργαλείο για εσωτερική κατανάλωση».
Αναφέρθηκε στην καθυστέρηση της ολοκλήρωσης του έργου για την έλευση υγροποιημένου φυσικού αερίου και την καθυστέρηση της μετατροπής του πλοίου σε πλωτό τερματικού επαναεριοποίησης.
«Η καθυστέρηση για χρόνια στην έλευση του φυσικού αερίου για ηλεκτροπαραγωγή οδηγεί κάθε χρόνο στην αύξηση των λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος λόγω των ρύπων που φέτος θα φτάσουν τα €300 εκατ», είπε.
Τέλος, ο βουλευτής της ΔΗΠΑ-Συνεργασία Αλέκος Τρυφωνίδης καλωσόρισε τα φιλολαϊκά, όπως τα χαρακτήρισε, μέτρα που προωθεί η κυβέρνηση και τόνισε τη σημασία του σχεδίου "Φωτολβολταϊκά για Όλους".
«Θεωρούμε ότι το σχέδιο 'Φωτοβολταϊκά για Όλους' θα είναι ίσως ένα από τα καλύτερα σχέδια που έχουν παρουσιαστεί τα τελευταία χρόνια», είπε.
