Του ΑΝΔΡΕΑ ΚΑΡΑΜΗΤΑ
Το πολυσυζητημένο Κυβερνητικό Σχέδιο Χορηγιών για στροφή των πολιτών σε ανανεώσιμες πηγές και εξοικονόμησης ενέργειας σε κατοικίες, για την περίοδο 2024-2025, τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση η οποία θα διαρκέσει μέχρι τις 19 Ιανουαρίου 2024. Το ζήτημα απασχόλησε και τη χθεσινή συνεδρία της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ενέργειας. Τα εμπλεκόμενα μέρη ανέπτυξαν τις θέσεις τους, με τα μέλη της επιτροπής να συμφωνούν πως το σχέδιο παρά το όνομά του δεν καλύπτει όλους τους πολίτες.
Το προφίλ των αιτητών
Υπενθυμίζεται πως η κατηγορία του σχεδίου «Φωτοβολταϊκά για Όλους» αφορά την εγκατάσταση συστημάτων από οικιακούς χρήστες και προνοεί την χορηγία 1.000 ευρώ αρχικά και επιπρόσθετη χρηματοδότηση που θα καλύπτει το υπόλοιπο κόστος μέχρι 4.000 ευρώ. Τα νοικοκυριά που θα συμμετάσχουν στο σχέδιο θα πρέπει να μην έχουν ξεπεράσει σε κατανάλωση ρεύματος τις 6.000 κιλοβατώρες κατά το προηγούμενο έτος, ενώ βάσει των προνοιών του σχεδίου οι χρήστες θα πληρώνουν δόση ύψους 150 ευρώ ανά διμηνία μέσω του λογαριασμού τους στην ΑΗΚ. Έπειτα, τα χρήματα θα καταλήγουν στο Ταμείο ΑΠΕ και ΕΞ.Ε.
Καλές οι προθέσεις αλλά...
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης, οι βουλευτές αναγνώρισαν τις καλές προθέσεις της κυβέρνησης σχετικά με το νέο σχέδιο, ωστόσο ήγειραν ζητήματα τα οποία χρήζουν επίλυσης. Πιο συγκεκριμένα αναφέρθηκε πως το πλαφόν των 6.000 κιλοβατώρων ως ετήσια κατανάλωση φαίνεται να είναι μικρό, αφού η κατανάλωση ρεύματος από πολύτεκνη ή μία τρίτεκνη οικογένεια είναι μεγαλύτερη.
Ακόμη ένα θέμα που απασχόλησε τους βουλευτές είναι το γεγονός πως τα κονδύλια του σχεδίου, τα οποία ανέρχονται στα 30 εκατ. ευρώ, αντιστοιχούν μόνο σε 6.000 αιτήσεις, που σημαίνει πως αν η κυβέρνηση δεν προνοήσει για καταβολή επιπρόσθετων κονδυλίων, το σχέδιο θα σταματήσει. Επιπλέον, προέκυψε ακόμη ένα ζήτημα σχετικά με τα νοικοκυριά, τα οποία δεν θα πληρώνουν τις δόσεις τους. Το υπ. Ενέργειας ξεκαθάρισε πως στη σχετική σύμβαση που θα υπογράφουν οι καταναλωτές θα υπάρχει ρήτρα που θα επιτρέπει στην ΑΗΚ να διακόπτει το ρεύμα που θα προέρχεται από τα φωτοβολταϊκά συστήματα, με αποτέλεσμα ο χρήστης να χρεώνεται με τις παραδοσιακές τιμές ρεύματος. Παρ’ όλα αυτά, αν και ο εκπρόσωπος της ΑΗΚ διαβεβαίωσε πως τεχνικά η Αρχή μπορεί να προβεί σε μία τέτοια ενέργεια, είναι αμφίβολο αν είναι νομικά κατοχυρωμένη για να το πράττει.
Με δηλώσεις του ο πρόεδρος της Επιτροπής Κυριάκος Χατζηγιάννης είπε: «Σίγουρα χρειάζεται με το συγκεκριμένο σχέδιο να βοηθήσουμε τους ευάλωτους πολίτες της χώρας οι οποίοι δεν έχουν το αρχικό κεφάλαιο να επενδύσουν και να έχουν το όφελος της μείωσης του ηλεκτρικού ρεύματος». Επιπλέον, πρόσθεσε ότι «δεν ευσταθεί πως το σχέδιο είναι για όλους, δεν αφορά φωτοβολταϊκά για όλους, αλλά μία στόχευση ενός ελάχιστου αριθμού καταναλωτών και μάλιστα αν υπολογίσουμε πως υπάρχει και περιορισμένο κονδύλι, τότε αφορά τους λίγους».
Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Κώστας Κώστα ανέφερε: «Είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι θα μπορούν πολίτες που δεν έχουν το αρχικό κεφάλαιο, να τοποθετήσουν φωτοβολταϊκά, για αυτό το σχέδιο είναι ένα θετικό βήμα. Έχουμε ζητήσει να προχωρήσει το συντομότερο δυνατό έτσι ώστε το σχέδιο αυτό να δοθεί στον κόσμο όσο πιο σύντομα γίνεται. Βεβαίως, πρέπει να πούμε πως ο τίτλος δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα αφού όταν λέμε ‘Φωτοβολταϊκά για Όλους’ θα έπρεπε να είναι για όλους. Μιλάμε για έξι χιλιάδες δικαιούχους μόνο το 2024 και μάλιστα είναι όποιος προλάβει».
Ο βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων κος Σταύρος Παπαδούρης ανέφερε: «Ενημερωθήκαμε σήμερα στην Επιτροπή Ενέργειας για την ανάρτηση του σχεδίου ‘Φωτοβολταϊκά για Όλους’ και το ξεκίνημα της διαβούλευσης. Αυτό που περιμένουμε από αυτή τη διαβούλευση είναι κάποιες ατέλειες του σχεδίου, οι οποίες έχουν εντοπιστεί, να διορθωθούν έτσι ώστε να προχωρήσουμε σε αυτό που λέμε εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στην πηγή. Από εκεί και κάτω τίθεται το ερώτημα πόσοι τελικά θα επωφεληθούν από αυτό το σχέδιο. Ο τίτλος του σχεδίου ‘Φωτοβολταϊκά για Όλους’ νομίζω δεν ευσταθεί, αφού η πραγματικότητα είναι ότι θα βάλουν μόνο όσα άτομα θα κάνουν την αίτηση και μέχρις ότου εξαντληθεί το κονδύλι που υπάρχει».
Ο βουλευτής της ΕΔΕΚ κος Ηλίας Μυριάνθους δήλωσε: «Η πραγματικότητα είναι ότι ένα σχέδιο το οποίο έχει ελλείψεις και χρειάζεται ουσιαστικές βελτιώσεις γιατί πραγματικά αυτό θα δώσει τα κίνητρα σε όλα τα νοικοκυριά, σε όλο τον πληθυσμό να εγκαταστήσει φωτοβολταϊκά για να έχει φθηνή ενέργεια».
Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ενέργειας συμφώνησε πως θα ξανασυζητήσει το θέμα αφού ολοκληρωθεί η δημόσια διαβούλευση και καταγραφούν όλες οι απόψεις των ενδιαφερομένων από πλευράς κυβέρνησης και της κοινωνίας των πολιτών.
Πάντως, οι ανησυχίες των βουλευτών σχετικά με τον μικρό αριθμό δικαιούχων φαίνεται να είναι δικαιολογημένες, αφού βάσει της τελευταίας καταγραφής της στατιστικής υπηρεσίας, στη χώρα μας υπάρχουν 118.967 κατοικίες. Το συγκεκριμένο σχέδιο αφορά μόνο 6.000 κατοικίες –αριθμός πολύ μικρός σε σχέση με τον πληθυσμό της Κύπρου. Το υπουργείο θα πρέπει μετά τη δημόσια διαβούλευση να κάνει τις αλλαγές εκείνες που χρειάζεται για να μην αποκλείονται από το σχέδιο οι πραγματικά ευάλωτες ομάδες πληθυσμού. Σημαντικό είναι επίσης να εξεύρει κονδύλια για την περαιτέρω ενίσχυση και δημιουργία τέτοιων σχεδίων που θα υποστηρίζουν τους καταναλωτές και θα τους ωθούν σε ενναλακτικές ή βιώσιμες πηγές ενέργειας. Είναι πλέον ξεκάθαρο πως η στροφή μας προς την πράσινη μετάβαση είναι μία πραγματικότητα και το κράτος θα οφείλει να υποστηρίζει τους πολίτες για να πάρουν αυτή την κατεύθυνση.
