ΚΥΠΕ
H επιβολή κυρώσεων κατά οντοτήτων και προσώπων στην Κύπρο δεν στοχεύει την Κύπρο αλλά τους «ολιγάρχες και εμπόρους» που βοηθούν «την πολεμική μηχανή του Κρεμλίνου» στον πόλεμο κατά της Ουκρανίας, τόνισε η Πρέσβειρα των ΗΠΑ στην Κύπρο, Τζούλι Φίσερ, αναγνωρίζοντας μάλιστα πως σε κάποιες περιπτώσεις τα πρότυπα συμμόρφωσης που ακολουθούνται από το κυπριακό τραπεζικό σύστημα είναι υψηλότερα από πολλές άλλες χώρες της ΕΕ.
Η κ. Φίσερ προσφώνησε την Τετάρτη σεμινάριο, στη Λευκωσία, στην παρουσία αξιωματούχων της ΚΤΚ, αξιωματούχων συμμόρφωσης από όλα τα κυπριακά ιδρύματα και αξιωματούχων από τα αμερικανικά Υπουργεία Εξωτερικών, Οικονομικών και Δικαιοσύνης για τις βέλτιστες πρακτικές στο θέμα των κυρώσεων και ελέγχου εξαγωγών.
Στην προσφώνησή της, η Αμερικανίδα Πρέσβειρα αναγνώρισε το έργο των τμημάτων συμμόρφωσης των κυπριακών τραπεζών στη βελτίωση της φήμης του τραπεζικού συστήματος της χώρας στη διεθνή σκηνή, τονίζοντας πως το έργο αυτό αναγνωρίζεται και εκτιμάται στην Ουάσιγκτον.
Κατά το σεμινάριο δόθηκαν στοιχεία για τη σοβαρή μείωση της έκθεσης του τραπεζικού τομέα της Κύπρου στις διεθνείς εργασίες, καθώς και τη μείωση της έκθεσης των τραπεζών σε Ρώσους και Λευκορώσους πελάτες, η οποία αντιστοιχεί σε λιγότερο από 1% των ισολογισμών των τραπεζών από 12,5% το 2014.
Στο χαιρετισμό της, η κ. Φίσερ τόνισε πως εν μέσω του πολέμου στην Ουκρανία τα χρηματοοικονομικά συστήματα και τα τμήματα συμμόρφωσης παίζουν ένα κρίσιμο ρόλο στην παρεμπόδιση «των δράσεων του Κρεμλίνου» και στην επιτάχυνση του τερματισμού «αυτού του τραγικού πολέμου».
«Ενώ οι κυρώσεις μας στοχεύουν σε οντότητες και πρόσωπα στην Κύπρο, δεν στοχεύουμε την Κύπρο, αλλά τους ολιγάρχες και τους εμπόρους όπλων, προϊόντων υψηλής τεχνολογίας και προϊοόντων διπλής χρήσης, οι οποίοι διευκολύνουν τηνστρατιωτική μηχανή του Κρεμλίνου να παράγει εξελιγμένους πυραύλους, αεροσκάφη και βόμβες που χρησιμοποιούνται με καταστροφικά αποτελέσματα κατά αθώων πολιτών στην Ουκρανία», ανέφερε η κ. Φίσερ, προσθέτοντας ότι το κλείσιμο αυτών των δικτύων απαιτεί συνεργασία και ανταλλαγή πληροφοριών.
Ζήτησε από τα τμήματα συμμόρφωσης των τραπεζών να είναι σε συνεχή επαγρύπνηση, αφού, όπως είπε, τα δίκτυα αποφυγής κυρώσεων χρησιμοποιούν διαμετακομιστικά κέντρα στην Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και στην Ασία προκειμένου να μεταφέρουν προϊόντα αλλού, αρχικά σε χώρες που τους επιτρέπεται η εισαγωγή αμερικανικής τεχνολογίας όπως η Κύπρος.
Η κ. Φίσερ σημείωσε ότι τράπεζες σε κάποιες περιπτώσεις έχουν προχωρήσει στο κλείσιμο λογαριασμών προσώπων υψηλού κινδύνου ή και συγγενών προσώπων που περιλήφθηκαν στις κυρώσεις, για να αναγνωρίσει πως δικαιολογείται η προσοχή προκειμένου να μην επηρεαστούν αρνητικά πρόσωπα που δεν έκαναν κάτι παράνομο.
Τόνισε δε πως έχουμε δει κυπριακές τράπεζες να ακολουθούν πρότυπα βέλτιστων πρακτικών, ειδικότερα για την απαγόρευση πελατών που εμπλέκονται στον στρατιωτικό και στο αμυντικό τομέα, κάτι που ευκολύνει τις τράπεζες να κλείσουν αυτούς τους λογαριασμούς.
«Αυτό το πρότυπο υιοθετήθηκε από κυπριακές τράπεζες, κατόπιν εισηγήσεων των τμημάτων συμμόρφωσης και είναι υψηλότερο από πολλές άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης», πρόσθεσε η κ. Φίσερ.
Καταλήγοντας, η Αμερικανίδα διπλωμάτης απευθύνθηκε στους αξιωματούχους συμμόρφωσης, λέγοντας ότι το έργο τους διασφαλίζει όχι μόνο τις τράπεζες στις οποίες εργάζονται, αλλά ολόκληρο τον κυπριακό τραπεζικό τομέα, βελτιώνοντας και εκσυγχρονίζοντας την φήμη του στη διεθνή σκηνή. «Οι προσπάθειές σας αναγνωρίζονται και εκτιμώνται πολύ από την Ουάσιγκτον», σημείωσε.
Από την πλευρά του, ο Μπλέικ Πρίντσετ, Ανώτερος Σύμβουλος στο Αμερικανικό ΥΠΕΞ για θέματα κυρώσεων κατά της χρηματοδότησης απειλών, αναγνώρισε το έργο των τμημάτων συμμόρφωσης ως «εξαιρετικά σημαντικό».
«Όπως έχει σημειώσει η Πρέσβειρα Φίσερ, η χώρα σας έχει κάνει σημαντικά βήματα στη μείωση της μεταφοράς όπλων, σε θέματα παραβίασης κυρώσεων και στις δραστηριότητες ξεπλύματος χρήματος και θέλουμε να εργαστούμε περαιτέρω σε αυτό από κοινού», είπε.
Ο κ. Πρίντσετ επεσήμανε πως μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, τον Φεβρουάριο του 2022, οι ΗΠΑ έχουν επιβάλει κυρώσεις σε πέραν των 5.000 οντοτήτων και προσώπων στην Ρωσία και άλλου, ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει επιβάλει 14 πακέτα κυρώσεων.
Αναγνώρισε ότι το έργο της συμμόρφωσης συνεπάγεται επιπλέον κόστη για τις τράπεζες, για να σημειώσει ότι το πεδίο δεν είναι στατικό, αφού, όπως ειπε, κάθε φορά που επιβάλλουμε κυρώσεις, οι Ρώσοι προσαρμόζονται ψάχνοντας νέους εταίρους. Στο πλαίσιο αυτό αναφέρθηκε στο εκτελεστικό διάταγμα 114, που δίνει την εξουσία επιβολής δευτερογενών κυρώσεων σε ξένα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, τα οποία εμπλέκονται σε σημαντικές συναλλαγές με την ρωσική στρατιωτική βιομηχανία.
Αλλάξαμε την κουλτούρα της συμμόρφωσης
Εξάλλου, ο Διευθυντής της Διεύθυνσης Συμμόρφωσης της Τράπεζας Κύπρου, Μάριος Σκανδάλης ανέφερε πως ιδιαίτερα μετά την οικονομική κρίση του 2013 το τραπεζικό σύστημα, με προεξάρχουσα την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, προχώρησε στην υιοθέτηση μέτρων «που σχεδιάστηκαν όχι απλά για να ενισχύσουν τη λειτουργία της συμμόρφωσης, αλλά και για να αναμορφώσουν την κουλτούρα της οικονομίας και να αποκαταστήσουν την εμπιστοσύνη στο χρηματοοικονομικό σύστημα».
Τα μέτρα αυτά, πρόσθεσε, εισήχθηκαν σε πέντε πυλώνες, όπως την ενίσχυση των κανονιστικού πλαισίου, την ενίσχυση της πολιτικής συμμόρφωσης, καθώς και την ενίσχυση του διαδικαστικού πλαισίου.
Είπε ακόμη ότι η ΚΤΚ σε συνεργασία με άλλους ρυθμιστικούς φορείς έχει σημαντικά ενισχύσει το εποπτικό πλαίσιο που διέπει τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, «με ένα έγκαιρο και προληπτικό τρόπο, ο οποίος στις περισσότερες περιπτώσεις, προπορεύεται από άλλες ευρωπαϊκές χώρες».
Αναφέρθηκε στους πιο αυστηρούς κανονισμούς κατά του ξεπλύματος χρήματος, στις ενισχυμένες διαδικασίες ΚΥC (Know your client), στις απαιτήσεις για εφαρμογή των κυρώσεων, στις υποχρεώσεις πληροφόρησης, καθώς και στο αυστηρότερο πλαίσιο για τους πραγματικούς δικαιούχους. Ο κ. Σκανδάλης επεσήμανε δε ότι η Κύπρος έχει τερματίσει τη λειτουργία των μη διαφανών διαφανείς εταιρειών – κέλυφος, τονίζοντας δε ότι μετά την οδηγία της ΚΤΚ το 2018 «η Κύπρος είχε και συνεχίζει να έχει, πιστεύω, τις πιο σαφείς οδηγίες για τον χειρισμό τέτοιων υποθέσεων».
Πλέον, όπως πρόσθεσε, ο τραπεζικός τομέας παρακολουθεί σε πραγματικό χρόνο τις συναλλαγές και τα χαρτοφυλάκια πελατών έναντι των κυρώσεων, ενώ το προσωπικό στα τμήματα συμμόρφωσης έχει τριπλασιαστεί από 1% του συνολικού προσωπικού σε 3%.
Υπενθύμισε ακόμη τον τερματισμό της σχέσης με διαμεσολαβητές και παρόχους διοικητικών υπηρεσιών και το κλείσιμο πέραν των 160.000 λογαριασμών για αποκλειστικά λόγους συμμόρφωσης, όπως είπε.
Υπογράμμισε ακόμη ότι πέραν από τη συμμόρφωση με τις κυρώσεις της ΕΕ και των Ηνωμένων Εθνών, οι κυπριακές τράπεζες πήραν την «πιο τολμηρή απόφαση» να συμμορφώνονται με τις κυρώσεις των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου (OFAC, OFSI), ενώ αυτές βρίσκονται εκτός των κανονιστικών τους υποχρεώσεων.
«Ας μην ξεχνάμε ότι ο τραπεζικός τομέας, ο οποίος στηριζόταν κυρίως από διεθνείς δραστηριότητες μειώθηκε από οκτώ φορές μεγαλύτερος του ΑΕΠ της Κύπρου σε 3 φορές το ΑΕΠ σήμερα και αυτό οφείλεται στο πιο αυστηρό πλαίσιο που έχουμε υιοθετήσει», είπε.
Αναφέρθηκε τέλος στην αξιοσημείωτη, όπως τη χαρακτήρισε, μείωση του έκθεσης στη Ρωσία και τις πρώην χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, τονίζοντας ενδεικτικά ότι η έκθεση στη Ρωσία και στη Λευκορωσία έχει μειωθεί από 12,5% το 2014 σε λιγότερο από 1%.
