ΚΥΠΕ
Ανησυχίες για το ενδεχόμενο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αποσύρει την επιδότηση των €657 εκατ. για την ηλεκτρική διασύνδεση Κύπρου – Ελλάδας μέσω του Great Sea Interconnector (GSI), εξέφρασε ο Υπουργός Ενέργειας Γιώργος Παπαναστασίου έπειτα από την αρνητική απόφαση της ΡΑΕΚ όπως αρχίσει η επιβολή τέλους στον Κύπριο καταναλωτή από τον Ιανουάριο του 2025 έτσι ώστε ο φορέας υλοποίησης, ΑΔΜΗΕ, να ανακτήσει το κόστος κατασκευής του έργου αξίας €1,9 δισ.
Σε δηλώσεις του στο περιθώριο της ετήσιας Γενικής Συνέλευσης του Συνδέσμου Αγοράς Ηλεκτρισμού, ο κ. Παπαναστασίου είπε ότι ήδη μετά την απόφαση της ΡΑΕΚ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει αντιδράσει λέγοντας ότι η απόφαση της ΡΑΕΚ μπορεί να καταστήσει το έργο μη βιώσιμο. Είπε επίσης ότι υπήρξαν αντιδράσεις από τον ΑΔΜΗΕ ο οποίος είπε ότι το έργο δεν είναι πλέον βιώσιμο, κάτι που, όπως είπε, θα πρέπει να τεκμηριώσει ενώπιον της ΡΑΕΚ, επισημαίνοντας ότι «είναι θέμα χρόνου να υπάρξει και αντίδραση από την ελληνική Κυβέρνηση».
«Εμένα σαν Υπουργό Ενέργειας, με ανησυχεί περισσότερο, όχι η αντίδραση του φορέα υλοποίησης, με ανησυχεί περισσότερο η αντίδραση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία προσφέρει αυτά τα €657 εκατ., είναι αποτέλεσμα της πολιτικής απόφασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να συνδέσει όλα τα κράτη-μέλη ηλεκτρικά ώστε να υπάρχει ένα ενιαίο ηλεκτρικό δίκτυο στην Ευρώπη», είπε και συμπλήρωσε: «Οπόταν σε τέτοια περίπτωση αν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πάρει την απόφαση να αποσύρει αυτά τα €657 εκατ. ουσιαστικά το έργο νεκρώνει».
Για το θέμα αυτό, όπως είπε, θα έχει τηλεδιάσκεψη με την Κομισιόν την ερχόμενη βδομάδα.
Για τις αποφάσεις της ΡΑΕΚ, ο κ. Παπαναστασίου ανέφερε πως αυτό που κάνει τη διαφορά και για το οποίο διεξάγεται η συζήτηση είναι το θέμα του πότε θα ανακτήσει την κεφαλαιουχική δαπάνη ο φορέας υλοποίησης.
«Η ΡΑΕΚ στη συγκεκριμένη απόφαση είπε ότι δεν θα αποδεχθεί την μετακύλιση αυτού του κόστους ή οποιουδήποτε μέρους πάνω στον Κύπριο καταναλωτή ηλεκτρικής ενέργειας από την 1ην Ιανουαρίου του 2025 και δεν υπέδειξε οποιαδήποτε άλλη ημερομηνία, εννοώντας ότι θα επιμένει στο να γίνει αυτή η μετακύλιση αυτού του τέλους ή αυτού του κόστους όταν θα λειτουργήσει η ηλεκτρική διασύνδεση», που είναι το τέλος του 2029.
Τόνισε ωστόσο ότι η ΡΑΕΚ είναι ανεξάρτητος θεσμός, είναι ο ρυθμιστής και ότι υπάρχουν ευρωπαϊκοί κανονισμοί, οπότε η ΡΑΕΚ λειτουργεί σαν ανεξάρτητος θεσμός στην Κυπριακή Δημοκρατία.
«Η κυπριακή Κυβέρνηση», πρόσθεσε, «μπορεί να τοποθετηθεί με οποιοδήποτε τρόπο πιστεύει καλύτερα για τον Κύπριο καταναλωτή, η ΡΑΕΚ έχει πάρει αυτήν την απόφαση, προς το παρόν θα πρέπει να τη σεβαστούμε όλοι και αν υπάρχει οποιαδήποτε διαφοροποίηση θα πρέπει ο ΑΔΜΗΕ να υποβάλει την τεκμηρίωση στην ΡΑΕΑΚ και σε τέτοια περίπτωση η ΡΑΕΚ πιθανόν να αλλάξει αυτήν της την απόφαση. Αλλά χρειάζεται τεκμηρίωση και όχι απλώς επικοινωνιακά να λέμε έξω ότι το έργο είναι μη βιώσιμο».
Απαντώντας σε ερώτηση αν υπήρξαν επαφές με τον Έλληνα ομόλογό του για το θέμα, το οποίο τέθηκε ενώπιον και του Έλληνα Πρωθυπουργού, ο κ. Παπαναστασίου είπε ότι ζητήθηκαν κάποιες διευκρινίσεις από τον Έλληνα Υπουργό Ενέργειας και την Υφυπουργό Ενέργειας, προσθέτοντας ότι «ήταν μόνο διευκρινιστικές (ερωτήσεις) και δεν ήταν θέμα πιέσεων».
Απαντώντας ποιο είναι το κόστος επιβάρυνσης του καταναλωτή, ο κ. Παπαναστασίου είπε ότι φορέας υλοποίησης έχει υποδείξει ένα τέλος για επιχορήγηση από τον Κύπριο καταναλωτή στα 0,6 σεντ την κιλοβατώρα.
«Ακούγεται μηδαμινό, όμως θα πρέπει να τεκμηριωθεί», είπε, προσθέτοντας ότι όταν λειτουργήσει το τέλος του 2029 αυτή η διασύνδεση αυτό το τέλος θα αυξηθεί».
Αλλά, συνέχισε, «τα οφέλη όταν λειτουργήσει αυτή η διασύνδεση θα είναι σαφώς μεγαλύτερα, οπότε θα είναι τελείως ασήμαντο το τέλος που θα χρεώνεται ο Κύπριος καταναλωτής».
Ο κ. Παπαναστασίου υπενθύμισε ακόμη ότι η Ελληνική Ρυθμιστική Αρχή, ΡΑΑΕΥ, έχει αποφασίσει το τέλος που θα εφαρμόζεται στον Έλληνα καταναλωτή από την 1η Ιανουαρίου το 2025 και έχει επίσης υποδείξει ότι αποδέχεται να χρεώνεται ο Έλληνας καταναλωτής 50% - 50% με τον Κύπριο καταναλωτή αντί 63% με 37%.
Τέλος, απαντώντας σε ερώτηση πότε θα ανοίξει η αγορά ηλεκτρισμού, ο κ. Παπαναστασίου είπε ότι μπαίνουμε σε δοκιμαστική περίοδο, θα τα αναφέρει ο Διαχειριστής Συστημάτων Μεταφοράς Κύπρου, τέλος του Δεκεμβρίου 2024 με στόχο να πάμε σε κανονική ανταγωνιστική αγορά τον Ιούλιο του 2025.
