ΚΥΠΕ
Επίσπευση της ετοιμασίας του νομοσχεδίου, που αφορά στη λειτουργία μονάδων φροντίδας ενηλίκων, ούτως ώστε το νομικό πλαίσιο που διέπει τις στέγες ηλικιωμένων να συνάδει με τα σημερινά δεδομένα και να ανταποκρίνεται στις πραγματικές ανάγκες των ενοίκων, ζητά η Επίτροπος Διοικήσεως και Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ως Εθνικός Μηχανισμός Πρόληψης των Βασανιστηρίων, Μαρία Στυλιανού Λοττίδη, μετά από διενέργεια επισκέψεων σε χώρους φιλοξενίας ηλικιωμένων ατόμων.
Σε έκθεσή της, με αφορμή τις επισκέψεις που διενήργησε απροειδοποίητα στις κρατικές στέγες ηλικιωμένων, η Επίτροπος Διοικήσεως εισηγείται την αναβάθμιση/ανακαίνιση των κτιριακών εγκαταστάσεων των κρατικών στεγών που χρήζουν επιδιορθώσεων, με προτεραιότητα στην ανακαίνιση ή/και αντικατάσταση των καταπονημένων χώρων υγιεινής και την πρόσληψη προσωπικού (βοηθοί στεγών) και επαρκής στελέχωση των κρατικών στεγών, προς αποφυγή οποιασδήποτε αχρείαστης ταλαιπωρίας των ενοίκων αλλά και του υφιστάμενου προσωπικού των κρατικών στεγών.
Οι επιτόπιες επισκέψεις πραγματοποιήθηκαν απροειδοποίητα και χωρίς την εκ των προτέρων ενημέρωση ή/και συνεννόηση με τους υπεύθυνους των στεγών
Οι επισκέψεις στις κρατικές στέγες ηλικιωμένων κρίθηκαν αναγκαίες, σύμφωνα με την Έκθεση, λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών των ατόμων που διαμένουν σ’ αυτές, καθώς και της ευαλωτότητάς τους σε πιθανές καταπατήσεις των δικαιωμάτων τους.
Στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων της ως Εθνικός Μηχανισμός Πρόληψης των Βασανιστηρίων (ΕΜΠ), Λειτουργός του Γραφείου της επισκέφθηκε τις κρατικές στέγες ηλικιωμένων « Άγιος Παντελεήμωνας» στη Λεμεσό, στις 19 Φεβρουαρίου 2025, «Άγιος Γεώργιος Β'» στη Λάρνακα, στις 21 Φεβρουαρίου 2025 και «Νεφέλης Ταλιώτη» στην Πάφο, στις 4 Μαρτίου 2025.
Στην Έκθεση σημειώνεται ότι οι υπό αναφορά επιτόπιες επισκέψεις πραγματοποιήθηκαν απροειδοποίητα και χωρίς την εκ των προτέρων ενημέρωση ή/και συνεννόηση με τους υπεύθυνους των στεγών.
Η Επίτροπος Διοικήσεως εισηγείται στην Έκθεσή της διαρκή εκπαίδευση του υφιστάμενου προσωπικού, προγραμματισμό εκδηλώσεων ψυχαγωγίας και δράσεων που θα ανταποκρίνονται ανάγκες των ενοίκων που διαβιούν στις κρατικές στέγες, καθώς επίσης προώθηση εξατομικευμένων πλάνων φροντίδας για τις ιδιαίτερες ανάγκες των ενοίκων και τη δημιουργική απασχόλησή τους, σύμφωνα με την φυσική και πνευματική τους κατάσταση.
Επιπλέον, εισηγείται πλήρη καταγραφή και τήρηση συμπληρωμένων μητρώων, αναφορικά με τις περιπτώσεις χρήσης μέτρων σωματικού περιορισμού.
Σύμφωνα με την κ. Λοττίδου, δεδομένης της νέας προσπάθειας που έχει ξεκινήσει για τον εκσυγχρονισμό του νομικού πλαισίου, εκφράζει τη θέση ότι το αναθεωρημένο νομοσχέδιο θα πρέπει, μεταξύ άλλων, να ρυθμίζει όλες τις πτυχές των δικαιωμάτων των ατόμων που διαμένουν σε όλες τις στέγες ηλικιωμένων, τόσο κρατικές όσο και ιδιωτικές και να ρυθμίζει τον τρόπο λειτουργίας τους και τις παρεχόμενες υπηρεσίες.
«Στη νομοθεσία είναι αναγκαίο να υπάρχει δικαιωματική προσέγγιση στα θέματα που αφορούν στα ηλικιωμένα άτομα, με κεντρικό άξονα τον άνθρωπο και μια προσέγγιση βασισμένη στα ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά και των εξατομικευμένων αναγκών τους», αναφέρει.
Παράλληλα, σημειώνει ότι το εν λόγω νομοθετικό πλαίσιο θα πρέπει να στηρίζεται και από άλλες νομοθεσίες που θα ρυθμίζουν διαφορετικά, αλλά εξίσου σημαντικά ζητήματα, όπως η λειτουργία δομών ψυχικής υγείας και κέντρων αποκατάστασης, για αποφυγή ταυτόχρονης διαμονής ηλικιωμένων είτε με ψυχικά ασθενείς ή ασθενείς που υποβάλλονται σε αποθεραπεία.
Για το λόγο αυτό, προσθέτει, απαιτείται και η παράλληλη συνεργασία με άλλα αρμόδια Υπουργεία και Υπηρεσίες, όπως το Υπουργείο Υγείας και οι Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας.
Σημειώνεται ότι η Έκθεση υποβλήθηκε στην Υφυπουργό Κοινωνικής Πρόνοιας, ως αρμόδια αρχή, σύμφωνα με το άρθρο 9 του Ν. 2(ΙΙΙ)/2009 για προβληματισμό και τις δικές της ενέργειες στη βάση των εισηγήσεων της, ενώ αντίγραφο της Έκθεσης κοινοποιήθηκε, επίσης, στη Διευθύντρια των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας για ενημέρωση και τυχόν δικές της ενέργειες στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων της.
