REUTERS, CNBC
Σε καταφύγιο των ολιγαρχών και όσων πλούσιων Ρώσων έχουν υποστεί τις κυρώσεις της Δύσης τείνει να εξελιχθεί η Τουρκία, που προσβλέπει εμφανώς σε επενδύσεις του ρωσικού κεφαλαίου. Κάποιοι αναλυτές προειδοποιούν, όμως, πως η τακτική της αυτή είναι κοντόφθαλμη και εγκυμονεί κινδύνους για την παραπαίουσα οικονομία της.
Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, είπε το Σάββατο ότι είναι ευπρόσδεκτοι στην Τουρκία όσοι Ρώσοι ολιγάρχες ενδιαφέρονται να έρθουν είτε ως τουρίστες είτε ως επενδυτές. Είχε προηγηθεί δήλωση του Τούρκου προέδρου πως «ορισμένες ομάδες κεφαλαιούχων» θα μπορούσαν «να τοποθετήσουν τα περιουσιακά τους στοιχεία εδώ σε εμάς». Ήταν προφανής η αναφορά του Ταγίπ Ερντογάν στην άφιξη πολυτελών θαλαμηγών Ρώσων ολιγαρχών. Ανάμεσά τους οι δύο πολυτελείς θαλαμηγοί και το ιδιωτικό αεροσκάφος του Ρομάν Αμπράμοβιτς, που κατέφθασαν προ ημερών στην Τουρκία.
Οι πολυτελείς θαλαμηγοί και τα κεφάλαια πλούσιων Ρώσων μπορούν να τονώσουν προσωρινά την τουρκική οικονομία που υποφέρει από έναν πληθωρισμό ύψους 54,4% και ένα νόμισμα σε συνεχή διολίσθηση, ενώ τους τελευταίους μήνες βυθίζεται σε κρίση. Παράλληλα, όμως, εγκυμονούν τον κίνδυνο να υπονομεύσουν τις εξωτερικές σχέσεις της Τουρκίας, που προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα στη Ρωσία και τη Δύση. Μιλώντας στο αμερικανικό δίκτυο CNBC, η Ντεφνέ Αρλσλάν, διευθυντικό στέλεχος του Ατλαντικού Συμβουλίου στην Τουρκία και πρώην οικονομολόγος της αμερικανικής πρεσβείας στην Άγκυρα, υπογραμμίζει πως «προσελκύοντας τα ρωσικά κεφάλαια, η Τουρκία μπορεί μακροπρόθεσμα να υποστεί πλήγμα». Όπως επισημαίνουν πολιτικοί αναλυτές, είναι κατανοητή η προσπάθεια της Τουρκίας να διατηρήσει ένα είδος ουδετερότητας στην αντιπαράθεση της Μόσχας με τη Δύση, δεδομένων των στενών οικονομικών και διπλωματικών δεσμών που τη συνδέουν με τη Ρωσία και ιδιαιτέρως στους τομείς της ενέργειας, της άμυνας, του εμπορίου και του τουρισμού. Η Ντεφνέ Αρλσλάν εκτιμά πως υπάρχουν περιθώρια για να επωφεληθεί οικονομικά η Τουρκία από τη φυγή των πλούσιων Ρώσων, χωρίς να υποστεί πολιτικές και οικονομικές επιπτώσεις, καθώς έχει τη δυνατότητα να προσελκύσει επενδύσεις από τις 450 δυτικές εταιρείες που έχουν αποσυρθεί από τη Ρωσία.
Η ανοχή της Δύσης προς την Τουρκία θα αρχίσει όμως να εξανεμίζεται όσο η Άγκυρα καλεί απροκάλυπτα και ενεργά το ρωσικό κεφάλαιο. Αυτό επισημαίνει ο Εμρε Πεκέρ, διευθυντής και ειδικός επί θεμάτων Τουρκίας στη συμβουλευτική επί πολιτικών κινδύνων Eurasia Group. Όπως τονίζει, «όταν αγκυροβολούν τις θαλαμηγούς τους είναι εντάξει», αλλά προσθέτει πως η Άγκυρα έχει επίγνωση πως «η Τουρκία δίνει λαβή για να της επιβληθούν κυρώσεις και θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτική για να τις αποφύγει». Κάτι τέτοιο θα ήταν, όμως, εξαιρετικά επιζήμιο για την τουρκική οικονομία, που έχει ήδη πληγεί εξαιτίας της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και τις κυρώσεις της Δύσης στη Ρωσία. Η Τουρκία καλύπτει μεγάλο μέρος των ενεργειακών της αναγκών με ρωσικούς υδρογονάνθρακες και τον Ιανουάριο υπέγραψε συμβόλαιο με την Gazprom για την παροχή 5,75 δισ. κυβικών μέτρων φυσικού αερίου τον χρόνο επί τέσσερα χρόνια. Επιπλέον εισάγει μαζικά ηλιέλαιο από τη Ρωσία και την Ουκρανία και ο πόλεμος έχει οδηγήσει στα ύψη τις τιμές του βασικού αυτού είδους διατροφής, οδηγώντας τους καταναλωτές σε μαζικές αγορές.
Σύμφωνα με τον Πεκέρ, «η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία επιτείνει τα δεινά της τουρκικής οικονομίας και οι επιπτώσεις είναι σαφείς». Πράγματι εντείνονται οι πληθωριστικές πιέσεις και αποσταθεροποιείται η τουρκική οικονομία. Οι κυρώσεις που έχει επιβάλει η Δύση στη Ρωσία θα πλήξουν άλλωστε τον τουρισμό της Τουρκίας, καθώς θα της στερήσουν τους Ρώσους και τους Ουκρανούς τουρίστες που αντιπροσώπευαν τα τελευταία χρόνια περίπου το 1/3 των τουριστών της. Και φυσικά θα πλήξει τις επενδύσεις της Τουρκίας σε Ρωσία και Ουκρανία. Υπάρχουν αυτή τη στιγμή περισσότερες από 700 τουρκικές επιχειρήσεις στην Ουκρανία με επενδύσεις άνω των 4,5 δισ. δολαρίων και έχουν όλες αναστείλει τη λειτουργία τους. Έχουν, άλλωστε, πληγεί οι βιομηχανίες ετοίμων ενδυμάτων που βρίσκονται στα περίχωρα της Κωνσταντινούπολης, καθώς οι παραγγελίες τους από τη Ρωσία και την Ουκρανία αντιπροσωπεύουν συνήθως το 40% των ετήσιων εμπορικών συναλλαγών ύψους 3 δισ. δολαρίων. Από τη στιγμή που άρχισε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έχουν ανασταλεί οι παραγγελίες και οι πωλήσεις.
