Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Προς πλήρες ιρλανδικό μοντέλο στη μετεξέλιξή της οδεύει η ΚΕΔΙΠΕΣ, με τις συζητήσεις στην παρούσα χρονική φάση να γέρνουν στο να αγοράζει ακίνητα και όχι προβληματικά δάνεια. Η τράπεζα της οποίας θα χρωστά ένας δανειολήπτης δάνειο, δεν θα του «παίρνει» το σπίτι και εκείνος θα της πληρώνει ενοίκιο αντί δόσης. Σύμφωνα με το τελευταίο «update» του σχεδιασμού της μετεξέλιξής της, η ΚΕΔΙΠΕΣ το πιθανότερο να αγοράζει από την τράπεζα το ακίνητο που είναι υποθηκευμένο το κάθε δάνειο και το ενοίκιο αντί δόσης θα το λαμβάνει από τον δανειολήπτη που αντιμετωπίζει πρόβλημα καταβολής δόσης η ΚΕΔΙΠΕΣ. Έτσι, η κάθε κυπριακή τράπεζα θα «καθαρίσει» από τον κάθε προβληματικό δανεισμό αγοράζοντάς της το ακίνητο που είναι υποθηκευμένο η ΚΕΔΙΠΕΣ και ο δανειολήπτης θα συνεχίσει να πληρώνει ενοίκιο επί της ουσίας στο κράτος. Πέραν της τράπεζας που θα «καθαρίσει» όπως τονίστηκε από τον προβληματικό δανεισμό, ο δανειολήπτης επίσης θα σταματά να χρωστά δάνειο για ακίνητο που δεν θα μπορούσε έτσι κι αλλιώς να συντηρήσει.
Η δόση που θα δίνει ο κάθε δανειολήπτης στην ΚΕΔΙΠΕΣ πλέον, θα είναι αρκετά μειωμένη σε σχέση με τη δόση που θα καλούνταν να δώσει στην τράπεζα, απλώς δεν θα έχει κάποια αξίωση για την ιδιοκτησία εκείνη. Στο αρχικό στάδιο του «mortgage to rent», αλλιώς «σχέδιο υποθήκης αντί ενοικίου» που συζητείτο για την ΚΕΔΙΠΕΣ, ο δανειολήπτης που θα είχε μη εξυπηρετούμενο δάνειο θα μεταβίβαζε το ακίνητό του στην τράπεζα, θα «σβηνόταν» το χρέος ή μέρος του χρέους του (αναλόγως της τρέχουσας αξίας του ακινήτου) και έπειτα θα συνέχιζε να μένει μέσα στο σπίτι που διέμενε πληρώνοντας ενοίκιο. Πλέον, θα απομπλέκεται εντελώς από τις τράπεζες ο δανειολήπτης.
Στο αρχικό στάδιο του «mortgage to rent ο δανειολήπτης θα πλήρωνε ενοίκιο στην τράπεζα και θα «σβηνόταν» το χρέος ή μέρος του χρέους του
Στα όρια στεγαστικής πολιτικής
Περνώντας το ακίνητο και όχι το δάνειο σε ένα κρατικό φορέα όπως αρχικά σκέφτονταν, έπειτα θα είναι στο χέρι του κράτους να προχωρήσει ένα βήμα παρακάτω, για βοήθεια σε επίπεδο στεγαστικής πολιτικής. Εάν ένας δανειολήπτης προχωρήσει και υπογράψει να μπει στο πρόγραμμα του «σχεδίου υποθήκης αντί ενοικίου» και έχει συμφωνήσει να δίνει ένα «χ» ποσό, τότε το κράτος έχει τη δυνατότητα να προχωρήσει σε περαιτέρω μείωση εκείνου του «χ» ποσού εάν εμπίπτει και σε άλλες κατηγορίες που ενδεχομένως να χρήζουν περισσότερης οικονομικής βοηθείας. Σε μονογονιούς για παράδειγμα, ή σε λήπτες του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος θα έχει τη δυνατότητα να κάνει για παράδειγμα περαιτέρω έκπτωση στο «χ» ποσό το κράτος.
Αλλαγή παραμέτρων
Όπως είχε αρχικώς γνωστοποιηθεί από το Υπουργείο Οικονομικών, με βάση το επιχειρηματικό πλάνο της ΚΕΔΙΠΕΣ για τη μετεξέλιξή της σε Εθνική Εταιρεία Διαχείρισης Περιουσιακών Στοιχείων θα μπορούσε, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, να παρέχει μέχρι το 2024 λύση στο θέμα των προβληματικών δανείων στο κυπριακό τραπεζικό σύστημα μέσω της ενδεχόμενης αγοράς από τράπεζες και άλλες εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων, δανείων ύψους περίπου 1 με 1,5 δισ. ευρώ. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι, τα παραπάνω ποσά θα αλλάξουν και το πλάνο θα διαφοροποιηθεί εάν πράγματι αγοράζει ακίνητα η ΚΕΔΙΠΕΣ και όχι δάνεια. Θα πρέπει επίσης να καθοριστεί μέσω του χειριστή του όλου «πρότζεκτ» μετεξέλιξής της, την KPMG ο αριθμός των ακινήτων που θα μπορεί να αγοράσει, ποιας αξίας ακίνητα, και υπό ποιες προϋποθέσεις. Γίνεται αντιληπτό ότι η Τράπεζα θα πρέπει να πουλά το ακίνητο σε τιμή που να συνάδει με το ύψος της πρόβλεψης που θα έχει βάλει πάνω στο δάνειο του κάθε προβληματικού δανειολήπτη. Όλα τα παραπάνω επίσης θα πρέπει να τα εγκρίνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να προχωρήσουν.
Η ΚΕΔΙΠΕΣ έχει ήδη από τον Αύγουστο του 2018 αδειοδοτηθεί ως Εταιρεία Διαχείρισης Περιουσιακών Στοιχείων και διαχειρίζεται στην παρούσα φάση, μέσω της διαχειρίστριας εταιρείας Αltamira Asset Management, χαρτοφυλάκιο περιουσιακών στοιχείων της πρώην Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας (ΣΚΤ).
