Kathimerini.gr
Χρύσα Λιάγγου
Σήμα κινδύνου ύστερα από πολλούς μήνες εφησυχασμού εξέπεμψε η αγορά φυσικού αερίου, με την απότομη εκτίναξη των τιμών στον ολλανδικό κόμβο TTF.
Η μείωση της παραγωγής στη Νορβηγία και η γνωστοποίηση της πρόθεσης της Ολλανδίας να διακόψει από τον Οκτώβριο την παραγωγή στο μεγαλύτερο κοίτασμα φυσικού αερίου της Ευρώπης, το Γκρόνιγκεν, οδήγησαν τις τιμές στον κόμβο TTF από τα πολύ χαμηλά επίπεδα των 23 ευρώ/MWh στις αρχές του μήνα στα 39 ευρώ/MWh στις 15 Ιουνίου, σε συνέχεια μιας απότομης ανόδου που ξεκίνησε δύο ημέρες πριν, με την ενδοημερήσια μάλιστα τιμή να αγγίζει και πάλι τα 50 ευρώ, τα υψηλότερα επίπεδα δηλαδή της χρονιάς, που είχαμε να δούμε από τις αρχές Απριλίου.
Χθες η τιμή στα προθεσμιακά συμβόλαια του Ιουλίου κινήθηκε λίγο κάτω από τα 35 ευρώ/MWh, καταγράφοντας μείωση 14% σε σχέση με την προηγούμενη ημέρα, ενώ στα προθεσμιακά συμβόλαια του Νοεμβρίου η τιμή έκλεισε πάνω από 50 ευρώ/MWh και του Δεκεμβρίου πάνω από 53 ευρώ/MWh.
Ευαίσθητη αγορά
Η απότομη διακύμανση της τιμής του φυσικού αερίου ταρακούνησε το αίσθημα ασφάλειας που δημιούργησε η υψηλή αποθεματοποίηση του καυσίμου, καθώς ανέδειξε το πόσο ευαίσθητη παραμένει η αγορά φυσικού αερίου σε ζητήματα που συνδέονται με την ασφάλεια εφοδιασμού. Τα αποθέματα στις εγκαταστάσεις αποθήκευσης φυσικού αερίου της Ε.Ε. βρίσκονται στο 72%, περίπου 20% πάνω για την εποχή από τον μέσο όρο της προηγούμενης πενταετίας και προβλέπεται να φτάσουν στο 90% τον Νοέμβριο. Ωστόσο, οι απόψεις των διεθνών αναλυτών συγκλίνουν στο ότι ένα πολύ θερμό καλοκαίρι που μπορεί να «κάψει» μεγάλο μέρος των αποθεμάτων για ψύξη, σε συνδυασμό με έναν ψυχρό χειμώνα μπορεί να προκαλέσει μεγάλη αύξηση των τιμών, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι θα φθάσουν στα περυσινά επίπεδα.
Η ζήτηση από Κίνα
Ενας ακόμη παράγοντας που θα επηρεάσει τις τιμές είναι η ζήτηση LNG από την Κίνα. Σε περίπτωση αύξησης της ζήτησης από την Κίνα, ο ανταγωνισμός με την Eυρώπη για την κατεύθυνση των φορτίων LNG θα ενισχυθεί, οδηγώντας προς τα πάνω τις τιμές.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η επάρκεια εφοδιασμού της Ευρώπης μετά τη σημαντική μείωση των ροών ρωσικού φυσικού αερίου συναρτάται με τις διαθέσιμες ποσότητες LNG στη spot αγορά, oι οποίες είναι περιορισμένες, αφού το 72% των παγκοσμίων ποσοτήτων διαπραγματεύεται με μακροπρόθεσμα συμβόλαια.
Αν και η αγορά βρίσκεται σε «πολύ καλύτερη» θέση από ό,τι το περασμένο καλοκαίρι, οι τιμές του φυσικού αερίου θα μπορούσαν ακόμη και να υπερδιπλασιαστούν εάν όλοι αυτοί οι κίνδυνοι κινηθούν προς την κατεύθυνση της χειρότερης προοπτικής για το φυσικό αέριο, σύμφωνα με τον Μάσιμο ντι Οντοάρντο, αντιπρόεδρο της Wood Mackenzie, υπεύθυνο έρευνας για το φυσικό αέριο.
Οι τιμές ρεύματος
Η πορεία της τιμής του φυσικού αερίου θα κρίνει και τις τιμές ηλεκτρικού ρεύματος, που ακολουθούν επίσης πορεία αποκλιμάκωσης τους τελευταίους μήνες, κινούμενες πέριξ των 100 ευρώ/MWh. Τα μηνύματα που εξέπεμψε πάντως η αγορά φυσικού αερίου τις τελευταίες ημέρες δεν αποτελούν καλό οιωνό για τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, που δεν έχουν συνέλθει ακόμη από το περυσινό «σοκ» των τιμών. Η εξέλιξη πάντως αναμένεται να αξιοποιηθεί από τα κράτη-μέλη στο συμβούλιο υπουργών Ενέργειας την προσεχή Τρίτη, που συνέρχεται με αντικείμενο τη νέα αρχιτεκτονική της αγοράς ηλεκτρισμού. Το συμβούλιο διεξάγεται λίγες ημέρες μετά τις ανακοινώσεις της Κομισιόν για το τέλος της κρίσης και την κατάργηση των έκτακτων μέτρων στην αγορά ενέργειας, πρόταση που εάν λάβει υποχρεωτικό χαρακτήρα θα φέρει σε δύσκολη θέση τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, αφού καταργεί και τις «εργαλειοθήκες» που έχουν επιλέξει για τη στήριξη των καταναλωτών. Η Ελλάδα θα εκπροσωπηθεί στο συμβούλιο από τον υπηρεσιακό υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Παντελή Κάπρο και σύμφωνα με πληροφορίες αναμένεται να στηρίξει πρόταση της ισπανικής κυβέρνησης να συμπεριληφθεί στο κείμενο ο μηχανισμός ανάκτησης υπερεσόδων στη χονδρεμπορική αγορά, ο οποίος θα ενεργοποιείται κάθε φορά που θα εμφανίζεται μια κρίση τιμών.
Πρόκειται για τον μηχανισμό που υιοθέτησε πέρυσι η Κομισιόν και εφάρμοσαν μια σειρά από χώρες, αντιγράφοντας με κάποιες παραλλαγές τον ελληνικό, που εφαρμόστηκε πολύ νωρίτερα.
Λογαριασμοί Ιουλίου
Σε ό,τι αφορά πάντως τα ελληνικά νοικοκυριά, οι τιμές που θα ανακοινώσουν οι πάροχοι για τον Ιούλιο στις 20 του μηνός θα είναι πιθανότατα χαμηλότερες από τις τρέχουσες τελικές τιμές (μετά τις επιδοτήσεις) του Ιουνίου, δηλαδή κάτω από τα 14 λεπτά/KWh, σε περίπτωση που δεν έχουμε επάνοδο της τιμής του φυσικού αερίου. Η μέση χονδρεμπορική τιμή ρεύματος υποχώρησε τις πρώτες 15 ημέρες του Ιουνίου στα 87,7 ευρώ/MWh από 105,59 τον Mάιο. Σε κάθε περίπτωση και μέχρι και τον Σεπτέμβριο η τιμή για τους οικιακούς καταναλωτές και τις μικρές επιχειρήσεις θα συγκρατείται στα επίπεδα των 15-17 λεπτών/KWh μέσω των επιδοτήσεων. Από τον Οκτώβριο καταργούνται οι οριζόντιες επιδοτήσεις και περιορίζονται στα ευάλωτα νοικοκυριά.
